Grtlan sesin çkmasn salamasnn yan sra yemeklerin yemek borusuna kaçmasn engellemesi ve alnan havann akcierlere gönderilmesi gibi önemli bir görevi olduunu aktaran Burun Boaz Hastalklar Uzman Prof. Dr. Arif anl, grtlak kanserlerinin en çok erkeklerde görüldüünü ifade etti.
TEMZLK YAPARKEN DKKAT EDN
Günde 10 adetten fazla sigara içilmesi kanserin olumasnda etkili olduunu söyleyen Kulak Burun Boaz Hastalklar Uzman Prof. Dr. Arif anl, kanser oluma riskinin tiryakilerde 20 kat fazla olduunu, günden 25 adet ve 30 yl sigara içen bir kiinin grtlak kanserine yakalanma ihtimali, içmeyen kiiye göre 40 kat fazla olduunu ve sigara braklsa bile vücutta 20 yl kadar etkisinin sürdüünü ifade etti.
BESLENME YANLILARI DA HASTALIA ZEMN HAZIRLIYOR
Grtlak kanserini oluturan dier nedenler hakknda da bilgi veren anl, öyle devam etti:
Sigara ve alkol bir arada alnmas sinerjik etki yapt için ayr ayr kullanlmasndan daha fazla zararl olmaktadr. Kadnlarda genital sistemde hastalklara yol açan HPV son yllarda az içindeki kanserlerden sonra grtlak kanserlerinde risk faktörü olmaya balamtr. çalma ortamnda asbest, aaç tozu, nikel bileikleri, kömür tozu, boya duman, form aldehit, polisiklik aromatik hidrokarbon, mineral yalar, temizlik çözücü olarak kullanlan izopropil alkol gibi toksik maddelere uzun süreli maruz kalnmas. Son yllarda uzun süreli larengözefagial reflünün grtlak kanserine neden olabilecei gösterilmitir. Beslenme tarzlar da etkilidir. Krmz ve kzarm etler, A ve E vitamini eksiklii de etkenler arasnda saylabilir. Haliyle yukarda bahsedilen zararl maddelerden uzak durmak, sebze arlkl beslenmek, az hijyenine dikkat edilmelidir.
GENETK FAKTÖRLER ÖNEML
Salk Bakanlnn 2013 yl istatistik verilerine göre grtlak kanserinin erkeklerde yüzde 7 ile altnc srada olduunu söyleyen Prof. Dr. Arif anl, dünyada ba boyun bölgesinin en yaygn kanseri olduunu ve her yl ABD de 156 bin yeni grtlak kanseri vakas görüldüünü 83 bininin ölüm ile sonuçlandn ifade etti. Erkeklerde kadnlara göre daha sk görülen grtlak kanserinin genellikle 40-60 ya arasnda 138 bini erkek, 18 bini kadn olduunu aktaran anl, son yllarda kadnlardaki sigara içme orannn artmasyla birlikte kanser görülme skl da arttn ve bütün kanserlerde olduu gibi grtlak kanserinde de genetik faktörlerin etkili olduunun altn çizdi. Prof. Dr. Arif anl, grtlak kanseri olan kiilerde özellikle P53 gen mutasyonun aratrlmas gerektiine vurgu yapt.
SES KISIKLII LE KENDN BELL EDYOR
Hastann sesinde ksklk, yorulma, eforlu ve hrltl, zayf ses varsa, sigara içenlerde tedaviye ramen 15 günün üzerinde geçmiyorsa ses ksklklarnn kanser belirtisi olduunun altn çizen Prof. Dr. Arif anl, ses telleri dndaki bölgelerden gelien tümörler ise daha ileri evrelerde fark edilebilir, kulaa vuran arlar ile ortaya çkabileceini söyledi. Ses tellerinin üzerinde bir bölgede gelien kanserin ise ses kskl yapmayacan, daha çok yutma güçlüü, boazda scak patates hissi, yumru hissi verdiini aktaran anl, eer kanser ses tellerinin altndaki grtlak bölgesinde gelimise önce nefes darl, hrltl solunum ve öksürük gibi ikayetleri olur dedi.
Özellikle erken evrede tedaviyle hastaln tamamen ortadan kalkar ve nüks oran çok düük olur ancak ileri evre kanserlerin baka bölgelere yaylabilir diyerek uyarlarda bulunan Prof. Dr. Arif anl, üçüncü evre grtlak kanserinin boyunda metastaz görüldüünü, dördüncü evrede ise akcier, sindirim sistemi ve beyin gibi uzak organlara metastaz olabildiini, uzak metastaz olan hastalarda cerrahi tedavide baar oran çok düük olduu için radyoterapi ve kemoterapi uygulamasnn gerektiini aktard.
TEDAV GÜNLÜK YAANTIYI OLUMSUZ ETKLEMYOR
Erken evre kanserlerde uygulanan tedavi yöntemleri hakknda bilgi veren Prof. Dr. Arif anl, Bu süreçte grtlan tamam alnmaz, ses telinin bir ksm veya bir ses teli tamamen çkarlr, hastann sesi kaybolmaz, biraz kalitesi düer. Nefes borusuna delik açlmaz veya geçici olarak açlr, belli bir süre sonra kapatlr ve burundan normal nefesini alr. Radyoterapi tedavisi yaplan hastalarda grtlak tamamen korunmu olur, ancak ses kalitesi bir miktar bozulabilir ifadelerini kulland.
leri evre kanserlerdeki tedavi yöntemlerine de deinen anl, Özellikle dördüncü evrede grtlan tamam alnaca için hastann sesi olmaz ve nefes borusuna kalc delik açlr, hasta bu delikten nefes alr verir. Ancak gelien teknolojilerle hastann nefes borusu ve yutak arasna, küçük görünmeyen ses protezi taklarak ve açlan delik valvli kapakla kapatlarak konuma salanabilir. Hastaya yemek borusundan konuma terapisi uygulanarak protez taklmadan ses çkarma ve konuma öretilebilir dedi.
anl, ileri evre kanserlerde hastalar boyunda delik olaca için ameliyat olmaktan kaçmakta ve tedavi anslarn yitirmektedir diyerek hastalarn endielenmemesi gerektii söyledi. çünkü boynun altnda dikkat çekmeyen bu delik valvli kanüllerle veya fularla kapatlabilir, yaamak varken ufak bir kusur yüzünden tedaviyi reddetmek hastann hayatn kaybetmesine neden olabileceini hatrlatt.