HABER MERKEZ
Prof. Dr. Onur Yaprak, Yaplan çalmada oruç tutan ve tutmayan ve karacierde yalanmas olan 2 grup karlatrldnda oruç tutan grupta insülin direnci, kolesterol, karacier enzimlerinde azalma olduu ve oruç tutmann karacier yalanmasna kar iyi gelebilecei sonucu bulunmu. Tabii ki bu sonucu almak için kapsaml ve kültürel iftar sofralarnda bir azaltma eklinde bir düzenleme yapmalyz. ifadelerini kulland.
Prof. Dr. Onur Yaprak orucun vücuda faydalarna ilikin yapt açklamada, yenilenlere dikkat ederek tutulan oruç ibadetinin vücudun üzerinde olumlu etkileri olduunu belirtti.
Oruçlu olunan açlk süresince vücutta baz tepkiler gelitiini ifade eden Yaprak, Beyin ve dier organlarn enerji ihtiyacn karlamak için karacierde glikojen olarak adlandrlan fazla karbonhidratn karacierde depolanm ekli tekrar glukoza dönüür, iftardan sonra ise fazla glukoz tekrar glikojen eklinde karacierde depolanr.
Bir taraftan da vücutta depolanm olan yalar yaklarak enerji için kullanlr. Oruç srasnda sabah yakt kayna karbonhidratlar iken iftara doru yalarn yakt kayna olarak öne çkt görülür. Bu da ya dokudan serbest ya asitlerinin kana karmas ve karacierde keton olarak enerjiye dönüümü yani lipoliz ile gerçekleir. deerlendirmesinde bulundu.
- Uyku ritmindeki deiiklie hormonlar da ayak uyduruyor
Prof. Dr. Yaprak, ramazan aynda uyku ritminin de deitiine dikkati çekerek, uyku ritmi deitii için sirkadyen denilen zaman ayarl kortizol, insülin, leptin, büyüme hormonu gibi hormonlarn da ritimlerinin bu deiime ayak uydurduunu bildirdi.
Ramazan ay srasnda genellikle kilo deiimlerinin gözlendiini aktaran Yaprak, unlar kaydetti:
1-2 kiloluk azalma ya da artma eklinde olabilecek bu kilo deiimleri iftar ve sahurda nasl beslendiinize baldr. Eer ramazan aynda uygun beslenirsek bu ay kilo vermek, kolesterolümüzü düürmek ve karacierimizde detoks salamak için bir frsata dönütürebiliriz. Bunun en önemli ispat son yllarda gittikçe popüler olan intermittent fasting diye adlandrlan 8 saat tokluk 16 saat açlk diyetidir. Bu diyette elde edilen faydalar unlard açlk srasnda hücre onarm olur, insülin kan düzeyi ve insülin direnci düer, kilo vermeyi salar, vücutta inflamasyonu ve oksidatif stresi azaltr, Total ve LDL kolesterolü azaltr. Vücut enerji dengesini alnan gdalarn kaç kalori olduu, dinlenme dönemindeki metabolizma hz ve ne kadar fiziksel aktivite yaptmz belirler.
Dinlenme metabolik hz, vücut scakln korumak, iç organlar onarmak, kalp fonksiyonunu desteklemek, hücreler arasnda iyonik deiimleri korumak ve solunumu desteklemek için dinlenme srasnda vücudumuzun harcad enerji miktardr. çou insanda bu toplam enerji harcamalarnn yaklak 3te 2sini oluturur. Metabolik hzmz yaa, cinsiyete, vücut arlna, hormonlara, hamilelik sürecine göre deiir. Dolaysyla metabolik hzmza çok etki edemeyeceimize göre ne kadar kalorili beslendiimiz ve ne kadar fiziksel aktivite yaptmz kilo alp vermede belirleyici olur.
- Orucun vücuda bir detoks frsat haline gelmesi için öneri
Prof. Dr. Yaprak, orucun vücuda bir detoks frsat haline gelmesi için u önerilerde bulundu:
Normal beslenen bir kadn ortalama günde 2 bin kalori, erkek ise 2 bin 500 kalori almaktadr. Beslenme modellerindeki kaçnlmaz deiiklikler ve sirkadiyen ritimler, hormon düzeylerindeki dalgalanmalar ve genel günlük yaam tarzndaki ilikili fizyolojik deiimler nedeniyle ramazan yemei planlamas, salkl oruç için önemli bir bileen haline gelir.
Ramazan aynda öünlerde özellikle karbonhidratlara ve yalara dikkat etmeliyiz. Kalorinin yüzde 40-50si karbonhidratlardan olumal. Karbonhidratlar düük glisemik indekse sahip yüksek lif içeren cinsten olmal, proteinler kalorinin yüzde 20-30unu oluturmal ve yal krmz etten fakir olmaldr.
Dier beyaz etler ve baklagiller protein kayna için daha uygun olacaktr. Aldmz gdalar ile alnacak enerjiyi ise u ekilde datalm. ftarda yüzde 40-50, sahurda yüzde 30-40 ve ara attrmalar ile yüzde 10-20 olacak ekilde bir düzenleme yapalm. Yaplan çalmada oruç tutan ve tutmayan ve karacierde yalanmas olan 2 grup karlatrldnda oruç tutan grupta insülin direnci, kolesterol, karacier enzimlerinde azalma olduu ve oruç tutmann karacier yalanmasna kar iyi gelebilecei sonucu bulunmu. Tabii ki bu sonucu almak için kapsaml ve kültürel iftar sofralarnda bir azaltma eklinde bir düzenleme yapmalyz.
- Birkaç günlük orucun ardndan mutluluk hormonu da denilen endorfin salglanr
Prof. Dr. Onur Yaprak, oruç süresince enerji kayna olarak ya yakmnn gerçekletiine deinerek, bunun, kilo verilebilecei, kaslarn korunabilecei, kolesterol seviyelerinin düebilecei, diyabet ve kan basnc üzerinde daha fazla kontrole sahip olduu anlamna geldiine dikkati çekti.
Açln 8inci saatinde vücut enerji için karacier ve kaslardaki glukozu kullanmaya baladn, sonraki saatlerde enerji kayna olarak ya yakmnn baladn anlatan Yaprak, Açlk birkaç günü geçip birkaç hafta sürerse o zaman kas ykm olarak nitelendirebileceimiz proteinlerin enerji kayna olarak kullanm balar. Fakat ramazan gibi ksa süreli açlkta böyle bir ihtimal olmaz. Ramazan aynda ayn zamanda vücutta detoks gerçekleir. Birkaç günlük orucun ardndan mutluluk hormonu da denilen endorfin salglanmasyla kii kendini psikolojik olarak da iyi hisseder. deerlendirmesinde bulundu.
Yaprak, çok uzun süreli açlkta ya depolarndan salnan serbest ya asitlerinin karacierde birikip yalanmaya yol açtnn bilindiini, ancak bu durumun en az 2-3 gün açlktan sonra baladn belirterek, Karacier yalanmas için karacierin betaoksidasyon ile keton cisimciklerine dönütürme kapasitesinin üzerinde serbest ya asidi karaciere gelmelidir. Bu durum ya fazla yal bir yemekle ya da ar açlkla ya deposundan lipoliz ile olur. Dolaysyla ramazan ayndaki maksimum 18 saat süren bir açlkta böyle bir ya birikimi olmaz. ifadelerini kulland.