DYARBAKIR(SÖZ)-Günümüzde birçok kiinin dikkat eksiklii probleminden muzdarip... Dikkat eksiklii hiperaktivite bozukluu (DEHB), okul öncesi dönemde ortaya çkyor ve çounlukla ergenlie kadar sürüyor.
Psikolog Fundem Ece, DEHBli çocuklarn davranlarn, eylemlerini ve dikkatini toparlamakta güçlük çektiini söylüyor. Klnk. Psk. Ece, baz çocuklarda ise ar hareketlilik yerine yalnzca dikkat etkisi sorunu ve uykusuzluk halinin de görülebildiine dikkat çekiyor.
Klnk. Psk. Ece, DEHBli çocuklarn özelliklerini öyle anlatyor: Öncelikle bu çocuklarda sklkla kpr kpr olma, yerinden duramama, uzun süre bir noktaya odaklanamama, çok konuma bunun beraberinde insanlar konuurken devaml sözlerini kesme ve bekleme güçlüü gibi davranlar görülebilir. çou zaman yaptklar ie dikkatlerini veremezler. Bu nedenle hata yapmaya oldukça yatkndrlar. Genellikle, dier insanlar dinlemiyormu gibi görünüp ald görevleri planlamakta zorluk çekerler. Dikkatleri danktr. DEHBli çocuklarn yaad bir dier bozukluk ise uykudur. DEHBli kiiler uykuya dalmakta zorluk çeker, uykuya daldktan sonra ise belirgin duygudurum bozukluklar yaayabilir. Geceleri iyi uyuyamadklar görülmütür. Hal böyle olunca uykusunu alamam kiilerin gergin, sabrsz ve dikkat eksiklii problemi yaamas çok yüksek bir ihtimaldir.
DEHBli kiilerin uyku düzenlerini bozan eyin kayna tespit edilmeli
Psk. Fundem Ece, uyku problemi yaayan DEHBli bireylerin, bu sorununun temelinin biyolojik kökenli olduunu belirtiyor. Uyku ve dikkatin beynin ana merkezinde bulunan hipotalamus tarafndan yönetildiini hatrlatan Klnk. Psk. Ece, Bu perspektifte inceleyecek olursak; kiide dikkat eksiklii varsa bu problemleri yaamas olaandr diyor. DEHBli bireylerin uyku düzenlerini datan birçok etken olduunu belirten Klnk. Psk. Ece, sorunun çözümü için düzenli egzersiz, salkl ve dengeli beslenme, kafein tüketimini azaltmann, gün içinde ekerleme yapmamann, yata sadece uyku için kullanmann, alannda uzman birinden yardm almann ve polisomnogrofi tedavisine bavurmann fayda salayacan anlatyor.
Polisomnogrofinin uyku apnesi olarak da adlandrlan kiinin uykuda yaad huzursuzluk, nefesin durmas gibi rahatszlklar düzenleyen ve tespit edilmesini salayan bir test olduunu söyleyen Klnk. Psk. Ece, Polismonogrofi testi bir uzman eliinde hastann kas ve göz hareketlerini ve oksijen miktarn kayt altna almaktadr. Bu ilem evinizde de yaplarak ve daha sonrasnda hekim tarafndan kontrol edilerek belirli tetkiklerle kiiye rahat bir uyku sunmay hedefler. Bu dorultuda DEHBli kiilerin uyku düzenlerini datan eyin ne olduunu bularak birey rahat bir uyku geçirebilir. Bunun yan sra alnan önlem bir ie yaramyorsa mutlaka profesyonel bir yardm almak gerekir. Profesyonel destek ile stres faktörü azaltlarak uyku kalitesine olumlu etki salanabilmektedir diyor.
DEHBli bireylerin aileleri bu soruna kar duyarl olmal
Yata Uyku Kurulu uzmanlarndan Klnk. Psk. Fundem Ece, ebeveynlerin çocuklarnda DEHB olduunu düündüü durumlarda mutlaka uzman bir hekime ve çocuk psikolouna danmak gerektiinin altn çiziyor. Baz ebeveynler bu sorunu fark etmediinde veya görmezden geldiinde ileride daha büyük sorunlara yol açabileceini hatrlatan Klnk. Psk. Ece, sözlerini öyle sürdürüyor: DEHBli bireylerin aileleri bu soruna kar duyarl olmal ve DEHBin tedaviye çok iyi bir ekilde yant veren bir bozukluk olduunu bilmelidirler. Her ebeveyn çocuunun ruh saln ve yaam doyumunu önemsemektedir. Bunun için bilinçli, sabrl ve duyarl olmalar gerekmektedir. Aileler, çocua kar ilgisiz olduu takdirde tedavi olumlu yant vermeyebilir. Bu nedenle hastala kar farkndaln yüksek olmas çok önemlidir.