Salk Bakanl Bilim Kurulu Üyesi ve stanbul Medipol Üniversitesi Tp Fakültesi Enfeksiyon Hastalklar ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal Öretim Üyesi Prof. Dr. Recep Öztürk, sorular yantlad.
GRP SALGINLARI BALAMADAN KOVD VAKALARINI AZALTMAMIZ GEREKYOR
Kasm ayndan itibaren mevsimsel grip dönemine girileceinin belirten Prof. Dr. Öztürk, iki hastaln bir arada görülmesinin salk sistemini çok olumsuz etkileyeceini kaydetti. Kovid-19dan korunmann bu açdan da çok önemli olduunu söyleyen Prof. Dr. Recep Öztürk, Yallar ve kronik hastal olanlarda grip de ölümcül olabiliyor. Kovid vakalarn o zamana kadar anlaml ekilde azaltmalyz ki, salk sistemimiz hastalarmza bugün olduu gibi nitelikli ve ylma olmadan kaliteli bir hizmet verebilsin. kisi de birbirine benzeyen öldürücü iki hastalk. Astmllar var, solunum yolu rahatszl olanlar var, bunlarn hastalklar Kasm sonu alevlenmeye balyor ve Aralk-Ocak-ubat-Mart ve Nisan dönemlerinde bu tip hastalarn hastaneye bavurularnda youn bir art yaanyor. Salk sistemi bunlara nitelikli bir hizmet verebilecek kapasitede ama bunun üzerine Kovid de eklenirse, o zaman bugüne kadar görmediimiz ylmalar, Bat ülkelerinden ahit olduumuz hastalarn hastane koridorlarnda yatmak zorunda kald sahneler, youn bakm imkanlarnn yetersiz hale gelmesi gibi riskler bizim için de geçerli olur. Salk personeli de fedakrca aylardr çalyor, evlerine aylarca gitmeyenler var. Maske kullanmamay bir özgürlükler alan olarak göremeyiz o nedenle. Hastalanmayarak ve bakasna hastal bulatrmayarak vatandalk görevimizi yapmamz gerekiyor. Aksi taktirde en gelimi ülkelerin salk sistemleri bile bu yükü kaldramaz. Erikin alama da bu konuda çok çok önemli. Bu ylmalar önlemek açsndan Pnömokok alarn olmal risk grubu kiiler. Onun mevsimi yok. Ekimin ilk haftalarnda da grip alarn yaptrmallar diye konutu.
SINAVLARI ERTELEMEK KOVD-19 AçISINDAN RSKLER AZALTMAYACAK
ÖSYMnin yaymlad takvime göre, 2020 Yükseköretim Kurumlarna Giri Snavlar (YKS), 27-28 Haziranda gerçekletirilecek. Yaklak 2,5 milyon kiinin girecei YKS ile ilgili de açklamalarda bulunan Prof. Dr. Recep Öztürk, kiisel korunma ve hijyen kurallarna riayet edildii sürece Kovid-19 açsndan ekstra bir risk bulunmadn açklad. Öztürk, Snavlarn ertelenmesi talepleri konuuldu. Hayatn pekçok alannda yeni normale geçilen bugünlerde eitimde de bu geçiin yaplmasnn önünde bir engel yok. Snavlar ertelemek Kovid-19 açsndan riskleri azaltmayacak. Riski azaltacak olan ey, kiisel önlemler ve maske-mesafe kurallarna uymaktan geçiyor dedi.
ERTELEDNZDE KOVD TABLOSUNUN DAHA Y OLACAININ GARANTS YOK
Devlet tarafndan tüm önlemlerin en üst düzeyde alndn vurgulayan Prof. Dr. Öztürk, öyle devam etti: Temmuz ya da Austosta Kovid-19 açsndan çok daha iyi bir konumda olma garantimiz yok. Dünyada da böyle. Son günlerde en yüksek vaka saylarna ulat pekçok ülke. Vaka saysndan bizim çok gerimizde olan ülkeler, önümüze geçti u an. Snava giri kurallar Bilim Kurulu ve Halk Sal üyelerimiz tarafndan net olarak belirlendi. Devlet diyor ki, sende bir hastalk belirtisi varsa bunu bana bildirirsen veya ben tespit edersem, bu çocuklarmzn snava girmesine de engel olmam ama onlar ayr bir yerde snava alrm. Snfa maskeli giren her örenci arasnda bir en az 2 metrelik mesafeyi temin etme garantisini veriyor. Snav binas kaplarnda görüyoruz, ylmalar oluyor. Bunlarn önüne geçmek örencilerimiz ve ailelerimizin elinde. u anda snava girecekler lise çandaki evlatlarmz, her biri yetikin saylr artk. Salk Bakanmz da özellikle ricada bulundu, snav alanlarnda bir ylma olmamas için. Snflarda da kiisel kurallara uygun davranlrsa riski sfra yaklatrrz. çocuk endokrin uzmanlar da kronik hastalklar açsndan çocuklarn snavlara girecek olmasnn, günlük hayatlarndaki rutinden farkl olarak ekstra bir tehlike yaratmadnn altn çiziyor. Ailelerimiz ve çocuklarmz yersiz endielere sevk etmek gereksiz. Onlardan tek beklentimiz, okul önlerinde ylmalara yol açmamalar, mesafe kurallarna uymalar
SALGIN DÜNYADA DA BTM DEL
Brezilya, Amerika gibi ülkelerde vaka saylarnn pik yaptn vurgulayan Prof. Dr. Öztürk, Tablo dünyada bu ekilde ilerlerken salgn bitiyor diyemeyiz. Amerikadan sonra Brezilya, 1 milyonun üzerinde vakayla devam ediyor. Hindistan, Rusya dnda, bizden çok daha az nüfusa sahip Peru, ili gibi ülkeler dünya sralamasnda vaka says açsndan bizim çok önümüze geçtiler. Dünyada günlük 120-180 bin düzeyinde vakalar görüldüünü ve pek çok ülkede yüksek sayda ölümlerin devam ettiinin altn net olarak çizmek gerekli. Kald ki mevsimsel grip sezonu gelecek Kasm ayna doru. Dolaysyla kiisel önlemlere sk bir ekilde devam etmemiz gerekiyorö diye konutu.
KURALLARA UYULSAYDI VAKA SAYISI 500ÜN ALTINA NECEKT
Bu hastalkta bulaan virüs saysnn ne kadar yüksekse hastaln o kadar ar seyrettiine iaret eden Prof. Dr. Öztürk, sözlerini öyle sürdürdü:
Eer biz koruma tedbirlerimizi uygulamazsak bu riski artrm oluruz. Dorusu hastalnn ciddiyetini pek çok kii kavramt. Ama dünyada da vakalar biraz azalnca, yeni normale geçilmesini de biz yanl anladk ve gördük ki fiziki mesafenin, kiisel korunmann ihlal edilmesiyle beraber bu hemen yansd saylara. Günlük vaka saysnda yüzde 50lik artla 1600lü rakamlara ulatk tekrar. Eer hiç ara vermeden yeni normale geçi sürecinde de kurallara tam olarak uysaydk bugün rakamlar çok daha aalarda olacakt muhtemelen. Projeksiyonlar, 500ün altna ineceimizi gösteriyordu. Toplumda bir yanl beklenti var, virüs mutasyon geçirecek ve ortadan kalkacak. Mutasyon, olumsuz yönde de olabilir ve çok daha ar, ciddi hastalk yapma gücüne de kavuabilir. u anda virüsle ilgili böyle bir bilgi henüz yok. Hastalk biraz daha hafif seyrediyor çünkü bir ekilde daha çok korunuyoruz. Bir kiinin bile maskeli olmas bulama riskini azaltyor. Hele karlkl iki kii de maskeli ise, el temasyla bula olmad takdirde, risk çok daha azalyor
SEL YA DA SVRSNEKLE HASTALIK BULAMAZ
Virüsün bulama yolunun solunum yollar ile olduunu ve damlack yoluyla gerçekletiini söyleyen Prof. Dr. Recep Öztürk, geçtiimiz günlerde meydana gelen sel felaketlerinin Kovid-19 salgnna direkt bir etkisinin olmayacan da söyledi. Prof. Dr. Öztürk, Sellerin böyle bir riski yok. Ancak bu zor durumu yaayan aileler maske ve sosyal mesafe konusunda yeterince dikkatli davranmayabilir. Ancak o zaman bulatrma riski artar. Yoksa sel ya da çamur sularndan Kovid-19 yaylmnn artmas söz konusu deil dedi.
Sivrisinekler yoluyla da Kovid-19 bulaamayacan vurgulayan Prof. Dr. Öztürk, Sivrisineklerle bu hastaln bulamas mümkün deil. çünkü bu, havadan bulaan bir virüs. Vektörün sokmas ya da srmasyla bir bula söz konusu deil u an ifadelerini kulland.