Koronavirüsle mücadelede plazma antikor tedavisi baladndan beri hastas için sosyal medya üzerinden plazma baçs arayanlarn says gittikçe artyor. Baz mesajlar ise maddi olarak ödüllendirme vaatleriyle yaylmasnn ardndan açklamalarda bulunan Türk Kzlay Bakan Dr. Kerem Knk, bu yaklamn çok yanl olduunu ve hasta yaknlar için de maduriyetlere yol açabileceini belirtti. Knk, Youn bakmlarda koronavirüs hastas olanlarn baç araynda bulunmasn anlayla karlyoruz. Ama zaten o aradklar donörlerin bilgilerinin tamam Salk Bakanlmz ve Kzlayda mevcut. Bakanln Medula veritaban içinde, yani hastane ve hasta bilgi yönetimi sistemlerinde Covid tedavisi görüp taburcu olan hastalarn verileri tutuluyor. Bu bilgiler Kzlayla da paylalyor. Kzlay, donör olabilecek bütün vatandalarmzla dorudan iletiim kuruyor zaten. Bunlarn arasndan ön eleme ile kriterlere tam olarak uygun hastalar seçiliyor. Yani 18-60 ya aras, 50 kilo üzeri, bir yl içerisinde ameliyat geçirmemi, Hepatit, sifiliz, HIV gibi bulac hastalklar tamayan, kadnsa gebelik geçirmemi (antikor uyumazl olabiliyor), kan ve plazma vermeye uygun donörler tespit ediliyor. Süreç anlatlarak plazma ba yapmalar konusunda ikna edilmeye çallyor. Yaknda ihtiyaç duyan ve kriterlere uyan hastalarmza yetecek kadar plazma temin etmi olacaz ve tüm hastalarmz bundan faydalanacak dedi.
BR K 6 HASTAYA FA OLABLECEK
u an bu baç araylarnn, iyileen ve plazma baçs olabilecek donör saysnn, bekleyen hastadan az olmasndan kaynaklandna iaret eden Dr. Knk, mmün plazma ya da plazma antikor tedavisi ülkemizde de bütün dünyayla birlikte balatlan, yllardr aslnda bildiimiz bir tedavi metodu. Salk Bakanlmzn tedavi algoritmalarn ve toplama kriterlerini belirlemesi, bilim kurulumuzun bu anlamdaki tavsiyeleri çerçevesinde Kzlayn egüdüm ve koordinasyondan sorumlu bir kurum olarak ilan edilmesinden sonra hasta grubunu bakanlk bizimle paylat ve plazmalarn almaya baladk. Bu say u anda ihtiyac karlayabilecek durumda deil. çünkü iyileen her hasta plazma ba yapamyor. Plazma aranyor ya da Hastamz için plazma baçs aryoruz eklindeki sosyal medya mecralarda yaplan anonslarla ilgili husus, bu süreçteki arz-talep dengesindeki skntdan kaynaklanyor. Önümüzdeki günlerde iyileen says arttkça bir donörün, üç kez plazma ba verebileceini düünürsek ve her plazmann 2 hastaya, dolaysyla iyileen bir kiinin 6 hastaya ifa verebileceini söyleyebiliriz. Bu nedenle önümüzdeki günlerde ihtiyaç duyulan bütün plazmalarn hastalarmza ulaacan düünüyorum diye konutu.
KAPASTES OLAN KURUMLAR PLAZMAYI KENDS TOPLAYABLYOR
Ba sürecinin Salk Bakanlnn yaynlad genelge çerçevesinde hastalar açsndan da ayn düzende ilediini vurgulayan Dr. Knk, Türkiyede koronavirüs hastas tedavi eden bütün kurumlar plazma taleplerini Kzlaydan yapyorlar. Ayrca kendi hastanelerinde plazmaferez üniteleri olan yani plazma alabilecek kapasiteleri bulunan merkezler de gene Kzlaydan ISBT 128 kodu dediimiz bir provizyon alarak, kann güvenli izlenmesine olanak salayan bir provizyon bu, baçsndan kendi plazmalarn alp hastalarnda kullanabiliyorlar. yileen hasta saysnn artmas ile ki önümüzdeki hafta binleri aacak, bekleyen bütün hastalarmza bunlar ulatracaz eklinde konutu.
ORGAN YA DA KÖK HÜCRE BAII GB ANONM OLMALI
Plazma bann da tamamen gönüllülük esasyla iletilen bir süreç olduunu belirten Knk, ba yapan donör ile hasta arasnda herhangi bir iliki kurulmamasnn etik açdan zorunlu olduunu söyledi. Knk lerleyen süreçlerde çok büyük mahsuru olabiliyor bu ilikinin. Biz özellikle kök hücre banda bunu görüyoruz. Salk Bakanlmz ile birlikte TÜRKÖK projesini 5 yldr iletiyoruz ve 2 sene boyunca baç ile alc arasnda herhangi bir ekilde iletiim kurulmuyor kök hücre banda da örnein. Plazma bann da buna benzer bir ekilde gönüllülük ve dayanma esas ile yürütülmesi gerekiyor. Yakn zamanda da etkili bir kamu spotu ile Salk Bakanlmzla birlikte Kovid-19 tedavisi için plazma ban tevik edeceiz. Bu çerçevede vatandalarmz müsterih olsunlar, çok adil bir bekleme sras listesi var ve bu çerçevede de uygun donörlerden alnan plazmalar, hastanelerimize ve hastalarmza iletilmeye baland. Bizim imdiye dek ulap baa davet ettiimiz vatandalarmzdan büyük bir ksm tabii ki veririm, gönüllü olurum diyerek dönü yapt. Plazma ba, birer hafta arayla üç kez, alnma ekline göre 600 ya da 800er mililitre eklinde alnyor. Donöre herhangi bir ekilde olumsuz bir etkisi de söz konusu deil diye konutu.