te; sürekli attrma istei ve hareketsizlik nedeniyle obezite riskinden omurga ve göz salna, uyku düzensizliinden alerjiye, iitmeden karde kskançlna, alerjiden duygusal bolua dek çocuklar tehdit eden 10 sorunu Acbadem Fulya Hastanesinden 10 hekim anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu
OBEZTE
Bugünlerde birçok anne baba, evde gün boyu bireyler attrma istei duyan çocuklarnda ar kilodan yaknyor.Uzaktan eitim sürecinde özellikle salksz beslenme ve hareketsizliin çocuklarda obezite riskini artrdn belirten Beslenme ve Diyet Uzman Müzeyyen çelik u önerilerde bulunuyor:
çocuklarnza sabrla, salksz beslenmenin zararlarn, salkl beslenmenin önemini anlatn.
Ana öünleri atlamayn.
Kahvaltsn kesinlikle ihmal etmeyin. Ara öünlerde, tokluk süresini uzatacandan yourt, meyve ya da tahll ekmekle salkl sandviç hazrlayn.
Eve yal, ekerli, fast-food gdalar ve hazr meyve sular, kolal içecekler almayn.
Taze, kuru meyveler, çi kuru yemiler ve posal ekersiz attrmalklar hazrlayn.
Su içme alkanl kazandrn, çalma masasnda mutlaka su bulundurun; su içmek yalanc açlklar basklayarak gereksiz kalori almnn da önüne geçilmesini salar.
GÖRME PROBLEMLER
çocuklarda bilgisayar ekranna bakma süreleri ciddi ekilde arttndan, uzun süre ve yakn mesafe ekran kullanmnn miyopi riskini artrdn, göz kuruluu ve bulank görme gibi sorunlarn geliebileceini belirten Göz Hastalklar Uzman Dr. Emre Sübay, u önerilerde bulunuyor:
Telefonlar için 30 cm, bilgisayar ve tabletler için 60 cm mesafesi uygulatn.
Monitör yüksekliinin göz hizasnda veya bir miktar aasnda olmasna dikkat edin.
Ekrana bakarken 20-20 kuraln yani 20 dakikada bir 20 saniye uzaa bakmasn öretin.
Ekrana bakarken gözlerini krpmay unutmamas gerektiini anlatn.
Ekranlardan gelen mavi k uyku düzenini etkileyebildii için uykudan önceki 1 saatte ekrandan uzak durmasna dikkat edin.
6 ya ve üstü için eitim d ekran süresi günlük iki saati geçmemeli.
BEL VE BOYUN ARISI
Ergonomik olmayan sandalye ve masann yan sra bilgisayar karsnda yanl oturu pozisyonununduru bozukluunu, bel, srt ve boyun arlarn artrdn belirten Ortopedi Uzman Dr. Berkin Toker, omurga salna kar u önerilerde bulunuyor:
çocuunuza ait ergonomik bir çalma sandalyesi olmal.
Bilgisayar ekran göz hizasna göre ayarlanmal.
Sandalyede srt desteinin olmas bel ve srt bölgesi için önemli.
Dersler arasnda 1-2 dakikalk ev içi yürüyü yapmal. Ayrca bel ve srt kaslarn germe egzersizlerinin de faydas olacaktr.
Uzun süre mouse kullanld için çocuklarn el bilei altnda sünger bir destein olmas da oluabilecek el bilei problemlerinin önlenmesi için önemli.
Ayrca uzun süre evde kalmak D vitamin eksikliine, dolaysyla kemik ve eklemlerde zayflamaya yol açabileceinden, güneli günlerde bir iki defa 10ar dakikalk bahçe ya da balkona çkarn.
ALERJ
Uzun saatleri evde kapal ortamda ve bilgisayar karsnda geçiren özellikle alerjik bünyeli çocuklar için uygun artlar salamann çok önemli olduunu, alerjinin tedavi edilmediinde alerjik nezle ve astm bulgularna yol açabilecei ve hayat kalitesini bozabileceini belirten çocuk Alerji Uzman Prof. Dr. Gülbin Bingöl, u önerilerde bulunuyor:
Evde toz tutucu eyalar azaltn. Toz alrken nemli bez kullann.
Bilgisayarn her gün düzenli olarak tozunu aln. Evi temizlerken yatak altlarn ihmal etmeyin. çocuun bulunduu ortamda çamar kurutmayn.
çocuun eitimi için evin en iyi güne gören odas seçin. Oday her gün havalandrn.Odasnn çok scak olmamasna dikkat edin.
Odada büyük tüylü toz tutabilecek hal yerine küçük ykanabilir kilim, ahap zemin kullann.
Oyuncaklarn kapal kutularda tutun, pelu oyuncaklar bulundurmayn, varsa sk ykayn.
çocuunuzu kesinlikle sigara dumanna maruz brakmayn.
KARDE KISKANçLII
Pandemi sürecinde ev ortamnda bir arada olan kardeler arasnda kskançln artabileceini, bunun da zaman zaman öfke patlamasna, mutsuzlua yol açabileceini belirten Psikiyatri Uzman Dr. Büra Sübay, karde kskançlna kar anne babalara u önerilerde bulunuyor:
Kardelerin birbirine yönelik olumsuz duygularn fark ederek kabul edin.
çocuklarnz anladnz onlara belli edin; hiçbir koulda birbiriyle kyaslamayn.
çocuklarnza olan yaklamlarnzda eitlik ilkesini deil, adalet ilkesini benimseyin.
Her birine kendi ihtiyaçlar dorultusunda davrann.
Sorun çkaran çocua yüklenmekten kaçn her çocuunuza sevginizi belli edin.
Ebeveynler olarak dönüümlü ekilde çocuklarnzla ilgilenin.
Kavga ettiklerinde hakemlik yapmay sorunlar kendi aralarnda çözmeleri için tevik edin.
çocuklarnzla birlikte kuracanz oyunlarda, çocuklarnz ayn takmda size kar oynasnlar. Kazanmalarna izin vererek kardeler aras ban güçlenmesine destek olun.
HAREKET LE DYABETTEN KALBE
Pandemi sürecinde çocuklarda hareketsizlii artrrken, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Spor Hekimi Prof. Dr. Tolga Aydo, egzersiz/spordan uzak kalmann kalp, diyabet, tansiyon, obezite gibi sorunlara yol açabildiini belirterek, u önerilerde bulunuyor:
çocuunuzun ders aralarnda hareket etmesini salayn.
Örenim zaman dnda bilgisayar/televizyon izleme süresini kstlayp, onun yerine hareket etmeye tevik edin.
Ders sonras darda oynamasna frsat verin.
Öncelikle ebeveynler olarak siz spor/egzersiz yaparak çocuunuza rol model oluturun. Aratrmalar anne ve babas spor yapanlarn yüzde 77sinin de spor yaptn gösteriyor.
Yaknlarnzda bulunan pandemide sorun yaratmayacak sporlar yapmasna çaba gösterin.
Pandemi sürecinde doa yürüyüüne çkn.
TME KAYBI
Uzaktan eitimde baz çocuklarn derse yattklar yerden katldklarn, bu durumdan kulan genize açlan havalandrma borusunun (östaki tüpü) olumsuz etkileneceini belirten KBB Uzman Dr. Mehmet Erem ayn zamanda kulaklk kullanm ve yüksek sese maruz kalmasnn da iitmeyi tehdit ettiini vurgulayarak, anne babalara u önerilerde bulunuyor:
Kulak içi yerleimli kulaklklar yerine her iki kula da örten, kaliteli malzemeden yaplm stüdyo tipi kulaklk kullandrn.
çocuklar kulaklk kullanrken sesi çok fazla açmamalar konusunda bilinçlendirin.
çocuunuzun yatarak derse katlmna izin vermeyin. Yatarak derse katlm, özellikle sümkürme ve burun temizlii ihmal edilmi çocuklarda orta kulakta sv birikmesine yol açar. Bu özellikle erken çocukluk döneminde geç farkedilen iitme kayplarna yol açar.
Yakn arkadalarnn aileleri ile iletiime geçerek online grup görümeleri, online karlkl iletiim kuracaklar aktiviteler organize edin.
DUYGUSAL BOLUK
çocuklarn okulda arkadalar ile görüemedikleri için uzun sohbetler edemediklerini bunun daduygusal boluklara yol açabileceini belirten Uzman Psikolog Sena Sivri, anne babalara u önerilerde bulunuyor:
Pandemi sürecinde sosyallikleri azaldndan sizlerle geçirecekleri etkili zamanlar çok daha önem kazand. Ders saatleri dnda çocuunuzla kaliteli zaman geçirin.
Fiziksel enerjisini atamadnda negatif duygudurumu artabilir. Kalabalk olmayan açk alanlarda fiziksel enerjisini atabilecei aktiviteler organize edin.
Hayal güçlerini ortaya çkaracak etkinlikler planlayn.
Bu süreçte bazen hrçnlaabilir, içine kapanabilir, normalde göstermedii tepkileri gösterebilir. Duygularn ifade etmesine olanak salayacak alanlar yaratn, onu dinleyin; duygularn paylamaktan kaçnyorsa bir uzman desteine bavurun.
GEç UYUMA
Pandemi sürecinde günlerini çounlukla evde geçiren çocuklarn, enerjilerini atamadklar için gece geç saatlere kadar uyuma sorunu yaayabildiklerini belirten KBB Uzman Prof. Dr. Dilaver Özturan, yeterli ve kaliteli uykudan yoksun çocuklarn salklarnn yannda okul baarlarnn da olumsuz etkilenebileceini belirterek anne babalara u önerilerde bulunuyor:
Salkl uyku için aç uyumak gerekir. Tok karnla uyuma uyku kalitesini bozaca için, çocuunuzun yemekle uyku saati arasnda dört saat brakn ve bir ey yememesine dikkat edin.
Egzersiz hem gün içinde motivasyon hem de kaliteli uykuyu salayaca için çocuunuzun egzersiz yapmasna frsat yaratn.
Kapal ortam ev akarlar burun ve sinüs saln olumsuz etkiler. yi havalandrlmayan odalar klima ve kalorifer nedeni ile nemsiz ortamlardr. Boaz ve burun için havann nemsiz olmas çok olumsuzdur. Bu nedenle evi düzenli havalandrmaya dikkat edin.
GELMSEL BOZUKLUKLAR
Pandemi süreci ile birlikte çocuklarn okul dönemi öncesi mutlaka yaplmas gereken göz, kulak ve di hastalklar gibi muayenelerinin de çounlukla ertelendiini, oysa gerek salk gerekse okul baars için rutin muayenenin çok büyük önem tadn belirten çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Dr. Demet Matben, anne babalara u önerilerde bulunuyor:
Pandemi süreci ile birlikte ertelediiniz çocuk doktoru muayenenizi yaptrn. Hekiminizin uygun gördüü tetkikleri yaptrp, gerekli takviyeleri düzenlemesi bakln kuvvetlendirecei gibi okul baarsn da artrr.
Arkada çevresi ve internetten edindiiniz bilgilerle hareket ederek çocuklara geliigüzel vitamin takviyeleri vermek ileride böbrek sorunlar ve baklk sistemini ar uyarp ciddi salk sorunlarna yol açabilir.
Eksik olan veya zaman gelmi takvim alarn ihmal etmeden tamamlamak bu süreçte oldukça önemlidir.
Salkl beslenmeden harekete, uyku düzeninden uygun oyun saatlerine, sosyal mesafeden maskeye dek birçok kurala dikkat ederek bu süreci salkl olarak geçirmelerini salayabilirsiniz.