Uzmanlar, karne sonucu ne olursa olsun, ailenin çocuuyla sakin bir ortamda göz temas kurarak yapaca konumann doru yaklamn ilk basama olduunu belirtirken, düük not bulunan karneyle karlalmas durumunda mümkün olduunca olumlu, eletirel olmayan bir dil kullanmas gerektiini bildiriyor.
Örenciler, 19 Ocaktan itibaren iki hafta sürecek yar yl tatilinin balamasna gün sayarken, uzmanlar da velilere zayf ya da iyi karne karsnda verilecek tepkilerin önemine dikkati çekiyor.
çocuun akademik baarszlnn altnda birçok sebebin bulunabileceine iaret eden uzmanlar, ayn zamanda ebeveynlerin, iyi karneyle gelinmesi durumunda maddi deeri yüksek hediyeler almaktan kaçnmas gerektiini vurguluyor.
- çocuun çabasna odaklann
Salk Bilimleri Üniversitesi Bakrköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sal ve Sinir Hastalklar Salk Uygulama ve Aratrma Merkezi çocuk ve Ergen Psikiyatri Klinii Eitim Sorumlusu Doç. Dr. Gül Karaçetin, AA muhabirine yapt açklamada, okullarn kapanmasyla karne almann çocuklar için önemli bir dönüm noktas olduunu, ailelerin verdii doru tepkilerin çocuklarn bu süreci en salkl ekilde geçirmesini salayacan söyledi.
Karne sonucu ne olursa olsun, ailenin sakin bir ortamda, ayr bir zaman ayrarak ve göz temasn koruyarak çocukla karnesi için bir konuma yapmas doru yaklamn ilk basamadr. diyen Karaçetin, karnenin, çocuklar için uzun süre gösterilen çabann, sonucu alnm, baarsn kantlayabilecei önemli bir belge olduunu aktard.
Doç. Dr. Karaçetin, bu nedenle karne konumasnn ayak üstü yaplmamas gerektiine iaret ederek, unlar kaydetti:
Bu konumada dikkat edilecek en önemli nokta; çocuun çabasna odaklanmaktr. Karne için yaplan konuma ya da karne alnd gün birlikte vakit geçirilmesi, çocuun sevdii bir aktivitenin yaplmas yeterlidir. Karne nedeniyle maddi deeri yüksek hediyelerden kaçnlmaldr çünkü ders çalmak çocuun sorumluundadr ve çocuk maddi bir karlnn olmad zamanlarda da çalmaya devam etmesi gerektiini bilmelidir. Verilecek ödüllerin maddi olmasndan çok manevi deer tayan ödüller olmas daha iyi olacaktr.
Karneyle ilgili görüürken dikkat edilecek önemli noktalardan birisi de önce baarl yönlerin vurgulanmas, sonra çocuun kendisini ifade etmesine izin verilmesidir. Ayrca çocuun, baarsz olduu yönleri deerlendirmesi istenmelidir. Aileler bu süreçte suçlayc ve örseleyici bir dil kullanmamal, çocukla birlikte gelecek dönemler için alnabilecek önlemler, çözüm yollar aratrlmaldr.
- Baar kendine güvenen ve mutlu çocuk tarafndan gerçekletirilebilir
Doç. Dr. Gül Karaçetin, ders baarszl nedeniyle çocua kötü davranmaktan, azarlamaktan, cezalandrmaktan ve fiziksel iddet uygulamaktan kaçnlmas gerektiinin altn çizerek, Bu davranlar çocuun ruh saln olumsuz yönde etkileyebilir. Ders baarszl iki ekilde gelimi olabilir; çocuk çaba gösterdii halde snav kaygs, okul fobisi gibi durumlar nedeniyle ders baarszl göstermi olabilir, bu durumda çabaya odaklanlmaldr. Öte yandan, çocuk ders çalmad için baarsz bir karne aldysa, ailenin çalma konusundaki isteksizliin sebeplerini çocukla konumas en doru yaklam olacaktr. diye konutu.
Ailelerin bu konuma esnasnda tembelsin, baarszsn, marksn gibi çocuun kiiliine yönelik eletiriler yapmamas gerektiini vurgulayan Karaçetin, sözlerini öyle tamamlad:
Derslere dikkatini verememe, derslerden çabuk sklma gibi belirtilerin varlnda dikkat eksiklii, hiperaktivite bozukluu olabilir, bu durumda çocuk ve ergen psikiyatri uzmanna bavurmak gerekmektedir. Snav kaygs, örenme bozukluu, mutsuzluk, isteksizlik gibi durumlar nedeniyle karnesi kötü gelen bir çocuun da bu durumlarnn ayrntl deerlendirilmesi için çocuk ve ergen psikiyatri uzmanna götürülmesi en doru yaklam olacaktr.
çocuklarn karneleri deerlendirilirken ailelerin özellikle dikkat etmesi gereken noktalardan birisi de çocua olan sevgilerinin baarya balanmamasdr. çocuun ailenin kendisine olan sevgisini baarsyla ilikilendirmesi çocuun kendisine olan güvenini azaltr ve mutsuzlua yol açar. çocuklar baarl olmasalar da ailelerinin onlar sevmeye devam edeceini bilmelidirler. çünkü baar ancak kendine güvenen ve mutlu bir çocuk tarafndan gerçekletirilebilir.
- Yaklam negatif olmamal
Koç Üniversitesi Hastanesi çocuk ve Ergen Ruh Sal ve Hastalklar Uzman Dr. Tuba Mutluer de ebeveynlerin, çocuktan beklenilen baar gösterilmediinde verdikleri tepkinin, onun daha sonraki baarsnda büyük bir etkiye sahip olduunu aktard.
Mutluer, aileler tarafndan baz yöntemlerin uygulanmasnn çocuun baarsnda ve mutluluunda olumlu etkisi olacan dile getirerek, u tavsiyelerde bulundu:
Öncelikle yaklam negatif olmamal, çocuun karnesi kötü olsa bile öne çkaracak iyi bir ey bulunmal ve uygun ekilde ifade edilmeli. Hiç kimse mükemmel deildir. Yetikinler olarak bizler sorun yaamaya devam ederken bir çocuun hayatnda zorlanmasn doal kabul edip, bunu ifade etmek onu rahatlatacaktr. çocua herkesin hata yapabileceini; bazen korkmann, üzülmenin ve hayal krkl yaamann doal olduunu ve bu duygulara yabanc olunmadn belirtmekte fayda var. çocua sonras için yaplabileceklerin birlikte gözden geçirilebilecei ifade edilmeli. Ayrca her eye ramen onu çok sevdiinizi söylemek çocuunuzun daha iyi hissetmesini salayacaktr. çocuunuzun ondan beklediiniz baary gösterememesinin birçok sebebi olabilir, bu sebeplerin çou fark edildiinde ebeveyn ve çocuun ortak çabasyla düzeltilebilir. Bu nedenlerin gözden geçirilmesi, gerekirse uygun inceleme ve destein alnmas çok önemlidir.
- Snavda stres ve heyecan karne baarsn etkileyebilir
Uzman Dr. Mutluer, çocuklarda akademik baary etkileyebilecek baz durumlar olabileceine dikkati çekerek, çocuun bazen ek destee ihtiyaç duyabildiini söyledi.
çocuun okuma yazma becerisi ve düzeyinin yatlaryla ayn seviyede olmamas onun akademik baarsn etkileyebilir. Okuma yazmada sknt yaayan bir çocuk matematik dahil tüm dersleri anlamakta, ödevlerini yapmakta ve snf tartmalarna katlmakta zorlanacaktr. diyen Mutluer, çocuk ve öretmenleriyle yeterince iletiim içerisinde olunmas gerektiini vurgulad.
Mutluer, içine kapank, iletiimde zorlanan, utangaç çocuklarn okulda kendilerini rahat hissetmekte güçlük çektiini, hatta okulda arkadalar tarafndan kabul görmeyebileceklerini aktararak, çocuun yetersiz beslenmesinin, egzersiz yapmamasnn, geç uyumasnn, ar internet ve telefon kullanmnn da okul baarsn etkileyebileceini kaydetti.
Sk görülen problemlerden birinin de çocuun derse konsantre olamamas ya da dikkatinin çabuk dalmas olabileceini dile getiren Mutluer, sözlerini öyle sürdürdü:
çocuunuz kendini ve ilerini organize etmede sorun yayor olabilir. Kendini organize edemeyen bir çocuk sadece evde düzenli olmakta sknt yaamaz ayn zamanda ödevlerinin, projelerinin ve snavlarnn tarihini takip etmekte, derslerle beraber dier aktiviteleri bir arada götürmekte zorlanabilir. Bu konuda bir uzman görüü almanz gerekir.
Mutluer, çocuun snav srasnda fazla stres ve heyecan yaamas nedeniyle çaltklarn snav kadna yanstmakta zorlanabileceini, bunun da karne baarsn kötü yönde etkilediini anlatarak, Bu da uzman destei almanz gereken durumlardan biridir. Özetle, karneyle karlaan ebeveynin mümkün olduunca olumlu ve eletirel olmayan bir dil kullanmas, çocuun yaad duygular kabul etmesi ve çocuu dinlemesi, bu duruma neden olabilecek faktörleri birlikte gözden geçirerek sonras için uygun planlama yapmas önemlidir. Bu nedenle kötü bir karneye tepki vermeden önce notlarn ötesini düünmenizi ve buna göre hareket etmenizi öneririm. deerlendirmesinde bulundu.