çocuk - Ergen Psikiyatri Uzman Doç. Dr. Emel Sar Gökten, otizm belirtileri ve tedavi yöntemleri hakknda önemli deerlendirmelerde bulundu.
Otizmi anne karnnda saptamak mümkün deil
Otizm, erken çocukluk yalarnda ortaya çkan sosyal etkileim ve iletiim becerilerinde gerilik, snrl ve tekrarlayc hareket ve ilgi alanlar ile karakterize bir nöro-geliimsel bozukluktur. Son yllardaki bilimsel yaynlarda prevalansnn 64 canl doumda bir olduu ile ilgili bilgiler mevcuttur diyen Doç. Dr. Emel Sar Gökten,
Otizm genetik ve çevresel sebeplerin etkileimi sonucunda ortaya çkar. Bu demektir ki bir çocuun otizm belirtileri gösterebilmesi için genetik yapsnda sorunlu genleri barndrmas gerekmektedir. Ancak Otizm, Down Sendromundaki gibi tek bir kromozomdaki saysal eksiklik ya da fazlalktan kaynaklanmaz. çok daha fazla sayda ve çeitlilikte gen bölgesinin sorunlu çalmas sonucunda otizm belirtileri oluur. Bu nedenle otizmi anne karnndayken saptamak mümkün deildir. Otizm belirtileri bazen bebek büyürken çok erken safhalarda dikkati çekmeyi balar. Örnein; 3 aylkken anneyle göz temas kurmas ve gülümsemesi gerekirken bunlar yapmyor, 6-7 aylk olduu halde hiç ses çkarmyor, 7 ay sonras yabanc kaygs olumas gerekirken anne-baba ve yabanclara ayn reaksiyonlar veriyorsa çocuumuzun otizm belirtileri erken dönemden itibaren balam demektir uyarsnda bulundu.
çocuk, belli bir yaa kadar normal geliim gösterebiliyor
Bir grup otizm tanl çocuk ise belli bir ya dönemine kadar tamamen normal bir çocuk gibi geliim gösterebilir diyen Doç. Dr. Emel Sar Gökten, sözlerini öyle sürdürdü:
Anne ve babaya göre zamannda göz temas kurmutur, gülümsemitir, hatta tekli kelimeler söylemeye balamtr, ancak genellikle 1,5-2 yalarndan itibaren çocuk içine kapanmaya, söyledii kelimeleri unutmaya, göz temas kurmamaya ve anne-babas ve dier çocuklara hiç tepki vermemeye balamtr. ster balangçtan itibaren belirtiler hkim olsun, ister sonradan gerileme ile ortaya çkm olsun bu çocuklar Otizm Spektrum Bozukluu tans alr.
Otizmli çocuk, çevresi ile nasl iletiim kuruyor?
Otizm tans olan çocuklar; göz temasn az kurarlar, seslendiinizde isimlerine tepki vermez ya da tutarsz tepki verirler, dier çocuklara belirgin bir ilgi ve yaknlk göstermezler. Bu davran özellikleri ile birlikte bu çocuklarda tekrarlayc davranlar görülebilir, örnein kendi etrafnda dönme, kanat çrpma, oturduu yerde sallanma gibi.
Otizmin iddeti çocuktan çocua farkllk gösterir
Otizm belirtileri her çocukta tamamen ayn ekilde gözlenmez. Bu bir spektrum bozukluudur, yani belirtilerin çeitlilii ve iddeti çocuktan çocua farkllk gösterebilir. O yüzden her otizm tanl çocuk birbirinin tamamen ayns deildir.
Otizmde erken tehis, büyük önem tayor!
çocuk - Ergen Psikiyatri Uzman Doç. Dr. Emel Sar Gökten, Otizm, tansn koyup tedaviye yönlendirmede çok hzl davranlmas gereken bir bozukluktur. Erken yata tedaviye yönlendirilen çocuklarn tamamen tandan kurtulma ihtimali bile vardr diyerek,
Bu nedenle çocuunuzda bu belirtilerden bir ya da birkaçn gördüünüzde vakit kaybetmeden bir çocuk ve ergen psikiyatri uzmanyla görümeniz gerekir. Otizm çekirdek belirtilerini iyiletirmede kullanlan bir ilaç henüz yoktur. O nedenle tedavide birincil olarak düünülmesi gereken özel eitimdir. Yani bu çocuklarn birebir eitimle belirtileri konusunda desteklenmesi gerekir. Özel eitimin yannda konuma terapisi ve duyu bütünleme terapisi gibi ek tedavi yöntemlerinden yararlanlmaktadr. laçlar otizm belirtilerine elik eden dier problemler için kullanlr. Bunlar uyku problemleri, dikkat dankl ve dürtüsellik, irritabilite dediimiz huzursuzluk ve davran problemleridir. Bu belirtiler elik ettiinde ilaç tedavisi ile çocuu desteklemek önemlidir diye konutu.
Gen tedavisi ve TMU, otizmde umut vaat ediyor
Doç. Dr. Emel Sar Gökten, sözlerini öyle tamamlad:
Otizm yeni tedavi yöntemleri ile ilgili çalmalarn devam ettii bir bozukluktur. u anda günümüzde en çok revaçta olan ve ümit vaat eden tedavi yöntemi gen tedavisidir. Ancak bozukluun genetik yaps o kadar karktr ki gen tedavilerinin hayata geçirilmesi için zamana ihtiyaç vardr. Yine son dönemlerde otizmde bilisel sorunlara ve çekirdek belirtilere faydas aratrlan yöntem Transkraniyal Magnetik Stimülasyon (TMU) dur. TMU ile özellikle frontal bölge üzerine magnetik uyarm yaplarak örenme hznn arttrlmas ve belirtilerin hafifletilmesi hedeflenmektedir. Hastanemizde TMU otizmli çocuklara uygulanmaya balanm ve 20 seanslk TMU seanslar sonras örenme hznda ve eitimden faydalanma oranlarnda artlar izlenmektedir.