çocuk Sal ve Hastalklar Uzman Prof. Dr. Alpay çakmak, koronavirüsün bulaclnn çok yüksek olduunu hatrlatarak, çocuklarda ölüm oranlarnn bilimsel dergilerde yaplan olgu sunumlarnda yok denecek kadar az olduunu, bu orann ya ilerledikçe arttn ifade etti.
Salgn günlerinde toplumda, özellikle de çocuklu ailelerde hastalkla ilgili ciddi kayg olutuuna dikkati çeken çakmak, unlar kaydetti:
Salgnla ilgili ailelerde profesyonel destek alma ihtiyac artmaktadr. Salgn sürecinde özellikle aileler çocuklarnn hastalk durumlarnda görüntülü görüme ve benzeri sosyal medya uygulamalar ile çocuklarn takip eden hekimlere ulalp danmanlk alarak, hastaneye gelmek gerekip gerekmedii ile ilgili bilgi alabilmekte. Ayrca aileler hastalklarn evden yönetilmesi ile ilgili de destek talep etmektedir. Birçok salk kurumunda bu tür bir iletiim metodu uygulanmakta ve hastalar hekimleri ile görüntülü ya da sözlü olarak görüme yapmaktadr ya da hekimi ile yazl olarak sosyal medya üzerinden yazmaktadr. Hekime danlan bu çocuklarn klinik bulgular çok ar olabilir, özellikle yüksek ate varsa bulant, kusma, ar ishal, havale geçirme, nefes alp vermede sknt gibi ar klinik durumlarda çocuklarn evde takip edilmesi daha ar, geri dönüü mümkün olmayan ciddi zararlara yol açabilir.
çakmak, bu tür ar klinik tabloya sahip çocuklar için mutlaka salk kurumlarna bavurulmas gerektiini vurgulad.
Bu dönemde hekim ve ailelerin hijyen kurallarna daha fazla özen göstermeleri gerektiine iaret eden çakmak, salk hizmeti veren kurumlarda Salk Bakanlnn ve Bilim Kurulunun önerdii kurallara dikkat ederek, çocuklarn muayenelerinin güvenli ekilde yaplabileceini aktard.
- A ertelenmemeli, mutlaka yaplmal
Ann çocuklarn sal üzerindeki etkisine deinen çakmak, konumasn öyle sürdürdü:
Eer çocuklarn a zaman gelmise a, bu kurallara dikkat edilerek vakti geçirilmeden yaplmaldr. çocuklarmz bu dönemde a zaman gelmise veya çocuklarda ciddi hastalk olmas durumunda mutlaka triaja dikkat eden bir salk kurumuna bavurmaldr. çocuklara yaplan a takvimindeki alar bilindii gibi çocukluk dönemimde önemli hastalklara yol açan tedavisi zor ya da bugün için tedavisi olmayan hastalklardan korumaktadr. çok önemli bir neden yokken çocuklarn alarnn ertelenmesi çocuklarn sal açsndan daha ciddi skntlara yol açabilir. Bu sebeple a yaplmasna engel bir durum yoksa a ertelenmemeli ve mutlaka yaplmaldr. Tüm uygulanan alar ayn deer ve kymettedir. Bir ann dier aya tercih edilmesi gibi bir durum yoktur. Uygulanan her a çocuklar için ayn derecede kymetli ve zorunludur.
Ailelerin çocuklarda bu dönem vitamin ihtiyacnda bir deiiklik olup olmadn da merak ettiini aktaran çakmak, bu döneme özgü bir vitamin desteine ihtiyaç bulunmadn, normal salkl ve düzenli beslenme ile taze meyve ve sebze tüketilmesinin yeterli olacan ifade etti.
- çocuun günlük rutinlerine devam önemlik
stanbul Medipol Üniversitesi Salk Bilimleri Fakültesi çocuk Geliimi Bölüm Bakan Prof. Dr. Arzu Yükselen de çocuklarn bu dönemde uzaktan eitim yoluyla evde eitim-örenimlerine devam ettiini hatrlatt.
Anne babalarn çocuklarna bu durumun çok özel bir sebepten dolay yaandn, bu uygulamann da tpk okul gibi olduunu ve onun için yararlarn yana ve geliim düzeyine uygun olarak anlatmasnn olumlu bir yaklam olacan dile getiren Yükselen, öyle devam etti:
Anne, babalarn tpk normal süreçte olduu gibi bu dönemde de çocuunu dersleri gerektii zamanda izlemesinin ve ödev gibi sorumluluklarn yerine getirmesinin önemini hatrlatmas yararl olabilir. çocuun günlük rutinlerine devam, örnein sabah erken kalkmas, kahvalt etmesi, gün içinde evde bireysel ya da bir arada yaplabilecek etkinliklerden sonra akam uygun saatte uyumaya geçmesinin salanmas onun derslere uyumunu kolaylatrabilir. Özellikle ders saatlerinde evde sessiz bir ortamn salanmas da çocuun derslere daha kolay odaklanmasna yardmc olabilir.
- Evde geçirilen zaman verimli bir frsata dönütürülebilir
Aileler evde bir arada geçirecekleri zaman keyifli ve verimli bir frsata dönütürebilirler. diyen Yükselen, u tavsiyelerde bulundu:
Bunun için birlikte resim yapma, kitap okuma, oyunlar oynama gibi farkl etkinlikler bir arada yaplarak zaman geçirilmesi uygun olabilir. Okuma yazma bilmeyen çocuklara anne-babann kitap okumas, dier ya gruplarndaki çocuklar için ise evde herkesin ortak bir okuma zaman belirlemesi önerilebilir. Bu ortak okuma zamannda kitle iletiim araçlarndan uzak durmak prensip edinilebilir. Aile oynanacak kutu oyunlar, isim-ehir ile adam asmaca gibi oyunlar da yine oynanabilecek oyunlar arasnda saylabilir. Her ya grubu çocuklarla anne babann etkileim kurmasn salayacak ve elenceli bir dier etkinlik de yemek hazrlamaktr.
Yükselen, evde kalmann beraberinde hareketsiz kalmay da getirdiini, bu dönemde ev içinde tüm aile bireylerinin katlaca egzersiz tavsiyesinde bulunarak ve bunun fiziksel ve ruhsal olarak olumlu etki yapacan söyledi.
Yükselen, sözlerini öyle tamamlad:
Normal süreçte televizyon ve internet kullanm ile ilgili nasl düzenlemeler varsa bu dönemde de bunlara uymaya çalmak, günün belli saatlerinde elence amaçl bilgisayar tablet ya da telefon kullanmna izin vermek gerebilir. Anne, babalarn çocuklarna örnek davran oluturduklar unutulmamal, onlarn da teknolojik aletleri amacna uygun ekilde kullanmalar gerektii göz ard edilmemelidir.