El ve bilekte uyuukluk ve ar ile ortaya çkan hastaln tedavisinin ertelenmesi ciddi sorunlara yol açabiliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzman Uzm. Dr. enay ldr, karpal tünel sendromu ile ilgili önemli bilgiler verdi.
KARPAL TÜNEL SENDROMU NEDR ?
Esas olarak parmaklarn (ba, iaret, orta ve yüzük) hissetmesini salayan ve parmaklarn baz hareketlerini yaptran median sinirin bilek kanal içinde bask altnda kalmas ile sinirin görevindeki bozulmalar el-bilek karpal tünel hastaln oluturur.
Travma bata olmak üzere birçok nedene bal olarak ortaya çkan sekonder tip dnda, herhangi bir neden olmakszn görülen idyopatik tip pratikte en sk görülen türlerdir.
Bunun dnda; gebelik gibi fizyolojik bir sürecin yan sra diyabet, romatoid artrit, guatr ve benzeri hastalklara elik edebilir.
Karpal tünel sendromu genellikle bilekten ele doru baparmak ve ilk 3. ve 5. parma içine alan uyuukluk, karncalanma ve szlama ile balar. lerleyen dönemlerde bu ar belirgin hale gelir. Ar sadece ele deil, yukar doru dirsek, üst kol hatta omuza kadar yaylr. Hasta elini sarkttnda ve salladnda hafif bir rahatlama hisseder.
Karpal tünel sendromu, çounlukla gece saatlerinde ve uyku esnasnda kendini belli eder. Bazen bir gece içinde birçok kez tekrarlayan uyumalar olabilir ve bu rahatszlk hissi çou zaman uyku bozukluuna sebep olur. Gece dokular su topladndan eller ier ve bilek dokular da ierek siniri daha fazla sktrr. Bu nedenle karpal tünel sendromunda yaanan gece ars ve uyanarak elleri sallama istei hastaln en tipik özelliidir.
KARPAL TÜNEL SENDROMU GÜNLÜK LER YAPMAYA ENGEL OLABLR
Oluturduu karncalanma, uyuma ve ac zamanla kiiyi günlük ilerde etkilemeye balar. Telefon veya kitap gibi hafif nesneleri tutmak ac vermeye balar. Karncalanma ve yanma hissi giderek artar. Bunun dnda karpal tünel sendromu ilerledikçe baparmak, iaret ve orta parmakta güçsüzlük ve zayflk balar. Özellikle de bir eyi kavramaya çalmak çok zorlar. çok daha ileri safhalarda baparmak kökündeki kaslarda erimeler görülebilir.
Karpal tünel sendromu sonunda ortaya çkan dier bir sonuç ise duyarllk sorunlardr. Ellerde hissizlik yaratan karpal tünel sendromu, ayrca farkl hislerin de olumasna sebep oluyor. Örnein, ellerinde ilik olmayan biri elini i olarak alglayabilir ya da scak souu ayrt edemeyebilir.
EN çOK KMLERDE GÖRÜLÜR?
Karpal tünel sendromu kadnlarda, özellikle orta ya grubunda görülme skl fazladr.
Bunun dnda; ellerini fazla kullanarak ve zorlayarak i yapanlarda, diki, örgü ii, cep telefonu ile uzun süre uraanlar, ii gerei çok sk bilgisayar kullananlarda, müzik aleti çalanlarda, marangoz, bahçvan gibi ar el aletleriyle çalanlarda, titreimli el aletleri kullanan teknisyenlerde, kilolularda, alkol alanlarda ve eker hastal ve damarsal hastalklarda normal durumlardan daha sk görülebilir.
TEHS SÜREC
Klinik tan elektromiyografik inceleme ile dorulanan karpal tünel sendromunda hastann el bileine refleks çekici ile vurulduunda, hasta el parmaklarnda elektrik çarpmas yani ok benzeri bir yant alnr. Bu Tünel bulgusu olarak bilinir.
KARPAL TÜNEL SENDROMUNDA TEDAV EKL NASILDIR?
Hiçbir motor bozukluu olmayan hastalarda tedavi ekli; gece aletleri ve antiinflamatuar kullanm, lokal streoid injeksiyonu eklide konservatiftir. Kiinin yaam kalitesini bozan iddetli arlarn ve baz vakalarda akson kaybnn varl cerrahi giriimi gerektirir.
Bu aamada en etkili yöntem ise tam endoskopik dekompresyondur. Lokal anestezi altnda yaplan bu uygulamada hasta yaklak olarak 20 dakika sonra arlara veda eder. Bu yöntemin hastaya sunaca en önemli imkan, ameliyatn hemen bitiminde ellerini kullanabilmesidir. Atel ve askya gerek kalmadan, cerrahi yara yeri problemi yaamadan arlarndan kurtulur.
KARPAL TÜNEL SENDROMUNDAN NASIL KORUNULUR?
Bu hastalkta tedaviden çok öncesinde önlem almak daha etkilidir. Bunun için öncelikle el ve el bilekleri zorlayan ilerden kaçnlmas, ar zorlanma yaplmamas gerekir. Meslek nedeni ile el ve parmaklarn kullanan kiilerde el bileini sürekli bükülü ekilde tutmamak gerekir.
Ayrca; çalma ortamn ergonomik ekilde düzenlemek, el ve bilekleri düzenli olarak hareket ettirmek, elleri daima scak tutmak (souk bu arlar tetikleyebilir), bilgisayar kullanmnda uygun mouse kullanmak, bilee yük bindirecek ekilde masaya dayamamak ve ar yük kaldrmamak gerekir.
Bunlara dikkat edip bir de el, el bilei ve parmaklar güçlendirici egzersizler yaplrsa hastalk için büyük bir önlem alnm olur.