Bilim Dal Bakan Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüs salgnn 5 döneme ayrdn u anda dördüncü dönem, önlemlerin kaldrlp normal hayata dönme çabalar döneminin yaandn söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, salgn banda yaplan hesaplarda sokaa çkma yasaklar, i yeri kapatmalar, scan da buna katkda bulunaca ve vakalarn çok azalaca düüncesinin hakim olduunu; ancak bütün dünyada böyle olmadn, normalleme çabalarnn salgnn kötüye gitmesine neden olduunu kaydetti. Prof. Dr. Ceyhan, Siz sosyal hayata geçtikçe insanlarn birbirine virüs bulatrma riski artyor. 11 Maystan bu tarafa binli rakamlar civarnda gidiyoruz. Böyle gittii zaman müdahaleler yapmanz lazm. Eer yamazsanz bu vakalar virüs mutasyona uramadkça artmaya devam edecektir. Bunu u anda bütün bat Avrupa ülkeleri yayor. Yüzlere indikten sonra tekrar 5 binlere 3 binlere çkt rakam, bizde de böyle bir art dönemindeyiz. Mutlaka devletin de baz ek tedbirler almas gerekir. Ayn zamanda vatandalarn da bunlara uymas gerekir diye konutu.
çARE MESALER KADEMELENDRMEK
Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, virüsün yaylmasnda toplu tama, cenaze, nian, asker uurlama törenleri, ehirleraras seyahat ve belirtisi olmayan virüslü kiilerin etkisine dikkat çekerek, ek tedbirler alnmas gerektiini söyledi. Prof. Dr. Ceyhan, tedbirler konusunda u önerilerde bulundu:
Bulalarn nasl olduuna bakmak lazm. En önemli kaynaklardan birisi toplu tama araçlar. Oradaki kalabalklama, sosyal mesafenin bozulmas orada ciddi bir virüs bulana neden oluyor. Bunun çaresi mesaileri kademelendirmek. nsanlarn hepsinin ayn anda mesaiye gidip ayn anda eve dönmemesi gerek. kinci problem cenaze evi, nian evi ve asker uurlama töreninde çkan çoklu vakalar. Bunlarn kalabalklamasn önlemek lazm. Bunun yolu da bu tip toplantlara say snr koymakla mümkün. Üçüncü problem ise seyahat serbest olunca insanlar büyük illerden Anadoluya giderek yayd salgn. Bunu önlemek için ehirleraras ulam kontrole alnmal. Yasaklamak mümkün deil, her seyahat edene test de yapamayabilirsiniz. En azndan kayda alnmal, form doldurulmal imzalatlmal. Gidecekleri yerlerdeki adresleri belirlenip disiplin altna alnmal.
BELL MESLEK GRUPLARINA TARAMA TEST YAPILMALI
Virüsün yaylmasnda dördüncü problemin belirtisiz olup virüslü olan kiilerin hesaba katlmamas olduunu vurgulayan Prof. Dr. Ceyhan, Bulalarn önemli ksmn bunlar oluturuyor. Belirtisi olmad için tan da almyor. Kendileri de farknda deil. Gittikleri yerde yayyorlar. 83 milyonu tarayp bunlar bulmak mümkün deil; ancak belli meslek gruplar var ki bunlarda virüs varsa çok sayda insanla temas ettikleri için daha çok risk tayorlar. Salk personeli ilk srada, hizmet sektörü, gie memurlar, danma memurlar, oförler, garsonlar, uçaklardaki kabin görevlileri gibi görevlerde çalan insanlara aralkl tarama testi yapmalyz. Dier bir problem ise bilinçli bir grup olutu ama bir gruba ne yaparsanz yapn ulamyor mesajlar. Sosyal medya üzerinden uyarlar olabilir. O kiilerin güvendii inand insanlarla iletiime geçmek olabilir ifadelerini kulland.
65 YA ÜSTÜNÜ KORUYAMIYORUZ
Prof. Dr. Ceyhan, son günlerde dikkat çeken bir eyin ar hasta saynn artmas olduunu ifade ederek, Yüzde 6, dünya ortalamasnn üzerinde. Dünyada yüzde 1 bu oran. Bunun da nedeni 65 ya üstü kronik hastalkl olan kiileri koruyamyoruz, en çok evde bulayorlar. Evde yaayan genç ve çocuklar virüsü alp, bulatryorlar. kincisi ise dar çktklarnda bulayor. Mutlaka güvenli ortamlar oluturulmal. Bunlar yapabilirsek vaka saylarn azaltabiliriz. Ama yapmazsak vakalar 3-4 binlere çkarsa maalesef yine hiç istemediimiz halde yeniden sokaa çkma yasaklar, i yerlerinin kapanmas gibi durumlar ortaya çkabilir. Belki bir de evden yaplabilecek ileri tevik etmek lazm. Bütün kurumlar için böyle. Bunlar çok ekonomiyi durdurmadan, sosyal hayat çok etkilemeden yaplabilecek önlemler deerlendirmesinde bulundu.