Ylmaz YAA
DYARBAKIR-Doç. Dr. Mahmut Muzaffer lhan, yapt yazl açklama ile günlük hayatta çok sk kullanlan plastik malzemelerin sal nasl etkilediine deindi.
ENDOKRN SSTEM HAKKINDA
Doç. Dr. Mahmut Muzaffer lhan, Endokrin engelleyiciler, hormonlarmz üzerine olumsuz etkileri olan doal veya insan yapm olan birçok kimyasal içermektedir. Endokrin engelleyicilerden bahsetmeden önce öncelikle vücudumuzda endokrin sistem nedir ve nasl çalr konusunda biraz bahsetmek daha uygun olur. dedi ve ekledi:
Hormonlar aslnda vücudumuzda bir hücrenin dier hücreye gönderdii mesaj mahiyetinde haberleme araçlardr. Bu mesajlar yoluyla hücreler arasndaki haberleme hücrenin kendisine, yaknndaki dier bir hücreye ve uzaktaki baka bir hücreye olabilir. Hormonlarn dier hücrelere ayn telefondaki SMSler gibi ksa bir uyars veya uzunca bir mektup gibi daha güçlü etkileri olabilir. Bir hücre hormon dediimiz bu mesajlar yoluyla kar hücreyi etkileyerek o hücrenin çalmasn, bölünüp çoalmasn, metabolizmasn ve hatta ölümünü etkiler ve yönetir. Vücudumuzda bu yönetim iini yapan baz özellemi dokular vardr. Bunlarn banda tiroit, paratiroid, pankreas, böbreküstü bezi, yumurtalk ve testisler saylabilir. Bu bezleri ise beynimizde hipotalamus ve hipofiz bezleri orkestra efi gibi mucizevi ekilde yönetir ve bu yönetim çok hassas ayarlar ile yaplr.
ÖLÜM RSK 2.5 KAT ARTIYOR
Doç. Dr. Mahmut Muzaffer lhan öyle devam etti;
Örnein hipofiz bezinden salglanan ACTH isimli hormon kabaca ortalama 50 pg/ml civarnda bulunur. Yani kann 1 mlsinde gramn trilyonda biri olan 50 pikogram miktarnca bulunur. Burada ar hassas kuyumculua dikkatinizi çekmek isterim. Hipofizden salglanan bu ACTH hormonu 50 pikogram kadar düzensiz bir ekilde artsa ar kilo alma, vücutta gövdede ya birikimi, çatlaklar, tüylenme, hipertansiyon, diyabet gibi bulgular ile karakterli, tedavi edilmezse uzun dönemde ölüm riskinin 2,5 kat artt Cushing Hastal oluur. Bu durum bize endokrin (hormonal) sistemin son derece sk ve hassas ayarlar altnda çaltn ve bizim her noktas an be an muazzam bir dengede tutulan bir bedene sahip olduumuzu göstermektedir. Endokrin engelleyiciler ise ite bu hassas dengeyi çeitli düzeylerde bozarak tutulan dokulara göre ksa ve uzun dönemde tahribatlara yol açarlar.
PET SU ELERNE DKKAT
Pet su ieleri hakknda ise Doç. Dr. Mahmut Muzaffer lhan, Pet su ieleri ve damacanalar plastik ürünlerin sklkla kullanld bir alandr. Bu noktada en zararl kimyasal Bisfenol A (BPA)dr. Bisfenol A polikarbonat yapmnda kullanlan bir kimyasaldr. Su ielerine effaf ve kat bir özellik katar. Pet ieler dnda oyuncaklar ve biberonlarda sklkla kullanlmaktadr. BPA kadnlk hormonu olan östrojen etkilerine sahiptir. Ayrca tiroit fonksiyonlarn bozabildii, obeziteye sebep olabildii ve prostat, meme gibi çeitli kanserlere yol açabildii gösterilmitir. Ya dokudan çkan hormonal sinyalleri bozarak metabolik sendroma sebep olabildii gösterilmitir. Otizme neden olabilecei de düünülmektedir. BPAnn 2011 ylndan beri biberonlarda kullanm Avrupa Birliinde yasaklanmtr. Plastiklerdeki BPA genel olarak 7 snfa ayrlr. BPA 3 ve 7 özellikle salk için çok tehlikelidir. BPA 3 ve 7 içeren plastiklerden hem temas hem su ve gda bula açsndan uzak durulmaldr. ifadelerini kulland.
KANSER GELMN ARTTIRIYOR, KISIRLIA NEDEN OLUYOR
Doç. Dr. Mahmut Muzaffer lhan unlar söyledi;
Plastiklerde kullanlan dier bir kimyasal olan ftalatlar (DEHP) ise plastiklerde esneklik salamak için kullanlr. PVC üretiminde, kozmetik ve endüstriyel ürünlerde çok yaygn kullanld için insanlar yüksek derecede maruz kalabilmektedir. Kanser geliimiyle direkt ilikisi kurulmutur. Ayrca erkek üreme sistemine olumsuz etki yaparak ksrla sebep olabilmektedir. Baz çalmalarda çocuklarn erken ergenlie girmesinde rol oynad gösterilmitir.
NASIL KORUNABLRZ?
Doç. Dr. Mahmut Muzaffer lhann korunma tavsiyeleri ise öyle;
Mümkünse plastik yerine cam ürünleri tercih edilmelidir.
Plastiklerin etiketlerini incelemek alkanlk haline getirmelidir. Özellikle BPA ve DEHP içermeyen plastikler tercih edilmelidir. Kullanlmas art ise de BPA 3 ve 7 olanlarndan kesinlikle uzak durulmaldr.
Hem gda hem kozmetik sektörlerinde en az koruyucu ve renklendirici olan ürünleri satn alnmaldr.
Mutfakta kesme dorama ilemleri için kullanlan yüzeylerde plastik yerine tahta olanlar tercih edilmelidir.
Gdalar için kullanlan tek kullanmlk ürünler tekrar tekrar kullanlmamal, yüzeyi hasar gören plastikler atlmaldr. Plastik kaplarda stma, dondurma ilemleri yaplmamaldr.
Biberonlarda cam ürünler tercih edilmelidir. Plastik olarak BPA içermeyen kullanlacaksa da scak mama veya su ile temas etmemelidir.