Salk Bakanl verilerine göre, Türkiyede ortalama her yl 2 milyondan fazla kiinin besin zehirlenmesi problemiyle karlatn belirten Beslenme ve Diyet Uzman Dyt. Duygu Yldrm, besin zehirlenmesinde en yaygn belirtilerinin görme ve konuma bozukluu, karn ars, mide bulants, kusma ve ishal olduunu vurgulad. Diyetisyen Duygu Yldrm, besin zehirlenmesi hakknda uyarlarda bulundu.
BU HATALARA DKKAT
Bulac organizmalarn gdalar, ileme veya üretimin herhangi bir noktasnda kontamine (enfeksiyon etkeninin vücut yüzeyi, eyalar veya su, gda gibi maddeler üzerinde bulunmas) edebileceine dikkat çeken Dyt. Yldrm, buna hangi hatalarn yol açabileceini öyle sralad:
Yiyecekleri iyice piirmemek (özellikle et): Gdalardaki zararl organizmay doru scaklkta denatüre edebiliriz. Bunun için en güvenilir yöntem, besin termometresidir. Örnein, sr etini piirirken iç ssnn en az 71 derece olmas gerekmektedir.
5 derecenin altnda soutulmas gereken yiyecekleri doru ekilde saklamamak (genellikle süt ve süt ürünleri).
Pimi yiyecekleri yüksek scaklklarda çok uzun süre brakmak.
Önceden piirilmi yiyecekleri yeterince stmamak veya oda scaklnda uzun süre bekletmek: Yemeinizi strken sürekli kartrarak snn her tarafa dengeli daldna emin olmalsnz.
Hasta olan veya yiyecee dokunan elleri kirli olan biri.
Son kullanma tarihini geçen yiyecekleri yemek.
Bakterilerin kontamine gdalar arasnda yaylmas (çapraz bulama): Hem market alverii srasnda hem de buzdolab raflarnzda yiyecek saklarken kümes hayvanlar, çi et, deniz ürünleri gibi kontamine riski yüksek yiyecekleri dier yiyeceklerden uzak uzak tutmak, çapraz bulamay önleyecektir.
Donmu gday oda scaklnda veya scak suda çözdürmeye çalmak.
Donmu gday çözdürdükten sonra tekrar buzlua geri koymak.
Yumurtay buzdolabna koymadan önce ykamak: Yumurta rafa kaldrlmadan önce ykandnda üzerindeki gözenekler geniler ve zehirlenmeye neden olan salmonella bakterileri kabuktan içeri daha kolay nüfuz eder.
KUSMA VE SHAL GÖRÜLEBLR
Dyt. Yldrm, çi et ve kümes hayvanlar, çi yumurta, çi kabuklu deniz ürünleri, pastörize edilmemi süt, az pimi dilimlenmi etler, pastörize olmayan yumuak peynirler ve önceden paketlenmi hazrlama ve saklama koullarn bilmediiniz sandviç gibi yemeye hazr yiyeceklerin zehirlenmede ba çeken gdalar olarak göz ard edilmemesi gerektiini ifade etti.
Gda zehirlenmesinin en yaygn belirtilerinin görme ve konuma bozukluu, karn ars, mide bulants, kusma ve ishal olduunun altn çizen Diyetisyen Duygu Yldrm, belirtilerin ortaya çkmas için geçen sürenin enfeksiyonun kaynana bal olarak 30 dakikadan 8 haftaya kadar deiebileceini söyledi.
ZEHRLENME SONRASI çAY VE KAHVE TÜKETMEYN
Gda zehirlenmeniz varsa, dehidratasyona uramamak için yeterli miktarda su tüketmenin çok önemli olduunu dile getiren Dyt. Yldrm, Elektrolitleri yüksek spor içecekleri düzelmeye yardmc olabilir. Örnein; karpuz suyu, Hindistan cevizi suyu gibi hem potasyum hem de fosfor gibi minerallerden zengin olan meyve sular tercih edilebilir. Meyve suyu gibi enerjisi yüksek içecekler hzl karbonhidrat ihtiyacnza ve yorgunlua yardmc olabilir. Sindirim sistemini olumsuz etkileyebilecek çay, kahve, yeil çay gibi kafein kaynaklarndan kaçnn. Papatya, nane ve karahindiba gibi yattrc bitkiler içeren kafeinsiz çaylar, mide rahatszln yattrmaya yardmc olabilir ifadelerini kulland.
YA ORANI DÜÜK BESNLER TERCH EDN
shal ve kusma geçene kadar hafif ve ya oran düük, sindirimi kolay besinleri tercih etmemiz gerektiini söyleyen Dyt. Yldrm, Tuzlu kraker, kzarm ekmek, muz, pilav (yasz), yulaf ezmesi, halanm patates, halanm sebzeler, zencefilli çay veya soda, seyreltilmi meyve sular, spor içecekleri zehirlenme durumunda tercih edebileceiniz yiyecek ve içeceklerdir dedi.
Zehirlenme sonrasnda kendimizi daha iyi hissettiimizi düünsek de belli bir süre baz besinlerden uzak durmanz gerektiini söyleyen Dyt. Yldrm, Hastalk süresince özellikle süt ve peynirler, yal gdalar, kzarm yiyecekler, çok baharatl yiyecekler, eker oran yüksek gdalar ve baharatl yiyeceklerden uzak durulmaldr diyerek sözlerini noktalad.