Geçen bir yllk sürede meme, rahim az ve kolon kanseri taramalarnn yüzde 80-90 orannda dütüüne dikkat çeken Onkoloji Uzman Prof. Dr. Aziz Yazar, Rutin muayenelerin de seyreklemesi nedeniyle tesadüfen konulabilecek kanser tanlarnda da bir azalma yaand. Geçen yl mart aynda konulan meme kanseri tans bir önceki yla göre yüzde 51 daha az. Tüm kanser tanlarnda ise yüzde 65lik bir düü yaand. Basit bir hesapla; Türkiyede yaklak her yl yeni tan alan kanser hasta saysnn 160 bin kii olduunu düünürsek 2020 ylnda 100 binin üstünde kii kanser tans alamam diyebiliriz. Yani 100 bin kii kanser olduunu bilmeden yayor aramzda Bu düüün nedeni ise maalesef kanserin azalmas deil, kanser taramalarn aksatmas ve virüs bular endiesiyle ikayetleri olmasna ramen doktora bavurmamalarndan kaynaklanyor. Yani insanlar kanser olduklarndan haberdar olmuyor diye konuuyor. Pandemi koullarnn kanser hastalnn görülme skln zirveye tamamas için erken tan ve farkndalk konusunun önemine vurgu yapan Prof. Dr. Aziz Yazar, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
Geçen yl mart aynda küresel salgn olarak ilan edilen koronavirüs, tüm salk sistemini de kökünden etkiledi. Covid-19 virüsünün bulamasn önlemek için alnan tedbirler nedeniyle birçok hastane pandemiye ayrld. Acil olmayan ameliyatlar ve tedaviler, salgn sonrasna ertelendi. Dier taraftan hastalar da salk kurumlarna gitmekten korktuu için tan ve tedavilerde aksamalar yaand. Tüm bu süreç, özellikle erken tannn tedavide çok büyük önem tad kanser hastal için endie verici olmaya balad. Geçen yl mart ayndan bu yana meme, rahim az ve kolon kanseri taramalar yüzde 80-90 orannda düü olduunu, kanser tansnda yüzde 65lik bir azalma yaandn kaydeden Acbadem Altunizade Hastanesi Tbbi Onkoloji Uzman Prof. Dr. Aziz Yazar, sözlerine öyle devam ediyor:
Yaplan bir aratrmaya göre Eylül 2020de kanser tans konulan hastalarn en az yüzde 32sinin beklenenden daha ileri evrede. Mevcut veriler de önümüzdeki yllarda tan konacak kanserlerin daha ileri evrede olaca ve bundan dolay tedavilerin zorlaacan gösteriyor. Bu nedenle özellikle kanser açsndan aile öyküsü olanlar ya da kanser açsndan risk grubunda olanlar ve bir takm ikayet ve belirtileri olanlarn tarama ve tetkiklerini yaptrmalar konusunda cesaretlendirilmeleri gerekir.
KANSER, ÖNLENEBLR BR HASTALIK; AMA!
Kanserin büyük oranda önlenebilir bir hastalk olduunu söyleyen Prof. Dr. Aziz Yazar, çünkü kanser yüzde 90 çevresel ve yüzde 10 orannda ise genetik faktörlere bal. çevresel faktörler arasnda en önemli yeri sigara, obezite, yanl beslenme, hareketsiz yaam, alkol ve enfeksiyonlar tutuyor. Bu risk faktörleri kaldrlrsa kanser gelime riski de önemli bir oranda azalm olur diye bilgi veriyor. Risk faktörleri hakknda toplumun aydnlatlmas gerektiine iaret eden Prof. Dr. Aziz Yazar, kanserden korunmak için dikkat edilecek noktalar öyle sralyor:
1- Tütün ürünlerinden kaçnn!
Sigara ve dier tütün ürünlerinin tüketilmesi kanser riskini artryor. Sigara içmedii halde dumana maruz kalanlarda da risk yükseliyor. Akcier kanserinin yüzde 90a yakn ksm sigaradan dolay geliiyor. Ayrca ba-boyun, yemek borusu, mesane, rahim az, pankreas ve böbrek kanseri gibi birçok kanser türüne de yol açyor. Tütünden kaçnmak veya brakmak verebileceiniz en önemli salk kararlarndan birisi ve kanserden korunmann en önemli parças.
2- deal kiloda olmaya çaln
Hareketsiz yaam kilo artna ve obeziteye kap aralyor. Obezite ise özellikle meme, yemek borusu, pankreas, rahim, yumurtalk, kaln barsak, prostat ve böbrek kanseri riskini artryor. deal kilonuzda olmak kanserden korunmada önemli bir etken.
3- Salkl beslenin
Günlük beslenmenizde 4-5 porsiyonluk sebze-meyve dalmna önem verin. Bu sayede ideal kilonuzu koruyarak baz kanser türlerinin geliimini de azaltabilirsiniz. Lifli gdalar tercih edin. Aratrmalara göre az lifli gda tüketenlerde kaln barsak kanseri daha sk görülüyor.
4-Alkolden uzak durun
Fazla alkol tüketimi baklk sistemini zayflatt için kanser riskinin artmasna yol açabiliyor. Ar alkol, özellikle ba-boyun, karacier ve pankreasta kanser geliimine neden olabiliyor.
5- Hareketsizlikten kaçnn
Fiziksel aktivitenin artrlmas ideal kilonuzu kontrol etmenize yardmc olur. Bunun yannda fiziksel aktivite meme ve kolon kanseri riskini de düürebilir. Her gün en az yarm saatlik fiziksel aktivite yapmaya özen gösterin.
6-Güneten korunun
En yaygn kanser türlerinden biri olan cilt kanserinden korunmak için güne nlarnn dik geldii 10.00-16.00 saatleri arasnda dorudan günee maruz kalmayn. Güne nlarndan korunmak için uygun kyafet ve güne koruyucu kremler kullann. Solaryumdan uzak durun.
7- A yaptrn
Hepatit B as ile karacier kanseri riski azaltlabilir. nsan papilloma virüsü (HPV)a kar alanma ile rahim az, anal, penis ve ba-boyun kanserine yakalanma olasl düürülebilir.