Kalp ve Damar Cerrahi Uzman Prof. Dr. Mustafa Güden, bypass ve stent arasndaki farklara ilikin önemli açklamalarda bulundu. Prof. Dr. Güden, dünyada en sk görülen ölüm nedeninin kalp krizi olduuna dikkati çekerek skemik kalp hastal, kalbi besleyen koroner damarlarn, damar sertliine bal tkanmas sonucu oluur. Bu hastaln sonucunda da en kötü senaryo hastann kalp krizi geçirerek hayatn kaybetmesidir. Tabii bu bir yelpazedir. Yani bu durum kendisini basit bir spazm ya da sadece yürüyü esnasnda göüs ars eklinde gösterebilir. Her kalp krizinde hastalar vefat etmez. Ama dünyada en sk görülen ölüm nedeni kalp krizidir. Bunun da sebebi iskemik kalp hastal dediimiz koroner arterlerin daralmasna bal olan durumdur dedi.
RSK FAKTÖRLERNE DKKAT
Düzenli doktor takibinden ziyade risk faktörlerinin belirlenmesi gerektiinin altn çizen Prof. Dr. Güden, hastaln nedenlerini u ekilde açklad: Öncelikle ailede kalp hastal öyküsünün bulunup bulunmad oldukça önemli. Koroner arterlerin daralmasnda hastann genetii, 40 ya üzerinde olmas, sigara kullanm, diyabet, yüksek tansiyon ve kolesterol ile sedanter yaam yani hiçbir egzersiz faaliyetinin olmamas büyük rol oynuyor. Unutulmamas gereken olay deitirilebilir ve deitirilemeyen risk faktörleri vardr. Genetik taraf deitirilemez ama dier faktörler, yaam eklinin deitirilmesiyle düzeltilebilir. Bu durumlarda doktor kontrolü oldukça önemli. Tabii hemen anjiyo yaplmasndan bahsetmiyorum. Ön tetkiklerin yaplmas, üpheli bir durum varsa o zaman anjiyoya kadar gidecek tan yöntemlerinin kullanlmasndan bahsediyorum.
3 TEDAV YÖNTEM BULUNUYOR
Prof. Dr. Güden, hastalar için 3 tedavi yöntemi olduunu belirterek, u bilgileri paylat: skemik kalp hastal tespit edildikten sonra en iyi altn standart; anjiyo yaplp damarlarn durumunun görülmesidir. Bu damarlarda da illa damar sertlii yani koroner arter hastal var demek ya da ilem yapmak gerekmiyor. çok ciddi damar darlklar yoksa hasta önce medikal tedaviyle yani ilaçlarla takip edilir. Medikal tedavi dnda bu darlklar stent ya da bypass yöntemleriyle giderilebilir. Tabii bu yöntemlerin içinde en avantajls hasta için en iyisi olandr. Yani hastann bu iten ne fayda göreceidir. Hasta için en ideal tedavinin ne olacan bulmak gerekiyor. çünkü bunlar geçici tedaviyle halledilecek hastalklar deil. Bunlar uzun süreçli, kronik hastalklar olduu için hastayla birlikte ömür boyu devam edecektir.
ÖNEML OLAN UZUN VADEDE FAYDA SALAMASI
Stent ya da bypass ile asl hastaln tedavi edilmediine iaret eden Prof. Dr. Güden, u deerlendirmede bulundu: ster stent olsun ister bypass olsun hastaln kendisini yok edemiyoruz. Biz burada darln sebep olduu durumu yani yeteri kadar kalbe kann gidememe durumunu düzeltebiliriz. O yüzden burada verilecek karar hastann uzun vadede yaamnda en faydal olacak metodun hangisi olduuna karar vermek. Tabii buradaki en hassas konu hastann diyabetinin olup olmamas ve damar yapsnda kompleks mi yoksa basit darlklar olup olmamasdr. Hem eker hastas hem kompleks damar yaps varsa bypass ameliyat öncelik olarak düünülmelidir. çünkü hastann uzun vadede sonuçlarna bakldnda hasta bypasstan daha çok fayda görüyor. Bir de sol ana koroner dediimiz koroner damarlarn en balangcnda olan darlklarda da hasta bypasstan daha fazla fayda görüyor. Baz hasta gruplarnda mesela tek damar hastalarnda ya da çok kompleks darlklar olmayan grupta direkt stent uygulanmas daha tercih edilebilir. Son yllarda çkan bir yaynda stent konulanlarla bypass yaplanlar karlatrldnda 7 aydan sonra hastalarn hayati riskleriyle ilgili yava yava ciddi bir fark çkyor. Bu fark da bypass lehine. Burada deerlendirirken hastay sadece kalp deil bütün olarak bakmak lazm. Baz hastalarn ameliyat riski oldukça düük. Ama bir grup hasta da ise risk daha yüksek. Deerlendirirken hastann avantajna ne olacan düünmeliyiz. Sadece uzun vadede bypass daha iyi deyip erken vadede riski çok yüksekse o zaman stent ile erken dönem riski giderilip, ileride ameliyat daha faydal olabilir.
GÖÜS DAMARIYLA YAPILAN BYPASS DAHA Y
Prof. Dr. Güden, bypass ameliyatlarnda seçilen damarn uzun vadede hastann yaam kalitesini etkileyebileceine dikkati çekerek Eer atardamar yani göüs damarlar tercih edilerek bypass ameliyat yaplrsa ileri dönemde bu damarlarn açk kalma oranlar daha yüksek olacaktr. Atardamarlardan yaplan bypasslarda 10 yl boyunca açk kalma oran yüzde 95tir. Ama bacaktan alnan damarlarn 10 yl açk kalma oranlar yüzde 50 ila 60 arasndadr ve bu oranlarda çok ciddi farklar var. Bu konuda da i cerrahlara düüyor. Hastalara atardamarlarla bypass yaplmas tercih edilmeli ki uzun vadede sonuçlar daha iyi olsun dedi. Bypass ameliyatlarnda bacaktan alnan damarn daha çok kullanlmasna ilikin ise Prof. Dr. Güden Tabii atardamarn bypassta kullanlmasnn tekniksel açdan zorluklar var. Ameliyatlar daha uzun sürüyor. Ama en önemlisi bu teknikleri herkes kullanmyor eklinde konutu.