Aromal kokusu ve lezzetli tad ile yemeklerin vazgeçilmezi olan kekikte uçucu ya hilesi yapld ortaya çkt. Fitoterapi Uzman Prof. Dr. Erdem Yeilada, tarafndan yaplan aratrmada, ya ve suyu artma yöntemiyle alnan kekiklerin posasnn piyasada, gerçek kekik olarak satld belirlendi.
KEKN çNDEK DEERL UçUCU YALAR ALINMI
Aktarlarda açkta satlan kekiklerin içinde faydal olan, kokusunu veren etkili maddelerin olmadn söyleyen Prof. Dr. Yeilada, Marmara Bölgesindeki ehirlerden açkta satlan kekikleri toplayp bir aratrma yaptk. Maalesef açkta satlan kekiklerin hiçbirinde faydal olan etkili maddeler bulunamad. çünkü kekikteki uçucu yalar para ettii için artma yöntemiyle onu alyorlar, bu artma srasnda görsel olarak bitki bozulmuyor onu kurutup bize kekik diye pazarlyorlar. Piyasada açkta satlan kekik diye aldmz hiçbir kekik yeterli miktarda uçucu ya tamyordu. Bu etkili bileenleri almlar bize cesetleri satyorlar. Niye ceset diyorum çünkü uçucu ya gittikten sonra nemlenen bitki kurumaya brakldnda karaciere zarar veren aflatoksin denen mantarlar, bakteriler üremeye balyabiliyor diye konutu.
2,5 OLMASI GEREKEN UçUCU YA ORANI 0,5 çIKTI
çalmay yapma nedenini açklayan Prof. Dr. Yeilada, Kekiin içerisindeki uçucu ya çalmasn yapmamzn nedeni, zeytinyann içerisine güzel aroma veriyor diye kekik koyarm, aldm kullandm hiç lezzeti yok ot gibi bir ey. te çalmay bunun üzerine yaptk. Maalesef böyle bir sonuç elde ettik, açkta satlan hiçbir kekikte etkili bileen olan uçucu ya yok. Sadece çanakkalede pazarda sat yapan köylü kadndan aldmz kekikte uçucu ya çkt. Kadnn distilasyon yani artma tesisi olmad için doadan toplayp pazara getirmiti. Dna baknca kekik, demet halinde koymular, hafif ufalaynca kokusu geliyor ama uçucu ya oran yüzde 0,5 çkt halbuki bu orann yüzde 2,5 olmas lazm. Etkili bileenler artmayla alnm ifadelerini kulland.
KEKK NSANI MKROPLARDAN KORUR
Kekiin içinde bulunan ve kokusunu veren uçucu yalarn kn hastalklardan koruduunu aktaran Prof. Dr. Yeilada, Kekik insan mikroplardan korur, buzdolaplar yokken et gibi bozulan besinleri ya tuza ya da kekie yatrrlard. Dolaysyla uçucu yalar son derece koruyucudur. Msrllarn bugüne kadar gelen mumyalama teknikleri uçucu yalar sayesinde olmutur. Bu suretle mikroplar ölüyü çürütemiyor. Kekik mikroorganizmalara kar büyük bir sava veriyor, çok kuvvetli mikrop giderici özellii vardr diye konutu.
AçIKTA SATILAN BAHARATLARA DKKAT
Bitki çaylarn birçok kiinin baharatç ve aktardan aldn söyleyen Prof. Dr. Erdem Yeilada, Bu yerler, uzun yllar önemli ilev görmütür. Ama artk günümüzde temiz doa kalmad. Manavdan veya pazardan aldnz meyve ve sebzeyi ykyorsunuz. Kurutulmu açkta satlan bitkileri aldnzda ykayamazsnz, içerik gider. Ayrca nerede, nasl kurutulduunu bilmiyoruz, bitkileri özel aletlerde ve ortamlarda kurutmak gerekiyor. Açkta serip kuruttuunuzda ne kadar sinek konduunu, onlarn kalkp kalkmadn, çevredeki vastalarn ve endüstriyel tesislerin yapt kirlilikleri bilmiyoruz, açkta satlan baharatlar alrken bunlar düünmek lazm dedi.
GERçEK KEKK AROMALI VE AçIK YEL RENKTEDR
Manisa Krkaaçta yöredeki dalardan toplad kekiin suyu ve yan çkartp çeitli hastalklarn tedavisinde kullanlmak üzere bitkisel kür hazrlayan Fitoterapi Uzman evki Güngör ise, Gerçek kekik aromal ve açk yeil renkte olur. Posas ise kahverengi ve kokusuzdur diye konutu.
KEKN POSASINI GÜBRE OLARAK KULLANIYORUZ
Toplanan doal kekikleri 350 derece scaklndaki kazanlara doldurup, buhar vererek damtma ilemi gerçekletirdiklerini belirten Güngör, Borulardan geçen buharn yeniden suya dönümesiyle ilem tamamlanyor. Ardndan kekiin suyu ve ya burada ayrtrlyor. Makinede kalan kekiin posasn ise bir süre beklettikten sonra aaçlarn dibine döküp, gübre olarak kullanyoruz. Kekik posalar sayesinde aaçlar, souk k aylarnda daha dayankl durabiliyor dedi.
Ya ve suyu çkartlan kekiin posasnda, herhangi faydal bir etken maddenin kalmadn vurgulayan Güngör, Damtlma srasnda verilen buhar, kekiin içindeki etken maddeleri alp, sv hale getiriyor. Geriye kalan kokusuz ksm, sadece gübre olarak kullanlabilir. Kalan posalarn kekik olarak satlmas etik deil. Gerçek kekik, açk yeil renginden ve aromasndan çok rahat bir ekilde anlalr. Kekiin posas ise daha çok kahverengi renktedir. Kokusu yoktur. Kekik alrken, bu hususa dikkat edilmeli ifadelerini kulland.