En yaygn ürolojik kanserlerden biri olan mesane kanseri arlkl olarak ileri ya grubunun hastal gibi görülse de, erken yalarda da ortaya çkabiliyor. Ancak, erken evrede konulan tannn ardndan doru tedavinin hayat kurtarc olmas mesane kanserinde dikkat çekici noktay oluturuyor. Bununla birlikte, erken evrede tan alp tedavi edilen kiilerde dahi tekrarlama riski bulunmas nedeniyle kanser hastalarnn ömür boyu sk takip altnda tutulmalar gerekiyor. Bu nedenle mesane kanserinin çok iyi tannmas ve iaretlerinin doru okunmas gerektiini söyleyen Üroloji Uzman Prof. Dr. Can Öbek, Mesane Kanseri Farkndalk Ay dolaysyla mesane kanseri hakknda bilinmesi gereken gerçekleri sralad.
1. Türkiye yaygnlk açsndan dünyada 4. srada: Mesane kanserleri vakalarnn yaklak yüzde 60 gelimi ülkelerde bulunuyor. Her iki cinsiyet açsndan dünyada mesane kanserinin en sk görüldüü ülkeler sralamasnda Türkiye 4. srada yer alyor. Sadece erkekler söz konusu olduunda ise bu sralamada 3. sraya yükseliyor.
2. Kesin nedeni bilinmiyor: Aratrmalar devam etse de mesane kanserinin sebebi tam olarak bilinmiyor. Sadece baz kimyasallara ya da sigara dumanna maruz kalnmasnn mesane hücrelerinin yapsn bozarak kanserin olumasnda etkili olduu belirtiliyor. Kaltmsal geçiin çok düük olduu görüldüünden çevresel risk faktörlerinin gen mutasyonlarnn gelimesine neden olduu düünülüyor.
3. Sigara en önemli risk faktörü: Mesane kanseri için ya ve ailesel faktörler gibi deitirilemez faktörler bulunsa da sigara deitirilebilecek risk faktörlerinin banda geliyor. Kadnlarda ve erkeklerde görülen mesane kanserlerinin yaklak yarsndan sorumlu tutulan sigara, mesane kanserini de yaklak 4 kat artryor.
4. Kimyasal maddelere maruz kalanlarda daha fazla görülüyor: Aratrmalar, boya, tekstil, deri gibi baz kimyasallara maruziyet gerektiren sektörlerde çalanlarn mesane kanseri açsndan daha fazla risk altnda olduklarn gösteriyor. Bunun yannda, ressamlar, saç boyalarna temaslar nedeniyle kuaförler ve yakt dumanna maruz kalmalar nedeniyle kamyon oförleri de mesane kanseri açsndan risk altnda bulunuyor. Ayrca bu meslek grubunda çalanlar ayn zamanda sigara kullanyorlarsa risk daha da artyor.
5. lk gösterge, idrarda kan görülmesi: Mesane kanserinin erken evrede tespit edilebilmesini salayan en önemli belirti idrarda kan görülmesi oluyor. Ancak, ta düürme, idrar yolu iltihab gibi pek çok hastalkta da idrarda kan ortaya çkabilecei için baz hastalar tarafndan önemsenmeyebiliyor. Mesane kanserinin ilk evrelerinde ar ya da farkl bir belirti gözlenmiyor. Bu nedenle özellikle orta ve ileri ya grubunda olup sigara içen kiilerin idrarnda kan görülmesi halinde tan kesinleene kadar mesane kanseri olarak deerlendirilmesi gerekiyor.
6. Semptomlar ileri evrelerde artyor: Kanser ileri evrelere ulatnda ve vücudun dier bölgelerine yaylmasyla belirtiler de farkllayor. Hastalarda idrar yapmada zorluk, itah kayb ve buna bal kilo verme, yorgunluk hissi, bel ve kemiklerde ar gibi ikayetler görülebiliyor. Ancak bu belirtiler de farkl hastalklarda ortaya çkabilen genel ikayetler oluyor ve kesin tannn konmas için beklenmesi gerekiyor.
7. Tanda gecikme hayati sonuçlar douruyor: Mesane tümörleri ortaya çkt bölgeye göre birbirinden farkl seyir izleyebiliyor. Tüm mesane kanserlerinin yüzde 30unu oluturan adale katmanlarndaki tümörlerde tedavinin gecikmemesi gerektii için çok daha ciddi ele alnmas gerekiyor. Bu vakalarda ilk 12 hafta içinde tedavi yaplmazsa hastann yaam süresi ksalyor. Bu nedenle mesane kanserinde tannn zamanlamas hayati önem tayor.
8. Sistoskopi tany kesinletiriyor: Kanser üphesi duyulan hastalarda kan ve idrar testlerinin yan sra, bilgisayarl tomografi ve MR gibi görüntüleme yöntemlerinden yararlanlyor. Ancak kesin tan, idrar kesesinin endoskop yardmyla incelendii sistoskopi yöntemiyle konulabiliyor.
9. Yaam tarz deiiklikleriyle korunmak mümkün: Her ne kadar mesane kanserinin ya ya da cinsiyet gibi önlemez risk faktörlerine müdahale etmek mümkün olmasa da, deitirilebilir risk faktörlerine kar önlem alarak toplam riski azaltmak mümkün. Önlemlerin banda da sigaradan uzak kalmak geliyor. Ayn zamanda iyerinde kimyasallara maruziyetin azaltlmas da koruma salyor.
10. Hastann durumuna göre farkl tedavi seçenekleri kullanlyor: Mesane kanserleri geni bir yelpazede deerlendiriliyor. Hastaln mesane duvarndaki yerleim derinlii (evre) ve hücrelerin çoalma hzna göre bir kategori veriliyor. Her kategorinin yenileme ve ilerleme riskleri farkllk gösteriyor. Buna paralel olarak da, her kategoride farkl tedavi seçenekleri karmza çkyor. Mesanedeki tümörün kapal ameliyatla temizlenmesinden sonra bazen yalnz takip, bazen mesane içine ilaç uygulamalar, bazen de mesanenin tamamen alnmas ve barsaktan yeni bir mesane yaplmas gündeme gelebiliyor. Baz hastalarda mesane alnmas öncesinde veya sonrasnda kemoterapi tedavisine de bavuruluyor.