Ruh Sal ve Hastalklar Uzman Dr. Taha Can Tuman, koronavirüs (2019-nCoV) nedeniyle oluan panik haline kar önemli uyarlarda bulundu. Dr. Tuman, özellikle basnda çkan koronavirüs haberlerine deinerek Yeni tip koronavirüs hzlca yayld için tüm dünyada haber balklarnda en önde yer tutuyor. Hastaln kayna, doas ve seyri ile ilgili halen birçok belirsizlik mevcut. nsanlarn karantina altna alnd, viral bulamaya engel olmak için cerrahi maskeler ve eldivenlerin tükendii, piyasada bulunmad skça haber bültenlerinde yer alyor. Koronavirüsün önemli bir psikolojik etkisinin olduu açkça görülüyor. Nasl virüsten korunmak için hijyene dikkat edip baklk sistemimizi güçlü klmak için çabalyorsak psikolojimizi de bu süreçte yüksek tutmay amaçlamalyz dedi.
NFLUENZADAN DAHA çOK KORKUTUYOR
Koronavirüse yakalanma korkusunun bireysel hijyen skln arttrdna dikkati çeken Dr. Tuman, unlar söyledi: Yakn zamanda yaplan bir çalmada insanlarn üçte birinin virüs hakknda, yüzde 7sinin ise virüs ile enfekte olma konusunda çok endieli olduu bildirildi. Ayn zamanda insanlarda hijyenik davranlarda ve kaçnma davranlarnda art olduu gözleniyor. Salgn duyduundan beri insanlar daha fazla yüz maskesi satn alyor, ellerini daha fazla ykyor, toplu tama araçlarndan ve halka açk yerlerden uzak duruyor. Ayn zamanda enfekte olmann sonuçlar hakknda insanlar youn kayg ve korku yayor. Koronavirüse yakalanma korkusu mevsimsel influenza gribinden daha fazla korku uyandryor, halbuki mevsimsel influenza gribinin daha fazla insann ölümüne neden olduunu biliyoruz. Ayrca dünyada koronavirüs nedeniyle ölenlerin büyük çounluu risk grubu dediimiz yani yal ve kronik kalp, akcier ve böbrek hastal olanlardan olumakta.
YLEME OLASILIINI DA GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURUN
Dr. Tuman, dünya genelinde koronavirüs ile enfekte olan 100 kiiden 97sinin hastal atlattn ancak medyann bunu göz ard ettiini belirterek, u bilgileri paylat: Burada aslnda bilisel çarptmalarn devreye girdiini görüyoruz. Bunlar felaketletirme ve olumsuzu büyütme ve olumluyu küçültme. Hastala yakalanma olaslmz ve hastaln mortalite orann göz önünde bulundurduumuzda hastala yakalanan kiinin iyileme olasl yüzde 98. Ayrca koronavirüs enfeksiyonlarndan korunma yöntemleri mevsimsel influenza gribinden korunma yöntemlerinden pek de farkl deil. Bunlar baklk sisteminin güçlendirilmesi, düzenli uyku, dengeli beslenme ve dier hijyen önlemleri gibidir. Burada bilisel çarptmalarmzn farkna varmamz koronavirüs enfeksiyonlar nedeniyle oluan panik halini azaltmaya yardmc olacaktr.
SANSASYONEL HABERLERDEN KAçININ
Önceki salgnlara ve pandemilere bakldnda çeitli psikolojik yatknlk faktörlerinin koronafobide rol oynadn görüyoruz diyen Dr. Tuman, u deerlendirmede bulundu: Bu yatknlk faktörleri bireyden bireye deikenlik gösterebilen belirsizlie tahammülsüzlük, hastala kar alglanan incinebilirlik düzeyinin yüksek olmas ve kayglanmaya (endie) yatknlk eilimi gibi faktörlerdir. Koronavirüs ile enfekte olma korkusu ve kaygs bu psikolojik yatknlk faktörlerine sahip kiilerde daha fazla görülmektedir. Ayrca bilgi eksiklii, yanl bilgilendirme özellikle sansasyonel haber balklarnn salkla ilgili kayglar ve fobileri körükledii gösterilmitir. Bu nedenle koronavirüs ile ilgili salkl bilgilendirme ve toplumda panik ve kaygya neden olacak tarzda haber vermekten kaçnma konusunda medyaya çok büyük görevler dümektedir.