çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Dr. ncilay Üstünda, çocuklarda fazla kilolarn beraberinde getirdii salk sorunlar ilgili bilgi verdi.
çocuklukta artan ya hücreleri vücutta ömür boyu korunuyor
Obezite sadece kilo fazlal deil, vücutta ya dokusunun olmas gerekenin üzerinde olmasdr. Bu anlamda erikin tipi obezite ile çocuklardaki obezite aslnda birbirinden farkldr. Erikinlerde kilo artnca ya hücreleri genilemekte ve kilo verince daralmaktadr. çocuklarda ise kilo arttkça ya hücre says da artmakta ve ömür boyu bu hücreler vücutta korunmaktadr. Bu nedenle imanlk, çocukluk çandan itibaren dikkatle izlenmesi ve önlenmesi gereken bir salk sorunudur.
Obezitenin neden olduu salk sorunlar erken yalarda ortaya çkyor
çocuun fazla kilolu olup olmadna; boyuna göre arlk yüzdesinin oranna baklarak karar verilmektedir. Bununla birlikte beden kitle endeksi, bel çevresi, boyun çevresi gibi ölçümler imanln boyutunu daha net bir ekilde göstermektedir. Eskiden kilolu çocuk salkldr düüncesi ön plandayken günümüzde çocuklarda imanln hastalk olarak deerlendirilmesinin nedeni; yetikin imanlnda karlalan sorunlarn temelinin çocukluk döneminden atlmas ve kiinin saln tehdit etmeye balamasdr. çocuklarda fazla kilolarn neden olduu salk sorunlar erken yalarda kendini göstermekte ve genç yata hayat kayplarnn daha sk görülmesiyle sonuçlanmaktadr.
çocuklarda obezitenin neden olduu dier rahatszlar u ekilde sralanabilir:
Metabolik Sorunlar: Kan ekerinin yükselip insülin direncinin artmas sonucunda, eskiden sadece yetikinlerde görülen Tip II eker hastal oluumu tetiklenmektedir.
Kardiyolojik Sorunlar: Kan yalarnn yükselmesiyle birlikte yüksek tansiyon, kalp büyümesi, kalp damarlarnda bozulma ve buna bal kalp hastalklarnda art görülmektedir.
Ortopedik Sorunlar: Geç yürüme, yürüme bozukluklar, eklemlerde anma, omurga bozukluklar gibi pek çok sorun ortaya çkabilmektedir.
Baklk Sistemi Sorunlar: Enfeksiyona yatknlk olumakta, otoimmün hastalklar ve baz kanser türleri tetiklenmektedir.
Sindirim Sistemi Sorunlar: Ülser, reflü, karacier yalanmas, safra ta oluumu artmaktadr.
Ruhsal Sorunlar: Özgüven eksiklii, sosyal ayrmclk, madde kullanmnda art, depresyon ve intihar eilimine varan sorunlarla kar karya kalnabilmektedir.
çocuunuz için doru bir rol model olun
imanlk harcanandan daha fazla enerji alnmas sonucu ya dokusunun birikmesiyle ortaya çkmaktadr. Oluumunda hormonal nedenlerin dnda esas olarak genetik faktörler ve çevresel etmenler en önemli rolü oynamaktadr. Özellikle ebeveyn obezitesi, ailenin yanl beslenme alkanl ve fiziksel aktivite yetersizlii imanln altnda yatan temel etkenlerdir. Uzun süre TV seyreden, saatlerce bilgisayar bandan kalkmayan ve o srada sürekli yüksek ya ve enerji içeren abur cubur attran çocuklar bekleyen en büyük tehlike imanlktr. imanln önlenmesi için ilk olarak diyetin düzenlenmesi ve fiziksel aktivitenin artrlmas gerekmektedir. Bu noktada önemli görev ebeveynlere dümektedir. çocuun doru beslenme alkanl kazanmas, aile içindeki eitimle salanabilir.
çocuunuza ödül olarak eker çikolata ve cips vermeyin
çocuklarn obezite sorunuyla kar karya kalmamalar için bebeklik döneminden itibaren baz önlemler alnmaldr. Bebek beslenmesinde 1 yana kadar olan dönemde; ilk 6 ay sadece anne sütü verilmeli ek gdalara erken balanmamaldr. Ek gdaya geçildiinde unlu ekerli muhallebi gibi besinler tercih edilmemeli, çocuk kakla beslenmeli, biberon ve blender ile çekilmi gdalardan kaçnlmal, miktarlar doru ayarlanmal ve çocuk yemeye zorlanmamaldr. 6 yana kadar olan okul öncesi dönemde; çocuun öncelikle ne yediinin farknda olmas salanmaldr. Televizyon karsnda hipnotize olmu bir çocua yemek yedirmek oldukça yanltr. eker, çikolata, cips gibi paketli gdalar ödül olarak kullanlmamal, gazl ve ekerli içecekler yerine ayran tercih edilmelidir. Bu dönemde aile bireyleri çocua örnek olacak ekilde beslenmeli ve çocuun fiziksel aktivitesi artrlmaldr. 06-18 ya arasn kapsayan okul ve adölesan döneminde ise; öün atlanmamas salanmal, varsa yanl beslenme alkanlklar düzeltilmeli, fast-food yiyecek tüketimi snrlandrlmal ve çocuk tencere yemeine yönlendirilmelidir. Bu ya grubundaki çocuklara asla düük kalorili veya yüksek proteinli diyetler yaptrlmamaldr.