DYARBAKIR-Göüs Hastalklar Uzman Prof. Dr. Ersin Günay, Hava Kirlilii ile Sava Haftas kapsamnda yapt yazl açklamada, ekolojik dengeyi bozan hava kirliliinin, doadaki tüm canllarn yaamn ve insan saln tehlikeye attn söyledi. Hava kirliliine sklkla motorlu tatlarn ve sanayi kaynakl ortaya çkan emisyonlar ve partiküllerin neden olduunu belirten Günay, Hava kirlilii nedeniyle her yl milyonlarca insan hayatn kaybetmektedir. Hava kirlilii, Kovid-19a bal akcier enfeksiyonlar için de önemli bir sorundur diye konutu.
HAVA KRLL ASTIMI ARTIRIYOR
D ortamlarda ani nem ve s deiikliklerinin hatta rüzgrn bile astm belirtilerini balatabildiini ifade eden Günay, Genellikle serin ve yal havalarda astm yaknmalar artar. Motorlu tatlardan, sanayi ya da konutlarda kullanlan yaktlardan kaynaklanan gaz ve tanecikler, solunum yollarn tahri eder ve uyarr. Astm hastalar d ortamdaki hava kirliliinin youn olduu günlerde, gereksiz aktivitelerden kaçnmal, evin pencerelerini kapal tutmal, mecburi olmadkça dar çklmamaldr. Özellikle pandemi sürecinde astm ve kronik solunumsal hastal olan kiilerin maske, mesafe ve temizlik kurallarna uymalarnn yan sra Kovid-19 için önerilen alar zamannda ve uygun sklkta yaptrmalar gerekmektedir. Alanma, astm hastalarnn pandemi sürecini daha rahat ve güvenli olarak geçirmesini salayacaktr ifadelerini kulland.
ASTIMIN RSK FAKTÖRLER NELERDR?
Günay, astm hastal için baz risk faktörlerinin olduunu kaydederek, Toplumda, astmn baz kiilerde ortaya çkarken bazlarnda ise görülmedii bu risk faktörleri ile açklanabilmektedir. Astmn risk faktörlerini kiisel ve çevresel olarak ikiye ayrabiliriz. Kiisel risk faktörleri, kaltm, cinsiyet, imanlk gibi bireyin kendisine ve ailesine ait etkenlerdir. çocuun anne veya babasnda astm varsa çocukta da astm olma olasl yaklak yüzde 35tir. Her iki ebeveynin de astml olmas durumundaysa çocukta astm gelime olasl 2 kat artmaktadr. Kiiye özgü risk faktörlerinden biri de kilolu olmaktr. Kilolu kiilerde artan baz hormon benzeri maddeler (leptin ve adiponektin gibi) hava yolu fonksiyonunu etkileyerek astm geliimine neden olur. çocukluk çanda astm erkeklerde, ergenlik sonrasnda ise kadnlarda daha sk görülmektedir. Astma neden olan çevresel risk faktörler ise, ev tozu akarlar, polenler ve kedi köpek epitelleri gibi alerjenler, tekrarlayan enfeksiyonlar, mesleki maruziyetler, sigara duman ve hava kirlilii dedi.
ASTIMIN TEDAV YÖNTEMLER NELERDR?
Astm tedavisinin en önemli parçasndan biri hastalarn eitimi olduunu belirten Günay, Eitimin içerikleri arasnda, hastaln ortaya çkmasn tetikleyen alerjenler, hava kirlilii, mesleki maruziyetler gibi faktörlerden uzak durulmas, sigarann braklmas, nefes açc ilaçlarn doru kullanmn örenilmesi saylabilir. Hava yollarndaki darln iyilemesi için reçete edilen nefes açc olarak adlandrlan ilaçlarn doru ve düzenli olarak kullanlmas gerekmektedir. Ayrca astm hastalnn kontrol altnda tutulabilmesi için tedavinin düzenli doktor gözetiminde sürdürülmesi gerekmektedir. Astm hastalnn tedavi edilmemesi sonucunda solunuma yönelik ikyetler de devam edecektir. Hava yollarnda ataklarla ortaya çkan darlklar, kalc hale gelecek ve tedaviye yant vermeyen daha ciddi sorunlar ortaya çkacaktr. Tedaviye uyulmamas sonucunda solunum yetmezlikleri ve ölüm dhil pek çok önemli problem kaçnlmaz hale gelebilir diye konutu.