"Otizmin görülme sıklığı giderek artıyor"

Sağlık Bilimleri Üniversitesi Öğretim Üyesi Çocuk Metabolizma Uzmanı Doç. Dr. Hasan Önal, otizmin görülme sıklığının, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de arttığını söyledi.

Haberler 04.04.2017 - 09:39 Son Güncelleme : 01.01.0001 - 00:00

Önal, beyin hücreleri arasnda iletiim ve balant bozukluu olarak tanmlanabilecek otizmin beyin geliim anormallii olduunu belirtti.

Otizmin neden olduu veya nasl tedavi edilecei konusunda ciddi bir gelime bulunmadn, belirli bir yaa kadar normal gelien bir çocuun birden otistik bulgular göstermesinin aileler için büyük bir ykm olduunu aktaran Önal, sorun için onaylanm tek bilimsel tedavi olarak özel eitimin kabul edildiini vurgulad.

Doç. Dr. Önal, otizm spektum bozukluu olan çocuklarn ailelerinin yaad çaresizlik nedeniyle pek çok alternatif tedaviye yönlendiini, bazlarnn yurt dndan çeitli ilaçlarla, vitaminler getirdiini ve çocuun tedavisini kontrolsüz olarak neredeyse kendilerinin yönettiini, ailelerin bir bakma doktor rolünü üstlendiini dile getirerek, unlar anlatt:

Psikiyatri biliminin bak açsna göre, otizmde özel eitim dnda alternatif tedavi gibi sunulan literatürde yer almayan, kantlanmam tedavilerin etkinlii yoktur ve uygulanmamaldr. Uygulayan kii ve kurumlar bu çocuklar bilerek veya bilmeyerek suistimal etmektedir. Bu çocuklar doutan böyle, bu ekilde programlanarak domaktadr ve haftada 35-40 saatlik özel eitimlerle topluma kazandrmaktan baka çare yoktur. Otizm skl tüm dünyada olduu gibi ülkemizde de tpk bir salgn gibi artmaktadr. Skl bu kadar hzl artan bir hastaln tek gen hastal olmas pek mümkün görünmemektedir.

- Barsaklar beynin geliiminde en önemli uyaran

Alternatif tedavinin bak açsna göre ise bu çocuklarn çevresel toksin, a, ar metal ve virüslerle etkilendiinin belirtildiini aktaran Önal, Sindirim sorunlar yüzünden beyin pek çok vitamin ve mineralden yoksun kalmaktadr. Fark gözetmeksizin bu çocuklara bir yandan detoks uygulanrken bir yandan yüksek dozlarda besin ve vitamin takviyeleri yaplr. Beyinin açl giderilmeye çallr. Toksinler atlr. Uygulanan tedaviler abartl, kontrolsüz ve bir ablon eklinde her çocuk için ayndr. ifadelerini kulland.

Önal, Otistik çocuklara nasl bir tedavi uygulanmal? sorusuna farkl bir bak açs sunmak istediini dile getirerek, bir bebein büyürken bir yandan beynindeki hücrelerinin saysnn, bir yandan da dier hücreler arasndaki balantlarnn arttn, bu geliimin birden bire olmayacan ve son yllarda arka arkaya çkan pek çok makalede, sanlann aksine beyin mimarisinin geliiminin doutan belirlenmi sabit bir programlama olmad, dardan gelen uyarlarn etkisiyle ekillendiinin gösterildiini anlatt.

çevreden gelen uyarlarn mimarinin ekillenmesinde, gelimesinde büyük önem tadn ifade eden Önal, konumasn öyle sürdürdü:

çevresel uyarlar derken snrl bir çerçeveden bahsetmiyorum. Bebee dokunulmas, göz konta kurulmas, konuulmas, güzel sesler duymas, tatmas, koklamas ve annesi tarafndan eitilmeye çallmas gibi saysz etkenlerin hepsi birer uyardr, mesajdr. Barsaklar beynin geliiminde en önemli uyarandr. Son yllarda barsakla beynin neredeyse konutuklar ifade edilmektedir. Barsan kendi sinir a, savunma hücreleri, içerdii bakteriler ve bu bakterilerin ürünleri beyin için birer mesajdr. Sadece bunlar da deil. Antibotikler, tüketilen besinlerin prebiyotik, probiyotik, flavanoid yapda olmas, kazein, gluten, katk maddesi içermesi veya alerjik olmas gibi saysz faktör yine barsaklar üzerinden beyne mesaj gönderir.

Otizmli bir çocukta bulunabilen ilave bir gda alerjisi, sindirim sorunlar, epilepsi, gluten duyarll, sk antibiyotik kullanm, a veya virüs gibi antijenik uyarlar, otizmi bulunmayan çocuklara göre muhtemelen beyin mimarisinin ekillenmesini daha ciddi etkilemektedir. Bu etkilenme tek tarafl olmayp, kimi zaman beynin de barsak üzerindeki kontrolünü bozmaktadr. Dier taraftan sindirim bozukluu nedeniyle vitamin ve mineraller yeteri kadar kana geçmezken, barsakta ar üreyen zararl mikrop ve toksinler kana geçer. Bütün bu olaylar otistik tabloyu arlatrr. Niçin bu çocuklar dier çocuklara göre daha hassaslar derseniz, buna kesin bir cevabm yok. Ancak bu çocuklarda çalma yaplmas gereken bölgenin kan beyin ve barsak mukoza bariyerleri olduunu düünmekteyiz.

- Baka kanallardan gelen yanl uyarlar eitimin etkisini azaltr

Otizmde eitimin, beyne doru bilgilerin iletilmesinde önemli yollardan birisi olduunu ancak etkisinin belirli bir seviyede kaldn ifade eden Doç. Dr. Önal, Baka kanallardan gelen yanl uyarlar örnein barsak florasnn bozuk olmas, doru olmayan beslenme gibi eitimin etkisini azaltmaktadr. O zaman daha iyiye nasl ulaabiliriz? Kliniimizde, ilk kez bavuran tüm otistik çocuklarda aminoasit, vitamin ve mineral ölçümü yaplmakta, eksikler yerine konulmaktadr. Bunun dnda gda alerjisi veya intolerans olan gdalar tespit edilerek beslenmeden çkarlmaktadr. eklinde konutu.

Hasan Önal, barsak flora bozukluu bulunan çocuklarda probiyotik destei verildiini ifade ederek, sözlerini öyle tamamlad:

Aslnda normalde bir çocukta ne yaplmas gerekiyorsa onu bu çocuklara uygulamaktayz. Tek farkmz biraz daha hassas davranmamz. Örnein 5 yanda normal bir çocukta çkan hafif bir yumurta alerjisinde yumurtay yasaklamazken, otistik çocuklarda yasaklamak veya miktarn snrlandrmak, duyarll olmasa da gluten ve kazein gibi antijenik proteinleri beslenmeden çkarmayla olumlu etkiler görmekteyiz. Buradaki asl amacmz beyine barsak üzerinden hafifte olsa yanl mesaj gitmesini önlemektir. Doru uyarnn gitmesi, yanl mesajlarn gitmemesi beyin hücrelerinin doru balant kurmas için onlara nefes aldrmak olduunu unutmamalyz. Hiçbir üphe yok ki bu çocuklara ne kadar erken ularsak o kadar hzl tepki verecekler ve özel eitimin etkisi artacaktr.

Ana Sayfaya Git