Dr. Ör. Üyesi Ceyda Hayretda, Multipl Skleroz hastalnn tehisi, riskleri, semptomlar ve tedavisine ilikin açklamada bulundu. MSin beyin ve omurilik (merkezi sinir sisteminin) hastal olduunu belirten Dr. Hayretda, MS, beynin görme, konuma, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini bozar dedi.
Hastala Multipl denmesinin, beynin ve omuriliin birçok farkl alan etkilenmesinden kaynaklandn belirten Hayretda, hastalktaki belirtilerin hafif veya ar olabildiini ya da belirtilerin aniden ortaya çkp, yine aniden kaybolabileceini vurgu yapt.
çARESZ BR HASTALIK DEL
Nöroloji Uzman Dr. Hayretda, MS hakknda, bireylerin baz yanl bilgiler kar dikkatli olmas gerektiini belirterek, u ifadeleri kulland:
En ksa tabirle MS, bir akl hastal deildir. Bulac bir hastalk deildir. Henüz önlenebilir bir hastalk deildir. çaresiz bir hastalk deildir. Tedavi edilebilir bir hastalktr. MSli kiilerin çounluu hayatlarna devam edip çalabilirler.
KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Kimlerin MS hastalna yakalandnn net bir cevab olmadn hatrlatan Dr. Hayretda, Ancak, kimlerin yakalanma olaslnn daha yüksek olduunu söyleyebiliriz. Özetlemek gerekirse; 20-40 ya aras bireyler lman iklim kuanda oturan bireylerde daha sk görülüyor. Ayrca kadnlarda, erkeklere oranla daha sk görülüyor. Ancak, bu durum hamilelikle ilgili deil diye konutu.
Hayretda, MSin belirtilerinin kiiden kiiye deitiini, ayn zamanda kiide zaman zaman deikenlik gösterdiine dikkat çekerek, Bunlar, çift görme veya gözün irade dnda hareketi, vücudun herhangi bir bölgesinin ksmen veya tamamen felç olmas, ellerin titremesi, mesane ve kaln barsak kontrolünün kayb, sendelenme veya denge kayb, dilde peltekleme gibi konuma bozukluklar, ar halsizlik veya kendini allmam biçimde yorgun hissetme, vücutta koordinasyon bozukluu, uyuma ve karncalanma hissi, ayaklarn belirgin ekilde sürüklenmesi gibi semptomlar görülmektedir. Ancak tabi ki, belirtilerin her biri baka hastalklardan da kaynaklanabilir. Nöroloji doktorunuza mutlaka danmalsnz diye konutu.
SEYR ÖNCEDEN TAHMN EDLEMEZ
MS hastal için halen kesin bir tedavinin bulunmadnn da altn çizen Dr. Hayretda, öyle devam etti:
Yine de hastalarn bamsz, rahat ve üretken olmalarn salamak için çok ey yaplabilir. Özellikle ilaç tedavisi. laç tedavisi; MSli hastann ilaçla tedavisinin iki ana hedefi vardr. Birinci hedef, sinir dokusu içerisinde çou zaman hiç durmakszn süren, miyelin ve akson (sinir teli) ykmna neden olan ve zaman zaman alevlenen iltihab süreci kontrol altna almaktr. kinci hedef ise; hastann ikyetlerini ortadan kaldrmaktr. Örnein; kas spazm ve sertlikleri ortadan kaldrmak için kas geveticiler, idrar problemleri için mesane ilevini düzenleyen ilaçlar; yorgunluk için Modafinil veya benzeri ilaçlar kullanlr. Tedavide sürekli izlem çok önemlidir. çünkü MS hastalnn seyri önceden tahmin edilemez, hastann gereksinimleri deiebilir.
TAKP VE TEDAV KSELDR
Bu sürece, MS hastalar ve onlar takip eden nöroloji doktorunun birlikte balanmasnn, tedavinin rahat ve uyumlu bir ekilde geçirilmesini saladna vurgu yapan Dr. Ceyda Hayretda, Sk takip MS hastalk tedavi sürecinde çok önemli bir yer almaktadr. MS hastalnda takip ve tedavi kiiseldir. MS de hastalk yoktur hasta vardr dedi.
Hayretda, günümüzde yaplan aratrmalar MSin sebebi, tedavisi ve önlenmesine ilikin çalmalar üniversitelerin destekleriyle yapldn söyleyerek, MSin erken dönemde tannmasn salayacak tehis yöntemleri gelitirmeye yönelik çalmalar yaplmaktadr. Deneysel çalmalarla da MSin nedenine ve etkili ilaç aratrmalarna yönelik aratrmalar yaplmaktadr ifadelerini kulland.
MS VE COVID-19 LKS
Türkiyede yaklak 50 bin MS hastasnn bulunduu bilgisini paylaan Dr. Hayretda, Hastaln neden kaynaklandna dair kesin bir bilgi yoktur. Sadece baz viral enfeksiyonlarn etkili olduu görülmektedir. Bir virüsün, özellikle de covid-19 virüsünün, MSe neden olduuna dair bir veriye henüz rastlanmamtr dedi.
MS hastalnn baklk sistemini hatal çalmas nedeniyle ortaya çktn belirten Hayretda, Covid-19 testleri pozitif çkan MS hastalarnn u ana kadar, hastal dierlerinden daha ar geçirmedii görülmektedir. Ancak, yine de MS hastalar evden çkmamaya gayret etmeli ve düzenli alkanlklarndan vazgeçmemelidir tavsiyesinde bulundu.