Beslenme ve Diyet Uzman Özden Örkcü, kalp saln etkileyen besinler hakknda önemli deerlendirmelerde bulundu.
Ceviz, kolesterol seviyesini düürüyor
Cevizde bulunan yalarn yaklak %15ni tekli doymam yalar oluturmaktadr. Birçok aratrma bu tip yalarca zengin olan ceviz tüketiminin yüksek kolesterol seviyesinde ve dier kardiyovasküler risk faktörlerinde bir azalmaya neden olduunu göstermitir diyen Beslenme ve Diyet Uzman Özden Örkcü,
Yaplan bir çalmada, kolesterolü düürmekte kullanlan bir Akdeniz diyetindeki % 35lik enerji ksmnn ceviz ile karlanmas durumu aratrlm ve sonuçta ceviz içeren diyeti tüketen kiilerin (49 kii) normal diyeti tüketenlere göre daha az LDL (Kanda tanan düük younluktaki proteinler: Kolesterolü tasma ilerini yürütürler) ve Lp(a) (lipoprotein a: yap olarak LDLye benzemekte ve yapsnda anormal bir protein tamakta) seviyesi içerdii bulunmutur. Lp(a) miktar kan phtlama orann yükselterek damarlarnn tkanmas için bir risk oluturur eklinde konutu.
Düzensiz kalp atn engelliyor
Beslenme ve Diyet Uzman Özden Örkcü, Ceviz ayrca, içerdii omega-3 ya asitleri sayesinde düzensiz kalp atlarnn engellenmesine, damarlarda daha az phtlama özellii olan kan tipinin üretimine (kan phtlamas birçok kalp krizi çeidinde etkilidir) ve iyi HDL (yüksek younluklu lipoprotein) kolesterol orannn kötü LDL kolesterol oranna göre artmasna yardm etmektedir diyerek, sözlerini öyle sürdürdü:
Ceviz, yüksek tansiyonla ilikilendirilen önemli miktarda esansiyel bir amino asit çeidi, L arginin içermektedir. Özellikle vücudun çok çalan kan damarlarnda bu amino asit, nitrik okside çevrilmekte ve nitrik oksitte kan damarlarnn iç tarafnn pürüzsüz ve düzgün olmasna yardm ederek kan damar sisteminin rahatlamasn salamaktadr. Yüksek tansiyonlu kiilerin normal nitrik oksit seviyesini koruyamadklarndan dolay, bu kiiler ayrca diyabet ve kalp problemi gibi önemli salk sorunlar ile kar karya kalmaktadr. çalmalar, cevizin kardiyovasküler yararlarnn daha da fazla olduunu göstermitir.
Doal melatonin kayna
Melatonin beyin bezesi tarafndan salglanan bir hormondur. Bu hormon uyumay kontrol eden bir mekanizmada rol alr ve ayn zamanda çok kuvvetli bir antioksidan özellii gösterir. Ceviz, melatoninin insan vücudunun kullanma hazr formunu içermektedir. Melatonin, gece çalan ve zaman farkndan dolay uyku düzensizlii çeken kiilerde uyuma rahatszlklarn ortadan kaldrabilmektedir. Bu hormonun üretimi vücut yaslandkça azalmakta ve bu azalma sadece uyku düzensizliine deil muhtemelen antioksidan eksiklii ile de ortaya çkan serbest radikale bal hastalklarn da artmasna neden olabilmektedir. Cevizin antioksidan özellii sebebiyle kanser riskini azaltabilecei, kardiyovasküler ve sinir sistemine zarar veren Parkinson ve Alzheimer gibi çok kuvvetli hastalklarn geliimini erteleyebilecei veya azaltabilecei ileriye sürülmütür. Ceviz daha zengin bir omega-3 ya tipi kaynadr.
Kimler risk grubunda?
Özden Örkcü, risk grubundaki bireyler hakknda u bilgileri verdi:
-çok riskli bireyler: Kalp hastal tans alan ve aadaki risk faktörlerinden bir ya da daha çou bulunanlar; diyabet, sigara içme, dislipidemi (trigliserit 200 mg/dl ve üstü, HDL 40 mg/dl alt)
-Yüksek riskli bireyler: Kalp hastal tans alan, 10 yllk kalp krizi geçirme riski %20den yüksek, dier risk faktörlerinden 1 ya da çou bulunanlar,
-Orta riskli bireyler: Kalp hastal risk faktörlerinden 2 ya da daha çou bulunan 10 yllk kalp krizi geçirme riski %10dan az olanlar,
-Düük riskli bireyler: Hiç ya da tek bir risk faktörü bulunan bireyler.
Hangi besinler tüketilmeli?
Üsküdar Üniversitesi NPSTANBUL Beyin Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzman Özden Örkcü, kalp sal için tüketilmesi ve saknlmas gereken besinleri öyle sralad:
-Ya grubu
En iyi seçim: Zeytinya, kanola ya, zeytin
yi Seçim: Trans ya içermeyen yumuak margarin, enerji deeri düürülmü bitkisel sterol eklenmi özel margarin, fndk, fstk, ceviz, yal tohum içi.
Orta seçim: Fstk ezmesi (ekersiz), mayonez, soya sosu, dier salata soslar.
Saknlmas gerekenler: Tereya, iç ya, margarin, ekerli fndk, fstk ezmesi.
-Et, tavuk, balk, kuru baklagil grubu
En iyi seçim: Her türlü balk ve dier su ürünleri,
Tavuk hindi ve dier kanatl hayvanlarn derisiz beyaz eti
Zeytin yal, kurubaklagil yemekleri
yi seçim: Tavuk, hindi ve dier kanatllarn siyah eti
Orta seçim: Etli kurubaklagil yemekleri.
Saknlmas gerekenler: Etten yaplan ürünler (sucuk, salam, sosis, kavurma vb), yal koyun ve sr eti.
Kzartlm etler.
Tavuk ve dier kanatllarn derisi.
-Tahl grubu
yi seçim: Kepek ekmek, tam buday unu ekmei, çavdar ekmei, yulaf ekmei.
Bulgur pilav, zeytin yal kurubaklagil-bulgur- sebze karm yemekler
Yulaf ezmesi
Patlam msr, taze kaynam msr
Orta seçim: Zeytin ya, sv ya veya mercimek soslu makarna, spagetti, mant gibi yemekler.
Saknlmas gerekenler: Ya ve eker içeren her türlü unlu mamüller, bisküviler, krakerler, beyaz ekmek.
-Süt grubu
yi seçim: Ya ayrlm veya azaltlm (light) süt, yourt
Ya ayrlm sütten yaplan çökelek, lor ve dier peynirler.
Yasz veya az yal sütten yaplan dondurma
Yasz veya az yal sütten yaplan sütlü tatllar
Saknlmas gerekenler: Tam yal süt-yourt
Yal peynirleri
Kremadan yaplan dondurmalar
çikolata eklenmi tatllar pudingler
-Meyve grubu
En iyi seçim: portakal, mandalina, greyfurt, kiraz, çilek, kivi
-Sebze grubu
En iyi seçim: Yeillikler (marul, tere, roka, maydanoz vb.)
Lahana türleri, prasa, karnabahar, domates, brokoli
yi seçim: Patates dndaki dier tüm taze sebzeler
-Tatl grubu
Orta seçim: pekmez, bal, reçel, marmelat
Sebze ve meyveli tatllar
Saknlmas gerekenler: çikolatal ve tereya eklenmi ar tatllar.