Geriatri Uzman Doç. Dr. Berrin Karada Aratrclar bugün dahi insan organizmasnn 120 yl yaama potansiyeline sahip olduunu söyleyebilmektedirler. Bu potansiyelin gerçee dönümesi ve yalanmann önüne geçilmesi için erken yalardan itibaren baz önemli noktalara dikkat edilmeli ve önlemler alnmaldr. Asla unutulmamas gereken nokta; yaama yllar katmak deil, yllara yaam katmaktr diyor. Salkl yalanmann, kiinin genetik yapsyla ilgili olduu kadar yaam tarz ve beslenmeyle de çok yakndan ilgili olduunu, salkl ya almak için anahtar kelimelere dikkat etmek gerektiini vurgulayan Doç. Dr. Berrin Karada, 10 anahtar kelimeyi anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
HAREKET
Yanza uygun fiziksel aktiviteyi her yata yapmanz çok önemli. Unutmayn ki atalarmzn dedii gibi ileyen demir ldar. Bu da bedeniniz için egzersiz yapn anlamna geliyor. Egzersizin ne olacan yanza ve kapasitenize göre ayarlayn. En basit olarak, her gün düzenli yürüyü yapabilirsiniz. Her gün yapamyorsanz da haftada en az üç gün yarm saatlik tempolu yürüyü her zaman faydal. Temponuzu kalp ve akcier kapasitenize göre ayarlayabilirsiniz.
BESLENME
Beslenmemize önem verin. Salnz ilaçlardan deil de öncelikle besinlerden salayn. Gerekli durumlarda doktor önerisiyle tabi ki ilaçlarnz kullann ancak ilaca muhtaç olmamann bir yolunun doru ve yeterli beslenme yani ne eksik ne fazla, tam ihtiyacnz olan kadar beslenme olduunu unutmayn. Fazla kilodan kaçnn, obezite yalanmay da hzlandran ciddi bir tehlike.
SU
Basit gibi görünen ve sklkla ihmal edilen su içme alkanl, salkl yalanmann olmazsa olmazlarndan. Günlük su ve sv tüketimi hem sindirimin düzenli olmas hem de fizyolojik hatta ruhsal salmz açsndan çok önemli. nsan vücudundaki birçok biyokimyasal reaksiyon su ile gerçekleiyor. Böbreklerimiz bir du bal gibi! Az su alrsak tkanyor, yeterli su tüketimi ile açlyor. Bunu hiç unutmayn ve mutlaka günde 8 su barda su için. Yalanma ile vücut susuzluunu hissedemediinden, bata böbrek fonksiyonlar olmak üzere, pek çok organ bozabiliyor.
LETM
Özellikle yalanma döneminde sosyal iletiimin canl tutulmas kiilerin en çok zorland konulardan biri. Oysa yalnzlk yallk dönemindeki en büyük tehlikelerin banda geliyor. çevrenizde yakn dostlarnzn ve yaknlarnzn olmas depresyon için, zorluklarnz ve kayplarnz için en büyük tampon. Akrabalar, komular, arkadalar mutlu ve salkl bir yaam için vazgeçilmezlerden. Hatta mümkünse torunlar ve gençlerle birlikte olmak, hem zihinsel hem ruhsal yönde kiiyi dinç tutmakta son derece önemli. Ayrca gençler de, yallardaki tecrübe ve anlardan ders almal.
AI
Geriatri Uzman Doç. Dr. Berrin Karada Nasl ki bebeklerimizi korkmadan a programna alyorsak, ilerleyen yamzda hastalklara yakalanma riskini en aza indirmek için gerekli alardan korkmamak ve düzenli olarak doktorumuzla bu konuda konumak ihmal edilmemesi gereken bir konudur. Her yl grip as ve 65 yan üzerinde sadece bir kez uygulanan zatürre ve zona as yaptrlmaldr. Ancak mutlaka doktor kontrolü ve önerisi gereklidir diyor.
HOB
Hobinin ve üretkenliin gücünü küçümsemeyin. Mutlaka yeni bir hobi edinerek zinde kaln. Yeni eyler örenin, üretin. Bu ekilde beyin egzersizi de yapm olursunuz. Özellikle çalma hayatnz bitmise koroya katlma, resim, satranç, biçki diki kurslarna gitmek, sizi zinde tutar. Hayattan kopmamanz, sosyal ortamlarda kendi yatlarnzla, size kendinizi iyi hissettiren arkadalarnzla vakit geçirmeniz çok önemli.
UYKU
Uyku düzeni ve kalitesi sanldndan çok daha önemli. O nedenle vücudunuzun dinlenmesi ve tekrardan enerji toplamas için uykusuz kalmayn. lerleyen yala birlikte uyku süresi ve kalitesinde azalma olabiliyor ama bunu deitirmenin birçok yolu var. Mümkünse uyku ilaçlarna bavurmadan, birtakm doal yollarla bu ii baarmaya çaln. Bunun ilk yolu da, kafanz boaltm olarak yataa girmek.
RTÜEL
Geceleri salglanan melatonin hormonu uykuyu salarken, klandrmann fazla olmas melatonin üretimini basklyor. Bu nedenle yatmadan bir saat önce TV ve bilgisayar kapatn. Odanzdaki klandrmay minimum seviyeye indirin. Yatma saatinde lk bir du almak, hafif bir müzik dinlemek gibi kendinize özel ritüeller edinin.
KONTROL
Salk kontrollerinizi düzenli yaptrn. Bunun için doktorunuza sadece hasta olduunuzda deil, düzenli olarak salkl iken de gitmeyi ihmal etmeyin ve böylece hep hastalktan önce davranabilin. Amaç hasta iken tedavi olmadan önce, hastal önlemek olmal. Özellikle yallkla birlikte çok daha fazla ihmal edilebilen az ve di bakm son derece önemli. Azda balayan hastalklar, tüm vücudumuzu etkileyebiliyor. Bu yüzden di hastalklar konusunda titiz davrann, dilerinizi her gün frçalayn. Unutmayn, vücut bir bütün ve di hastalklarndan korunmak için düzenli di muayenesinden geçmek önemli.
KAçININ!
Yalanmann önüne geçmek, salkl yalanmak için son derece önemli unsurlardan biri; sigara ve alkol gibi zehirli maddelerden uzak kalmak. Anlk keyifler, vücutta kalc zararlara yol açabiliyor ve yalanmay hzlandrabiliyor.
KANMAYIN!
Geriatri Uzman Doç. Dr. Berrin Karada Moda olan veya komunuza, arkadanza iyi gelen ilaç illa ki size de iyi gelecek diye, hiç düünmeden ve doktorunuza danmadan kullanmayn. Özellikle sonsuz salk ve gençlik vadeden pek çok maddenin fazla kullanm vücutta bir takm dengeleri, karacier, böbrek ve kalbi negatif etkileyebilir. laç kullanm gerekli durumlarda reddedilmemeli, ancak bo yere de fazla ilaç kullanmndan saknlmaldr diyor.