Ege Üniversitesi Tp Fakültesi Biyoistatistik ve Tbbi Biliim Anabilim Dal Öretim Üyesi Doç. Dr. Asl Suner Karakülah ile zmir Biyotp Genom (BG) Merkezinden bir grup aratrmac, korona virüsün en çok mutasyona urayan genlerini belirledi. 6 ktada farkl ülkelerdeki hastalardan toplanan toplam 30 bin korona virüsü genom bilgisi üzerinde yaptklar çalmalar hakknda EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budaka bilgi veren Doç. Dr. Karakülah, statistik ve biyoinformatik analizlerimiz sonucunda; özellikle virüsün çoalmasndan sorumlu RdRp ile Nsp14 genlerindeki ve virüsün akcierlere tutunmasndan sorumlu Spike proteininde belirli mutasyonlarn olduunu belirledik diye konutu.
Dünyay etkisi altna alan korona virüsü salgnnda hasta says her geçen gün artarken, aralarnda Ege Üniversitesinin de bulunduu baz özel ve kamu kurulular a çalmalarn hzla sürdürüyor. Ege Üniversitesi Tp Fakültesi Biyoistatistik ve Tbbi Biliim Anabilim Dal Öretim Üyesi Doç. Dr. Asl Suner Karakülah ile zmir Biyotp Genom (BG) Merkezinden bir grup aratrmac, hem a çalmas yapan hem de klinik aratrmalar yürüten bilim insanlarn yakndan ilgilendiren bulgulara ulat. Aratrma ekibi, 6 ktada farkl ülkelerdeki hastalardan toplanan toplam 30 bin korona virüsü genom bilgisinin yer ald Tüm nfluenza Verilerinin Paylam Küresel nisiyatifi (GISAID) verileri üzerinde yaptklar çalmalar sonucunda, elde ettikleri bulgular, EÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Budak, tp fakültesi ve hastane yönetimiyle paylat.
EN çOK MUTASYONA URAYAN GENLER BULUNDU
Doç. Dr. Asl Suner Karakülah, BG aratrmaclar Dr. Öretim Üyesi Yavuz Oktay, Doç. Dr. Gökhan Karakülah ve doktora örencisi Doa Eskier, virüsün belirlenen deiimlerinin, virüs genleri üzerinde ayn oranda dalmadklarn ve virüsün baz genlerinin dierlerine göre daha çok deiime uradn belirledi.
Bulgular arasnda, korona virüsü genomunda zamanla biriken deiimlerin pandemi evreleri boyunca farkllk gösterdiinin de yer aldn söyleyen Egeli bilim insan Doç. Dr. Karakülah, Virüsün kendi kendisini kopyalamasnda rol oynayan RdRp ve Nsp14 genleriyle akcierlere tutunmasndan sorumlu Spike proteininde gerçekleen mutasyonlara baktk. Bu mutasyonlar tayan virüslerde yaylm hznn daha yüksek olduunu ve dolaysyla bulaclnn da daha fazla olabileceini öngörüyoruz. Bu da bize, korona virüsün deikenlii ve muhtemel bulac etkileri üzerinde öngörüde bulunmamz salyor dedi.
MUTASYONLARIN HASTALIK ÜZERNE OLASI ETKLERNN AYDINLATILABLECEN DÜÜNÜYORUZ
Elde ettikleri verilerle ilgili hazrladklar makalelerin dünyada saygn bilim dergilerinde yaynlandn dile getiren Doç. Dr. Karakülah, Eer bu mutasyonlar tayan virüsler varsa o zaman bize bulaclk konusunda erken uyar sistemi gibi uyarlar verebilecek. Hastanelerin atk sularnda ya da toplu ulamda sürüntü yoluyla örnek alndnda burada elde edilen verilerde RdRp, Nsp14 genleriyle Spike proteinindeki mutasyon tayan virüsler varsa o zaman bunlarn bazlarnn daha bulac olabilecei ve daha hzl yaylm gösterebilecei sonucuna varabiliyoruz. Bizim elde ettiimiz bulgular, GISAID veri tabanna mart ayndan buyana güncellenerek, dünya çapndaki aratrmaclarn yükledii genom verilerinden yola çkarak elde ettiimiz bulgular. Bulgularmz istatistik ve biyoinformatik analiz sonuçlarna dayanyor. Klinik verilerin de bu bulgularn içine entegre edilmesiyle mutasyonlarn hastalk üzerine olas etkilerinin aydnlatlabileceini düünüyoruz diye konutu.
DAHA ETKN TEDBR ALINMASINI SALAYACAK
çalmalarndan dolay Doç. Dr. Karakülah tebrik eden Rektör Budak, öyle devam etti:
Bu çalmalar sahada aratrma yapan bilim insanlarna k tutacak nitelikte. Klinik aratrma yapan bilim insanlar, virüsün onlarca mutasyonunu incelemek yerine, aratrma ekibinin iaret ettii mutasyonlara younlaarak önemli ölçüde zaman kazanacak. Ayrca, saha çalmalarndan elde edilecek sonuçlardan yola çklarak daha etkin önleyici tedbirler alnabilecek. Aratrma ekibini tebrik ediyorum, maddi ve manevi olarak her zaman yanlarnda olduumuzu bir kez daha vurgulamak istiyorum.