Dr. Mahir Kotuk, havalarn soumasnn özellikle solunum yolu enfeksiyonlarnn çoalp yaylmasna ortam hazrldn ve yüksek ate, grip, nezle gibi hastalklarn hzla yayld bu dönemde enfeksiyonlarn engellemenin mümkün olduunu belirtti. Kotuk, çounlukla sonbahar ve k aylarnda görülen nezle genelde 1-2 hafta sürebilen bir solunum yolu enfeksiyonudur. Virüsün bulamas havaya yaylan mikroplarla ya da mikroplarn olduu eyalara temas etmesinin ardndan daha sonra elin gözlere/yüze temas ile olmaktadr. Burun aknts ve tkankl ile balayan haprk, boaz ars, öksürük, hafif ate ile devam eden belirtileri vardr. çounlukla 1 haftada iyileme salanabilir; ancak hastalk 2 haftadan uzun sürüyorsa, akla alerjik bir hastalk ihtimali mutlaka gelmelidir. Nezle bir komplikasyon olarak kulak iltihab ve sinüzite yol açabilmektedir. iddetli sinüs ars, öksürük, balgam çkarma, yüksek ate, nezlenin üzerine eklenen bir bakteri enfeksiyonunu gösteriyor olabilir. Nezle, bir bakteri enfeksiyonu olmad için de antibiyotiklerle tedavi edilemez. Tedavide istirahat, bol sv alnmas, baz gargara/sprey ya da pastiller ve belirti giderici ilaçlardan yararlanlabilir. Korunmak için mümkün olduunca havasz ve kapal ortamlardan kaçnmak, sk sk elleri ykamak gerekmektedir dedi.
Telefon, klavye ve kap kollar bulatryor
Kotuk, grip hastalnn telefon, klavye ve kap kollarndan bulamasnn daha kolay olduunu ifade ederek, Hastal tayan kiilerin öksürmesi ya da haprmas ile havaya yaylan damlacklarla ve dorudan temasla bulaan grip ayn zamanda kap kollar, bilgisayar klavyeleri, telefonlar gibi ortak kullanlabilecek eyalar ile bulaabilen bir enfeksiyondur. Belirtilerin balamasndan önceki 24 saat ve sonraki be gün kiinin bulatrcl vardr. Gribin belirtileri arasnda ate, boaz ars, burun aknts, haprk, öksürük, ba ars, kaslarda ve eklemlerde ar ve halsizlik saylabilir. Genellikle 1-2 hafta içinde iyileme görülür. Ancak yallarda, diyabetlilerde, altta yatan böbree, kalbe ya da solunum sistemine ait kronik hastal olan kiilerde daha ar seyredebilir. Bunun yannda zatürre gibi hastalklara da zemin hazrlayabilir. Grip, bir virüs hastal olduundan antibiyotik tedavisine yant vermez. Virüse yönelik ilaçlar erken dönemde faydal olur. Hastalara bol sv almalar, yatak istirahati ve belirtilere yönelik ilaçlar önerilir eklinde konutu.
Kotuk, gripten korunmann yollarn ise öyle anlatld:
Gripli kiilerle temastan kaçnlmas, ellerin sk sk ykanmas, kapal ve kalabalk ortamlardan kaçnlmas, Grip asnn sonbahar balarnda yaplmas önerilmektedir ancak çounlukla koruyucu olsa da grip as yaplmas, kiinin o yl asla grip olmayaca anlamna gelmez. Bunun yannda temizlie ve beslenmeye de dikkat edilmelidir.
Uzun süreli öksürüklere dikkat
Dr. Uzun süreli öksürüe de dikkat edilmesi gerektiini belirterek Dr. Mahir Kotuk, Bronit, bron ad verilen büyük havayollarnn iltihabi hastal anlamna gelir. Hem virüsler, hem bakteriler akut bronite neden olabilir. Öksürük, 5 günden uzun sürüp, 20 güne kadar uzayabilir. Nadiren de 1 ay geçebilmektedir. Balgam genellikle koyu renkli olur. Akut bronit, çounlukla sigaraya bal olan kronik bronitten farkl bir hastalktr. Kronik bronit, en az iki yl üst üste ve bu iki yln en az üç aynda öksürük ve balgamla seyreden ilerleyici bir rahatszlktr ifadelerini kulland.
Zatürre, solunum yolu ile bulayor
Zatürrenin solunum yolu ile de bulaabildiini ifade eden Kotuk Mikroplar veya kimyasallar nedeniyle akcierlerin iltihaplanmas anlamna gelen zatürre, genellikle, mikrop içeren damlacklarn hasta kiinin öksürmesi veya haprmasyla havaya karmas ve kiinin bunu solumas ile bular. Ayrca, kiinin az, burun ya da boaznda hastalk yapmadan bulunabilen baz mikroplar, vücut direncinin dümesiyle hastalk yapar hale gelebilir. Belirtileri arasnda öksürük, balgam, ate, göüs ars, nefes darl ve kimi zaman kan tükürme bulunur. Bazen tipik olmayan zatürre söz konusu olabilir. Bu durumda ate fazla ön planda deildir. Ba, vücut ve eklem arlar, hatta karn ars olabilir. Tan için akcier filmi, kan tahlili ve balgam incelemelerinden yararlanlr. Tümöral olaylar da bazen bronlar tkayarak zatürreye zemin hazrlayabildiinden özellikle ileri yata, sigara içme öyküsü olan hastalarn mutlaka bu yönden de aratrlmalar gerekmektedir. Antibiyotiklerin kefinden önce son derece öldürücü olan zatürre, günümüzde baaryla tedavi edilebilmektedir. Zatürrenin sk sebeplerinden biri olan pnömokok isimli mikroplara kar a, risk grubundaki kiilere uygulanr. Baklk yetmezlii olanlar, altta yatan kronik bir hastal bulunanlar (akcier, kalp, böbrek, baz kan hastalklar ve diyabet gibi), 65 yan üzerindekiler ve dala alnm olanlar, zatürre geliimi açsndan daha büyük risk tamaktadr. Yln herhangi bir zamannda yaplabilir. Genellikle tek doz a yeterlidir, ancak özellikle 65 ya üzerindekilerde ve baklk yetmezlii olanlarda ilkinden 5 yl sonra ikinci bir a gerekebilir. Yallar, altta yatan kalp veya solunum yolu hastal olanlar (kronik bronit gibi), diyabetliler, böbrek yetmezlii olanlar, baklk yetmezlii bulunanlar (AIDS hastalar, doumsal baklk bozukluu olanlar gibi) ve alkolikler özellikle risk altndadr diye konutu.