Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgnndan korunma amaçl evde kalnan süreçte ruh salnn muhafaza edilmesi için konunun uzman hekimlerden bilgi alnmas, sürekli bu konunun takip edilmemesi, evde tüm gün pijamalarla oturulmamas, gün içinde aktivitelerin planlanmas gerektii belirtildi.
Psikiyatri Uzman Doç. Dr. Eylem ahin Cankurtaran, pandemi ilan edilen ve dünya genelinde çok sayda kiinin ölümüne neden olan Kovid-19a ilikin haberlerin, kimi görüntülerin kiilerde kaygya yol açabildiini söyledi.
Kaygnn bu süreçte doal ve normal bir tepki olduuna dikkati çeken Cankurtaran, çünkü beynimiz hayatta kalmamz üzerine programldr. Beynimiz, hastalanma, ölüm olasl ve sürecin nasl seyredeceine dair belirsizlik gibi bir tehlike varsa, hayatta kalabilmek için bizi tehlikeye kar alarma geçirir. dedi.
Kaygnn bir duygu olduunu ve kimsenin durduk yere kayglanmadn aktaran Cankurtaran, bu virüs salgnnda da çou insann aklndan Hastalanacak mym?, Bama ne gelecek?, Hastalanp boulacak kadar nefes darl çekebilirim, ölebilirim, Sevdiklerimin bana bir ey gelirse, onlar koruyabilecek miyim? gibi pek çok düüncenin geçtiini anlatt.
KAYGI BELRTLERNE DKKAT
Cankurtaran, bu dönemlerde kayg düzeyinin önemli olduuna iaret ederek, u deerlendirmede bulundu: Eer önlemlere ramen etrafnzdaki kiilere göre daha fazla kayglysanz, kaygnz nedeniyle sk sk çarpnt, iç sknts, gerginlik, konsantrasyon eksiklii, uykuya dalmakta ve derin uyumakta sorunlar yayorsanz, tüm gün hatta gece uyanp telefonunuzdan sosyal medyadan Kaç vaka olmu, Salk Bakanl ne açklama yapm, yeni bir gelime var m gibi bilgileri örenmeye çalyorsanz, sürekli etraftan mikrop kapp kapmadnz kontrol etmekten, temizlik yapmaktan, hijyen kurallarna harfiyen uymaya çalmaktan yorgun dütüyseniz, korona enfeksiyonu belirtileri var m diye sürekli boaznz, ateinizi kontrol ediyorsanz ve bu belirtiler yüzünden iinize, ailenize, hobilerinize odaklanamyorsanz bu süreçte anksiyete yani kayg belirtileri yayorsunuz demektir.
Toplumda youn kayg yaratan bu tür süreçlerde, baz psikiyatrik hastalklarn ortaya çkmas ya da önceden varsa belirtilerinin artmasnn kaçnlmaz olduunun altn çizen Cankurtaran, En çok da kayg bozukluklar grubundan olan yaygn kayg bozukluu, panik bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, salk kaygs belirtileri ortaya çkar. dedi.
- SADECE KONUNUN UZMANI OLAN HEKMLER DNLEYN
Doç. Dr. Cankurtaran, bu dönemde psikolojiyi korumak adna öncelikle sadece konunun uzman olan enfeksiyon, halk sal, göüs hastalklar, dahiliye ve mikrobiyoloji hekimlerinin dinlenmesi gerektiini vurgulad. Bu alanda bir uzmanl bulunmayan kiilerin açklamalarndan kaçnlmasn isteyen Cankurtaran, sözlerine öyle devam etti:
Türk geni bu virüsü bulatrmaz, Kelle paça, zencefil, az tuzlu suyla gargara yapmak iyi gelir gibi söylemlere inanmayn. Salk Bakanl ve Türk Tabipleri Birlii gibi güvenilir kaynaklar takip edin.
Sosyal medyadan korona ile ilgili haber almay azaltn. Dakikalarca Twitterda, WhatsAppta, Facebookta gerekli gereksiz ya da korkutucu, abartl, yalan yanl bilgi bombardmanna tutulmayn. 7/24 takibi brakn. Sadece birkaç güvendiiniz hesaptan, kaynaktan verileri takip edin ve günde 2-3 defadan fazla bakmayn.
Cankurtaran, hayat alkanlklarnn, günlük düzenin salk yetkililerinin izin verdii oranda eskisi gibi devam ettirilmesinin önemli olduunu belirterek, Eskiden yaplan baz alkanlklar devam ettirmek kiiyi rahatlatacaktr, bu beyne giden tehlike sinyallerinin iddetini azaltacaktr. diye konutu.
- EVDE BÜTÜN GÜN PJAMALARLA OTURULMAMALI
Evde otururken kiisel bakmn korunmasnn önemli olduunu dile getiren Cankurtaran, Evde bütün gün pijamalarla oturmak yerine sabah vakitlice kalklmal ve güne plan yaparak balanlmal. Güne anlam katacak aktiviteler planlanmal ve bu planlar aksatlmadan yaplmal. önerisinde bulundu.
yi uykunun vücut direncinde etkili olduunu hatrlatan Cankurtaran, yi uyku, vücudun virüslere kar savunma sistemini korumaya yardmc olur. Bu nedenle her gün kaliteli uyku alnmal. dedi.
- çOK ENDE, VRÜSÜN UZAK DURMASINI ENGELLEYECEK BR YÖNTEM DEL
Stresli zamanlarda gülmenin, akalamann, sosyal medyadan komik videolar izlemenin beynin sürekli alarm durumundan çkmasna ve gevemeye yardmc olabileceini anlatan Cankurtaran, unlar kaydetti:
Eer uzmanlarn önerilerini uyguluyorsanz, elinizden geleni zaten yapyorsunuz demektir. Kontrol edebildiiniz eylere odaklanp, endienizin younluunu ve skln snrlayabilmelisiniz.
Eer endienizi kontrol etmekte zorlanyorsanz, her gün 15 dakika endielenme zaman yapn, belirli bir saat belirleyin, dier vakitlerde aklnza korona salgn ile ilgili youn kayg verici düünceler gelirse bunu zaten endie saatinde bunu düüneceim deyip ertelemeye çaln.
Cankurtaran, bir uzmandan destek alnmas gereken durumlara ilikin de u bilgileri aktard:
Sürekli koronavirüsle ilgili endielenmekten tüm gün hiçbir i yapamaz hale geldiyseniz, uykunuz çok fazla bozulduysa, günlük hayatnz engelleyecek düzeyde youn huzursuzluk, sinirlilik, yerinde duramama, gerginlik hissediyorsanz, youn çarpnt, nefes darl hissediyorsanz, sürekli nefesinizi, ateinizi, boaznz kontrol ediyorsanz, her gün evinizi, eyalarnz, yiyeceklerinizi ve dardan gelenleri ar derecede temizlemek dnda bir ey yapamayacak hale geldiyseniz mutlaka bir psikiyatristten destek alnmal.