Amerikada Kovid-19 hastalarnda psikiyatrik bozukluklarn ölümle ilikisi aratrld. 45 gün boyunca 7 bin 500e yakn hastann tedaviye verdikleri yant incelendi ve ölüm oranlarna bakld. Test sonuçlar pozitif olan uygun hastalarn 75inde yüzde 1.0 izofreni spektrum hastal öyküsü, 564ünde yüzde 7.7 duygu durum bozukluu öyküsü ve 360nda yüzde 4.9 anksiyete bozukluu öyküsü vard. izofreni spektrum bozukluu tans olanlar ölüm riskiyle ilikilendirilirken, duygudurum ve anksiyete bozukluklar olanlar ölüm riskiyle ilikilendirilmedi. Aratrma, izofreni hastalarnda, Kovid-19 ölüm olaslnn 2.7 kat fazla olduunu ortaya çkard.
Konuya ilikin deerlendirmede bulunan Psikiyatrist Recep Emre Tan, Kovid-19a bal ölüm oranlarnda ileri ya ilk srada yer alrken; kardiyovasküler hastalklar, diyabet, morbid obezite, kronik hastal olanlar dier gruplar oluturuyordu. Aratrmaya göre, izofren hastalarnda koronavirüsten ölüm oran bu rahatszl yaamayanlara oranla yaklak 3 kat daha fazla. Zaten izofrenlerde yaam ömrü 10-15 sene daha ksadr. Bunlarn dier ek tbbi hastalklar gösterme ihtimali de daha fazla. Ayrca izofreninin nedeninde tam bilemediimiz immün regülasyon sorunlar var yani baklk sistemlerinde özellikle T hücrelerinde bir takm problemler var. Düzenli olmayan oto immün sistemde sorunlara neden olduu, hastaln seyrini daha da kötüye götürdüüyle ilgili bir takm hipotezler ortaya atlyor diye konutu.
800 BN ZOFREN HASTASI VAR; YAAM SÜRELER 15 YIL DAHA KISA
Dünyada ve Türkiyede izofreni hastalnn görülme orannn yüzde 0.8 ila 1 orannda olduunu söyleyen Tan, Türkiye nüfusuyla da hemen hemen 800 bin kiiye yakn insann izofreni hastas olduu tahmin ediliyor. Bunlarn hepsi kayt altnda deil, tedaviye bavurmu deil, hepsi takip edilmiyor ve izlenmiyor. Bazs da kendi durumunun farknda deil ve reddediyor dedi.
izofreni hastalarnn koronavirüsten ölüm riskinin yüksek olmasyla ilgili baz hipotezlerin olduuna dikkat çeken Tan, çok daha iyi seyreden, tedaviye yant veren, çalabilen insanlar olduu gibi maalesef hiçbir tedaviye yant göstermeyen çok ar dirençli, öz bakmyla, kiisel hayatyla yaam sürecini de ksaltan, ciddi sorunlar yaayabilen izofreni hastalar da var. izofreni hastalarnda yaam ömrü 10-15 sene daha ksadr. Bunlarn dier ek tbbi hastalklar gösterme ihtimali zaten daha fazladr. Tedavi olma, tedaviyi düzenli devam ettirme ihtimalleri görece biraz daha azdr diye konutu.
BAIIKLIK SSTEM SORUNLARI YAANIYOR
izofreni hastalarnn tedaviye ulaamadklar, yeme, içme, barnma, dier sosyal destekleri alamadklar için koronavirüsten biraz daha fazla etkilenebildiklerini belirten stanbul Geliim Üniversitesinden Psikiyatrist Dr. Ör. Üyesi Recep Emre Tan, sözlerini öyle sürdürdü:
izofreninin nedeninde tam bilemediimiz immün regülasyon sorunlar var. Baklk sistemlerinde, özellikle T hücrelerinde bir takm problemler oluyor. Tam net olarak açklanamamakla birlikte; Kovidin izofreni hastalarndaki baklk sisteminde zaten bozulmu, düzenli olmayan oto immün sistemde iyice sorunlara neden olduu, hastaln seyrini daha da kötüye götürdüüyle ilgili bir takm hipotezler ortaya atlyor.
AI çALIMALARININ SEYR DETRLEBLR
Türkiyede sk bir alama çalmasnn baladn ve bu çalmalarda izofreni hastalarna bir ayrcalk tannabileceini ifade eden Tan, 75 ya üzerinde olanlar Kovid-19dan ölüm riski açsndan ilk srada yer alyorken, 2nci srada izofreni hastalar yer alyor. Bunun önlenebilmesi için izofreni hastalar alanma programna mutlaka dahil edilmelidir. Ayn zamanda izofreni hastalarnn da bu hastalktan korunmas için özel bir önem gösterilmeli. Ülkemizde pek çok, büyük ve depo hastane diye geçen psikiyatri hastaneleri var. Burada uzun süre yatan hastalarn pek çou izofreni hastalar. Bunlara özellikle biraz daha risk grubunda olduklar bilinerek davranlmal. Koruyucu önlemler artrlmal, hasta olduklarnda bu bilgi göz önünde bulundurularak çok daha çabuk tedavilere balanmal ifadelerini kulland.
DER PSKYATR HASTALARI PANK YAPMASIN!
Yaplan çalmann dier psikiyatri hastalarn panikletmemesini söyleyen Tan, Bu çalmada izofreni olan hastalar, duygudurum bozukluu, depresyon, bipolar bozukluk, kayg ve endie bozukluu olan hastalar da taranyor. Bu grupta olan hastalarda ölüm orannda bir fark yok. Pandeminin salkl insanlarn üzerinde yaratt bir kayg, endie, huzursuzluk var. Psikiyatrik rahatszl olan hastalarmzda bu durumlar daha da depreti. Onlar hemen kayglanmasn. Tüm psikiyatrik rahatszl olan hastalarda koronavirüsün kötü seyretmesi ya da ölüm riskini artrmas gibi bir durum söz konusu deil diye konutu.