Ege Üniversitesi Tp Fakültesi Hastanesi çocuk ve Ergen Alkol Madde Bamll Aratrma ve Uygulama Merkezinde Bamllkta Bir Risk Faktörü Olan Örselenmenin Örenme ve Bellek Sistemi Üzerine Etkisi konulu bilimsel çalma gerçekletirildi.
çalmada madde bamls, çocukluk çanda travmaya maruz kalm madde bamls ve uyuturucu kullanmayan, travmaya da maruz kalmam örneklem gruplarndan 60 genç bireydeki örenme ve bellek ilevleri aratrld.
Karmak figür ile bellek süreçleri testlerinin uyguland gençler arasnda, bilisel ilevlerde farkllklar ortaya çkt. Uyuturucu bamls olmayan, çocukluk ça travmas yaamam gençlerin anlk bellek, örenme, uzun süreli bellek, tanma ve hatrlama puanlarnn belirgin olarak yüksek olduu belirlendi. Ayrca, esrar kullanmnn, bilisel ilevler üzerinde bozucu etkiye yol açt tespit edildi. Kannabinoid kullanmnn ise bilisel ilevler üzerindeki en belirgin olumsuz etkisi, bilgiyi ham haliyle aklda tutma yetisi olarak anlan ksa süreli bellekte görüldü.
çocukluk ça travmas yaayan gençlerdeki yaygn sorunun da dikkat ve sözlü ya da yazl malzemeyi bellekte depolama ve gerektiinde geri getirme yetisi olarak bilinen sözel bellekte bozulma olduu tespit edildi.
Okula devam etmeyen genç oran, salkl kontrol grubunda yüzde 10, madde bamllarnda yüzde 40, hem madde bamls hem de travma maduru olanlarda ise yüzde 65 düzeyinde çkt.
MADDE BAIMLILARINDA BEYNN DAHA FAZLA HASAR GÖRDÜÜNÜ SÖYLEYEBLRZ
Ege Üniversitesi Tp Fakültesi çocuk ve Ergen Ruh Sal ve Hastalklar Ana Bilim Dal Öretim Üyesi Prof. Dr. Zeki Yüncü, AA muhabirine, çocuklarn en sk karlat travmalarn duygusal ihmal, fiziksel veya cinsel istismar olduunu söyledi.
Madde kullanm bireylerdeki çocukluk ça travmalarnn sonuçlarn aratrmay hedeflediklerini belirten Yüncü, öyle konutu:
Travma meydana geldiinde, çocuun ruhsal yapsnda deiiklikler meydana geldii gibi aslnda beyin dokusunda da birtakm deiiklikler oluuyor. Özellikle beynin prefrontal ve frontal korteks denilen bölgesinde istismara urayan çocuklarda incelme meydana geliyor. Onun etkisiyle biyolojik süreçler tetikleniyor. Travmaya uram çocuk, süreçleri daha kötü yönetiyor. Davransal, duyusal ve bilisel olarak bilgi yeterince ilenmiyor. Benlik bütünlüü korunamyor ve olumsuz gelimelerin yansmalar oluyor hatta madde kullanm bozukluu gibi birtakm durumlar yaanyor.
Eitim durumu karlatrmasnda madde bamllar ile travma yaam madde bamllar arasnda çok büyük fark olmadn ifade eden Yüncü, Travma yaam madde bamllarnda, bilgi ileme sürecinde, bellek, sözel hatrlama fonksiyonlarnda beynin daha fazla hasar gördüünü söyleyebiliriz. Bilgiyi ileme ve geri çarmada belirgin bir sknt olduunu tespit ettik. diye konutu.
Zeki Yüncü, madde bamls ve çocukluk ça travmasna uram bireylerde beyin yürütücü ilevlerden sorumlu olan prefrontal ve frontal kortekste tahribat meydana geldiini, bu bireylerin dikkat, karar verme, planlama yetilerinin olumsuz etkilendiini belirtti.
Yüncü, özellikle ergenlik dönemindeki bamlln kalc sonuçlara yol açabildiini de vurgulad.
BAIMLILIK KONUSUNDA TOPLUMU BLGLENDRMEK çOK ÖNEML
Kalc etkileri nedeniyle gençlerin madde bamllndan uzak tutulmas için hem birey hem aile hem de topluma büyük görevler dütüünü kaydeden Yüncü, Bamllk konusunda toplumu bilgilendirmek çok önemli ve gerekli. Tüm dünyann sorunu haline gelen bamllkla mücadele etmek için birbirimizle dayanma ve uyarma mekanizmalarn kullanmamz gerekiyor. dedi.
Yüncü, toplumun her bireyi kucaklamasnn büyük önem tadn kaydederek, anne ve babann çocua deer vermesi ve onu sevgisizlikle tehdit etmemesi gerektiini söyledi.
Uyuturucu kullanm ve travmann beyinde yol açt hasar nedeniyle gençlerin olumsuz durumla ba etme konusunda düük performans sergileyebileceine dikkati çeken Yüncü, sözlerini öyle tamamlad:
çocuk madde kullansa da onu ihmal etmememiz ve istismara uramasn önlememiz çok önemli. çocuk ne kadar az sorunla karlarsa kendini o derece daha iyi hissedecektir.