Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, psikolojik obezitenin çan en önemli zaaflarndan biri olduunu vurgulad.
ç disiplin gelitiremeyen kii duraca yeri bilmiyor
Kendisini durduramayan kiilerin beynindeki iç kontrol mekanizmasnn gelimediini belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bireyin kendi iç disiplinini gelitirmise nerede duracan bileceini söyledi. Frontal loblarn ayn zamanda beynimizin fren sistemi olduunu ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kendi iç disiplinini gelitiren kiilerde kontrol mekanizmasnn çaltn belirterek unlar söyledi:
Kiide bir iç ve d kontrol mekanizmas var. nsan kendi iç disiplinini gelitirmise, nerede duracan bilir. Gelimedii için bir türlü kendilerini durduramyorlar. Daha çok yiyorlar, sonunu düünmeden hareket ediyorlar, akllarna ilk geleni söylüyorlar. lk duyduklarn hemen yapyorlar. Süzgeçten geçiremiyorlar. Beynimizin özellii udur; beynimiz duygu ve düünceleri üretir. Ürettikten sonra o düünceleri geçerli-geçersiz, uygun-uygun deil, doru-doru deil, güvenli-güvenli deil diye bir karar verir, o düünceyi çözer ve baka düünceye geçer. Bunu yapamadnz zaman 5 dakika düüneceinize 15-20 dakika düünürsünüz. Ya da o konuyu hiç sorgulamadan yaparsnz. kisi de sorunlu. Araba kullanmak gibi, belli bir hz snr var onun dna çkarsanz tehlikeli araba kullanrsnz. Onun altnda olursanz yine zaman ve enerjinizi boa harcam olursunuz. Belli bir hz limitinde gitmek gerekiyor.
Doyumsuzluk, modernizmin hastal
Kiilerde haz kontrolünün önemine de deinen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Ksa vadeli ve orta ve uzun vadeli olmak üzere iki tür haz olduunu belirterek Beden kitle endeksi 40n hatta 30un üzerinde olanlardaki fazla kiloyu aratrdnz zaman Bu insan neden fazla yiyor? sorusunu sormak lazm. Sorduumuz zaman 100 obez vakasnn muhtemelen yüzde 70-80i psikolojik obez. Yani doyumsuz. Beyninin haz merkezi bozulmu. Bunun için kiinin kilosu belli bir orann üzerine çkyor. Obezitede hormon bozukluu gibi durumlarn dnda büyük oranda doyumsuzluk var. te modernizmin hastal bu. nsanlar psikolojik olarak obez. Sosyal, parasal olarak obez. Bu ayn kanser hücresi gibidir. Kanser hücresi narsist, açgözlü ve doyumsuz bir hücredir. Devaml büyümek ister ve en sonunda kiiyle beraber kendisi de ölür. nsan psikolojik olarak doyumsuzsa, psikolojik olarak obezdir diye konutu.
Hazz erteleyenlerin duygusal zekas daha yüksek
Bir ey haz veriyorsa iyidir, haz vermiyorsa kötüdür anlay hakim. Ksa vadeli an yaa felsefesi ile modernizm anlk hazz yüceltiyor diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, insanlarn u anda ksa vadeli deil, orta ve uzun vadeli hazz hedeflemesi gerektiini söyledi.
Duygusal zeka çalmalarnda temel aratrmalardan biri olan Lokum Testi ni örnek veren Prof. Dr. Nevzat Tarhan, unlar söyledi: Bir anaokulundaki çocuklarn snfa kutularla lokum götürüyorlar ve o anda isteyene birer lokum vereceklerini; 15 dakika beklemeye balayana ise istedii kadar lokum vereceklerini söylüyorlar. Bir grup çocuk hemen birer lokum alyorlar. Bir ksm çocuk 15 dakika bekliyor ve daha çok lokum alyor. Daha sonra bu çocuklar 20 yl boyunca takip ediliyor. Hazz hemen karlamak isteyen çocuklarla, hazz ertelemeyi baarabilen çocuklar inceleniyor. Hazz ertelemeyi baaran çocuklarn duygusal zekas yüzde 20 fazla çkyor ve bu çocuklar kar cinsle daha uzun vadeli iliki kuruyorlar, daha baarl oluyorlar. Yani insann hazz ertelemeyi baarmas lazm.
Hazz yönetmek mümkün!
Hazz erteleme duygusunun insanda var olduunu vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan insanlarn belli ortam ve artlarda hazz ertelemeyi baardn belirterek Bu özellii kullanabilen insanlar, hazz yönetebilen ve verimli ekilde kullanabilen insanlar. Yani u anda yatrm yapmak gibi. u anda elinde para var, bir günde harcayabilirsin. Ama uygun zaman ve yeri beklersin uygun zaman ve yerde yatrmn yaparsn. Hazlarmz da böyle. Yerinde yaparsak doru admlar atarz, doru kiiyle evleniriz. Ama maymun itahlysan evlenirsin 6 ay sonra boanrs sonra baka biriyle evlenmek istersin. te magazin kültüründeki evlilikler gibi. Ak ne oluyor? Ak oldum evleniyorum diyor, ak 6 ay sonra buharlayor. Niye evlenmiyorsun diyorlar, Ak olmadm ki niye evleneyim diyor. Modernizm, ak erotizmle kartrd. Aslnda ak romantizmdir ve akn uzun vadeli olmas için romantik i birlii ile beslenmesi lazm uyarsnda bulundu.
Hazlara doru anlamlar yüklenmeli
Hazlarmz doru tanmlamamz ve onlara doru anlamlar yüklememiz gerektiinin de altn çizen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, Haz bizim motorumuzdur, bizi harekete geçirir. Yani bir otomobil düünün otomobilin motoru kendisini harekete geçirir. Peki direksiyon nedir? Onu ne tarafa gideceini amaca yönelik götürür. Bizim duygu ve hazlarmz da bizim motorumuzdur. Bizi harekete geçirir. Ama oför acemiyse duvara toslarsn. O halde mantmz da ofördür. O bizi gideceimiz yere götürür. Onun için akl ve duygu; akl ve kalp i birlii önemli. Zevk peinde koanlar sadece duygularnda yaarlar. Sadece akln düünenler de motorsuz bir arabada otursun, istedii kadar usta oför olsun. Yani ak, duygu, heyecan yoksa oförlük boa gider. Önemli olan ikisini dengeleyebilmektir. Hayat budur ite, duygu motoruyla akl direksiyonunu birletirebilmektir eklinde konutu.