Psikolog Simge Alevsaçanlar Cücü, sigara bamll ve pasif içicilik hakknda önemli deerlendirmelerde bulundu.
Bamllk, bir maddenin kiinin bedensel, ruhsal ve/veya sosyal hayatn olumsuz etkilemesine ramen yine de bu maddeyi kullanmaya dair youn bir arzu duymas ve kendini durduramamas ile karakterize bir beyin hastaldr diyen Simge Alevsaçanlar Cücü,
Sigara içildiinde çok ksa bir sürede nikotin beyne ular ve beyinde ödül sistemindeki ilgili reseptörlere balanr. Böylece nikotin beyinde dopamin yolaklarn aktifletirir ve dopamin salnm salanr. Bu da kiinin keyif almasna, odaklanmasna yardmc olur. Benzer ekilde nikotin beyinde ilgili reseptörlere balanarak baz nörotransmitterlerin salnm gerçekleir ve böylece kiide sakinleme, geveme gibi deiiklikler meydana gelir. Hoa giden bu deiikliklerin yeniden yaanmas için vücudumuz daha çok nikotin ister ve böylece içilen sigara miktar ve sklnda zaman içinde art meydana gelir. Bu durum da bamllk oluumuna yol açar eklinde konutu.
Sigara bamll tedavi edilmesi gereken kronik bir beyin hastaldr
Sigara bamllnn tedavi edilmesi gereken kronik bir beyin hastal olduunu vurgulayan Uzm. Klinik Psikolog Cücü, sözlerini öyle sürdürdü:
Psikoterapi ve ilaç destei ile birlikte sigara bamlln kontrol altna almak mümkündür. Kii ilaç destei ile birlikte sigara brakldnda ortaya çkacak yoksunluk belirtilerini azaltabilir, daha az istek yaayabilir ve sigara içmemenin yaratt bir takm duygu dalgalanmalarn daha kolay kontrol edebilir. Psikoterapi destei ile de nüksü önlemek için bir takm davran deiimlerini salamak, istekle ba etme becerilerini gelitirmek, kiinin yaamn sigara kullanm olmadan yeniden yaplandrmak ve sigarasz yaamndan keyif alr hale gelmesi amaçlanr.
Psikolojik sorunlar, bamll tetikliyor
Sigara kullanmn ve bamlln tetikleyen faktörlerin banda; merak duygusu, özenti, sigara kullanan akran grubuna dhil olma ve akran basks hissetme, ailede sigara kullanan bireylerin olmas ve onlar model alma, stres sknt ile baa çkma becerisinin zayf olmas, sosyal destek kaynaklarnn az olmas, aile ve destek kaynaklar ile zayf iletiimin olmas, psikolojik sorunlar yaanmas vb. faktörler sigara kullanmn ve bamlln tetikleyebilmektedir.
Sadece 30 dakika, salk sorunlarna zemin hazrlyor
Kiinin kendisinin sigara içmedi fakat bulunduu ortamda sigara dumanna ve sigara dumannda bulunan tüm zararl maddelere maruz kald durumun pasif içicilik olarak tanmlandn ifade eden Cücü,
Sigara dumanna yalnzca 30 dakika maruz kalan pasif içiciler sigara kullanclarnda ortaya çkan fiziksel etkileri yaamaktadrlar. Sigara dumanna maruz kalan kiiler sigara içen kiinin soluduu tüm zehirli maddelerden etkilendii gibi sigaradan çkan filtresiz dumandaki zehirli maddelere de maruz kalmaktadrlar. Bu durum pasif içicilerin sigara kaynakl pek çok salk sorunu yaamasna zemin oluturmaktadr. Pasif içicilik kiilerin sigara ile temas etmesini hzlandrabilir ve bu ekilde bamllk oluumunu tetikleyebilir. Yaplan çalmalar sigara dumanna pasif içici olarak maruz kalan çocuklar ve gençlerin bu duruma maruz kalmayanlara göre 1.5-2 kat daha fazla sigaraya balama riskinin bulunduunu göstermektedir diye konutu.
Sigaray brakmak, inanç ve kararllk gerektiriyor!
Sigaray brakmak kararllk, inanç ve motivasyon gerektiren ciddi bir giriimdir. Bu adm atmadan önce kiinin sigara bamllnn nasl bir hastalk olduu, kendisini, hayatn ve geleceini nasl etkiledii hakknda bilgi sahibi olmas, sigara bamll hakknda farkndalk ve zarar algs gelitirmesi gerekmektedir diyen Cücü, sigaray brakma süreci hakknda u bilgileri verdi:
Eer kii sigaray brakmak istemiyorsa öncelikle bu durumun olas sebepleri tespit edilmelidir. Kii sigara içmeyi bir bamllk olarak görmüyor olabilir, sigara içmesinin kendi iradesinde olduunu düünüyor olabilir, sigarasz nasl yaayabileceini bilmiyor olabilir, sigaray brakmann çok zor olduunu düünüyor olabilir, sigaray braktktan sonra yaayabilecei zorluklardan korkuyor olabilir, sigaray brakma ile ilgili yanl ya da çarptlm bilgilere sahip olabilir, daha önce baarsz brakma giriimleri nedeni ile brakabileceine dair inancn kaybetmi olabilir. Bu ve bunlar gibi pek çok düünce ve inan kiinin sigaray brakmak istememesine sebep olabilir. Sigaray brakma düüncesinin ortaya çkmasna engel olan düünce ve/veya inançlar tespit edildikten sonra bu düünce ve/veya inançlar yeniden deerlendirilir ve daha gerçekçi bir zemine oturtulmaya çallr. Örnein; Sigaray asla brakamam, benim için sigarasz bir yaam mümkün deil eklinde bir düüncesi olan kii ile bu düünce yeniden deerlendirilerek, yaplan çarptmalar düzeltilir ve daha gerçekçi bir zeminde Sigaray brakmak zor ama imknsz deil, bir çok kii baarabildiine göre ben de baarabilirim. Sigara ile domadm, pek çok ylm da sigara içmeden geçti pekala bundan sonraki yllarm da sigarasz ve keyif alarak yaayabilirim. lk zamanlar bu duruma almam zor olabilir ama bu zorluk ile ba edebilirim. Bugüne kadar zor olan pek çok eyin üstesinden geldim, bunun da üstesinden gelebilirim eklinde bir düünceye dönütürülebilir.
lk olarak düünce eklimizi deitirmeliyiz
Üsküdar Üniversitesi NPSTANBUL Beyin Hastanesinden Uzman Klinik Psikolog Simge Alevsaçanlar Cücü, sözlerini öyle tamamlad:
Bir konu hakkndaki düüncelerimiz, duygu ve davranlarmz ekillendirir o nedenle bir davran paternini kalc olarak deitirmek istiyorsak ilk olarak o konudaki düünce eklimizi deitirmek ile ie balamalyz. Sigaray içmek gibi sigaray brakmak da bir davran paternidir. Eer kii sigara içme davrann sürdürmek istiyorsa ya da sigaray brakma davranndan kaçnmak istiyorsa arka planda bu davrana sebep olan, katk salayan düünceleri kefetmek deiim için atlabilecek ilk admdr.