sa PEK
DYARBAKIR(SÖZ)-Eskiden diyare adyla da bilinen ishal hastaln vücuda girmi olan virüslerin etkisiyle dklama saysnn artmas, dknn daha sulu ve akkan hal almas olarak tanmlayan çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Dr. Mehmet Ali çil, uyarlarda bulundu.
NCE VE KALIN BAIRSAKTA FARKLILIK GÖSTERR
nce ve kaln barsakta oluan ishallerin farkllk gösterdiini dile getiren Uzm. Dr. çil, ince barsak ishalinin daha sv olduunu, kaln barsakta olan ishalde ise sv miktarnn daha az olduunu söyledi.
ENFEKSYONLARA BALI BR HASTALIK
shalin genellikle 0-5 ya aras çocuklarda görülen ve genellikle enfeksiyonlara bal bir hastalk bulgusu olduunu vurgulayan Uzm. Dr. çil, shal, mide ve barsaklarn iltihabdr. Özellikle virüs kaynakl olanlar kendiliinden düzelebilmektedir. Hastalk ishale neden olan etken ile bulam yiyeceklerin yenmesi, suyun içilmesi ve kirli ellerin aza götürülmesi sonucunda ortaya çkar Bu hastalkta ishal ana bulgu olup, ishale bulant, kusma, ate ve karn ars da elik edebilir diye konutu.
DIKI MKTARI BELRYC UNSUR OLABLR
Uzm. Dr. çil, çocuklarn ishal olduunu nasl anlayabileceimizle ilgili u bilgileri paylat:
shal; barsak hareketlerinin artmas, dk miktarnn fazlalamas sonucunda günlük dk saysnn artmas ve dk kvamnn bozularak yumuak, sulu bir görünüm almas olarak tanmlanr. Virüsler ile gelien ishalde dkda kan görülmez. Baz bakteriler kanl, sümüksü bir ishale neden olurken bazlar kansz, sulu veya su gibi dkya da yol açar. Akut gastroenteritlerde bulant, kusma, karn ars ve ate sk olarak geliir.
VÜCUTTA SU KAYBI YAANABLR
shalde kusma ve yüksek atee bal olarak dehidratasyon tablosunun geliebileceini ifade eden Uzm. Dr. çil, Dehidrasyona kar dikkatli olunmaldr. Dehidrasyon, vücutta fazla miktarda sv-su kaybnn yaanmas durumudur. Bebek ve küçük çocuklarda daha sk görülmektedir. shal sonucu gelien dehidrasyon vücudun tuz-su dengesini bozmaktadr. Bu nedenle ishal olan çocuklara bol miktarda su içirilmelidir eklinde konutu.
çOCUKLARDA TEHLKEL OLABLR
shalde bakteriyel enfeksiyonlarn genelde ate, kusma, mide bulants ve karn ars ikyetleriyle ortaya çktnn altn çizen Uzm. Dr. çil, Vücuttaki ate bazen 39 derecenin üzerine çkabilir. Bu dönemde çocuklar için asl tehlikeli olan ishal ve kusmadr. shal ile birlikte kusma, vücutta ciddi oranda sv kaybna yol açmaktadr. Bu nedenle ailelerin çocuklarndaki ishal ve kusmann iddetine dikkat etmesi çok önemlidir diye konutu.
BULANTI VE KUSMA GÖRÜLEBLR
Klinik bir bulgu olan ishale sklkla elik eden dier bulgularn da olduunu vurgulayan Uzm. Dr. çil, shalde bulant, kusma, karn ars, ate yükseklii, itahszlk, halsizlik olduu özellikle bebeklerde emmede, hareketlerde azalma, sürekli uyuklama hali görülebilir dedi.
BESLENMEYE ÖNEM VERLMEL
Akut gastroenteritlerin çounun kendiliinden düzeldiine deinen Uzm. Dr. çil, uygulanabilecek tedavi yöntemlerini öyle anlatt:
Tedavi genellikle belirtilere yönelik uygulanmaktadr. laçlar doktorun önerdii ekilde kullanlmaldr. shal kesici ilaçlar kullanlmamaldr. shal sürecinde itahszlk sktr. shal belirtileri olan çocuklara sk aralklarla yemek verilmelidir. Anne sütü alan bebeklerde emzirme devam ettirilmelidir. Büyük çocuklar ise alk olduklar sv besinlerle beslemeye devam edilmelidir. Yourt, ayran gibi içecekler, besin deeri yüksek olan yasz et, kat yumurta gibi besinler tercih edilmelidir. shal durana kadar liften zengin besinler (fazla posa brakan çi sebze ve meyveler) barsak hareketlerini artrd için önerilmemektedir. Ya emilimi bozulmam olmasna ramen, çok yal besinlere de barsaklardan geçii hzlandrdklar için birkaç gün ara verilmelidir.
HJYEN KURALLARI HMAL EDLMEMEL
shalden korunmak için neler yapabileceimize dikkat çeken Uzm. Dr. çil, u önerilerde bulundu:
Eller sk sk ve uygun ekilde ykanmaldr (30 saniye süre ile sabun kullanarak ykanmal, trnak içleri, parmak aralar ve el bileklerini de içermeli). Bebeklerde alt bezi deiimi dikkatle yaplmal ve sonrasnda eller ykanmaldr. Temizliinden emin olunmayan veya kayna bilinmeyen sular tüketilmemelidir. çi yenen gdalar dikkatlice ykanmaldr. shali toparlayana kadar çocuun okula gitmemesi, dier çocuklara yaylmasn önlemeye yardmc olacaktr.
BU BELRTLER VARSA MUTLAKA HEKME BAVURUN
shalde aadaki durumlarda uzman hekime bavurulmas gerektiini vurgulayan Uzm. Dr. çil, belirtileri öyle sralad:
* Kanl ishali varsa,
* 1 yandan küçük ve birkaç saat içinde herhangi bir ey yemedi veya içmediyse,
* iddetli karn ars varsa,
* çok halsizse, sürekli uyku hali veya huy deiiklii varsa,
* Sv kayb bulgular varsa (az kuruysa, aladnda gözya yoksa veya bebeklerde 4-6 saat, daha büyük çocuklarda ise 6-8 saat boyunca idrar yapmadysa,
* Yüksek atei varsa,
* shal 10 günden uzun sürdüyse doktorunuza bavurmanz gerekir.