Alerji ve Astm Dernei Bakan Prof. Dr. Ahmet Akçay sivrisinek alerjilerini anlatt ve uyarlarda bulundu.
SVRSNEK ALERJS NEDR?
çou srk, sivrisineklerin en aktif olduu alacakaranlkta veya afakta meydana gelir. Erkek sivrisinekler sadece nektar ve su ile beslenirken, dii sivrisinekler kanla beslenir ve srklardan sorumlu olanlar dii sivrisineklerdir. Dii sivrisineklerin yumurta üretmek için kana ihtiyac vardr. çünkü sivrisinek yumurtalarn olgunlatrabilmek için demire ihtiyaç duyarlar.
Sivrisinek beslenirken cildinize tükürük enjekte eder. Vücudunuz salyaya tepki verir ve bu da ilik ve kantya neden olur. Sivrisinekler, enfekte insanlar ve hayvanlar srdklarnda virüsler ve parazitler gibi mikroplarla enfekte olurlar.
Sivrisineklerin tükürüünde alerjik olan çok sayda protein vardr. Sivrisinek srdnda salglarndaki maddeler kann phtlamasn engelleyici maddeler salar. Ayrca kantya neden olabilen mast hücrelerinden kant yapan histamin maddesinin salnmna neden olur. Baklk sisteminin sivrisinek salglarndaki maddelere bazen daha iddetli cevap verir. Sivrisinek tarafndan sokulduunda baklk sistemimin iddetli bir yant vermesine alerjik bir yant verir. Sivrisinek alerjisi Skeeter Sendromu olarak adlandrlmaktadr.
SVRSNEK ALERJSNN BELRTLER
Isrlan bölgede 2-10 mm büyüklüünde kzark ilikler oluur. Baz kiiler srklardan ksa süre sonra 2 cmden büyük lokal reaksiyonlar oluabilir. Oluan reaksiyonlarn üstü bir süre sonra su toplayabilir. Baz kiilerde, bu büyük lokal reaksiyonla birlikte ate de olabilir. Bu çocuklar baka bir hastal olmayan salkl çocuklardr. Büyük lokal reaksiyonlar genellikle 3-10 gün içinde iyileir. Baz çocuklarda nadiren akut yaygn ürtiker, serum hastal ve alerjik ok (anafilaksi) gibi sistemik alerjik reaksiyonlar geliebilir.
SVRSNEKLER KMLER DAHA çOK ISIRIYOR?
Sivrisinekler sraca kurbanlarn acaba neye göre seçiyor? Bazlarmz daha çok sryor ama bazlarmz srmyor. Yaplan çalmalara göre sivrisinekler daha çok;
Erkekleri,
Hamile kadnlar,
Fazla kilolu veya obez olan insanlar,
0 tipi ve AB kan grubu olan insanlar,
Son zamanlarda egzersiz yapan insanlar,
Daha yüksek miktarlarda ürik asit, laktik asit ve amonyak yayan insanlar baz ter kokular sivrisinekler için daha çekici gelmektedir,
çok terleyenleri,
Egzamas olanlar,
Yakn zamanda bira içen insanlar daha çok sryor.
Ayrca sivrisinekler scaktan etkilendii için koyu renk giyinmek srlma ihtimalinizi artrabilir. Bunun nedeni koyu renklerin sy emmesidir. Nemli, tropik iklimlerde veya bataklklarda yaayan insanlar da srk için daha büyük risk altndadr.
Küçük çocuklar gibi baz kiilerde alerjik reaksiyon riski daha fazladr. Proteinler ve antimikrobiyal ajanlar gibi sivrisinek tükürüünün baz bileenlerine alerjisi olan kiilerde Skeeter sendromu gelime riski daha yüksek olabilir.
Alerjik reaksiyonlar ciddi olabilir!
Önemli ölçüde daha büyük sivrisinek srklar, iddetli bir alerjik reaksiyonun belirtilerinden biri olabilir. Bu belirtiler unlar içerebilir:
Geni kant alan,
Lezyonlar,
Isrk bölgesinin yaknnda morluklar,
Lenfanjit veya lenf sisteminin iltihab,
Isrk veya çevresinde kurdeen,
Anafilaksi, boazda ime ve hrlt ile sonuçlanan, hayat tehdit eden nadir bir durum.
Daha ciddi bir durumun belirtileri olabileceinden, aadaki belirtilerden herhangi birini fark ederseniz acil tbbi yardm aln:
Ate,
iddetli ba ars,
Mide bulants ya da kusma,
Döküntü,
Yorgunluk,
Bilinç bulankl,
Vücudunuzun bir tarafnda kas zayfl gibi nörolojik deiiklikler.
Sivrisinek Alerjisinin Tehisi
Sivrisinek alerjisinin tehisinde ayrntl bir tbbi öykü ve muayene yaplmaldr. Büyük lokal veya sistemik alerjik reaksiyon oluan hastalarda, kandan veya deriden yaplan alerji testleri ile sivrisinek alerjisi tans konulabilir. Fakat kandan ve deriden yaplan alerji testlerinin alerjiyi gösterme oran yüksek deildir. O nedenle negatif olmas sivrisinek alerjisi olmad anlamna gelmemektedir. Sivrisinek sr ile normal reaksiyon veren kiilerde alerji testleri yapmaya gerek yoktur. Sistemik reaksiyon gelien çocuklarn, baklk yetmezlii yönünden aratrlmas da gerekir.
Sivrisinek Alerjisinin Tedavisi
Sivrisinek soktuu zaman ilk olarak yaplmas gereken srlan bölgeyi sabun ve suyla ykamaktr.
ilii ve kanty azaltmak için 10 dakika buz torbas uygulayn. Gerektiinde buz paketini tekrar uygulayn.
Kant tepkisini azaltmaya yardmc olabilecek bir kabartma tozu ve su karm uygulayn.
1 yemek ka karbonat macun kvamna gelecek kadar suyla kartrn.
Macunu sivrisinek srna uygulayn.
10 dakika bekleyin.
Macunu ykayn.
Sivrisinek alerjisi belirtileri varsa antihistaminik içeren ilaçlar azdan verilmeli, ilik ve kzarkln olduu bölgeye kortizonlu kremler 5-10 gün sürülmelidir. Sistemik reaksiyonlarda ise 5-7 gün azdan kortizon verilmelidir. Atele birlikte olan büyük lokal reaksiyonlarda ate düürücü ilaçlar verilmelidir. Antibiyotikler, enfeksiyon durumu yoksa kullanlmamaldr.
Sivrisinek alerjisinin tedavisinde en etkili olan yöntem sivrisineklerden kaçnmaktr. Ancak bu her zaman mümkün olmayabilir ve baz reaksiyonlarda ilaç tedavisine gereksinim duyulabilir.
Sivrisinek Alerjisi Olanlara Alerji As Yaplr m?
Sivrisinek alerjileri genelde ölümcül reaksiyonlarna neden olmamaktadr. Sivrisinek srklarna kar reaksiyon yan büyümesi ve sivrisinek srmasnn tekrarlamas ile reaksiyon iddeti de azalmaktadr. Bu nedenle de sivrisinek alerjilerine kar alerji as nadiren gerekmektedir.
Sivrinek srmalar ne gibi sorunlara neden olabilir?
Sivrisinek srklar tedavi edilmezse srklar kamaya bal olarak enfekte olabilirler. Enfekte bir srk krmz görünebilir, scak hissedebilir veya srn dna krmz bir çizgi yaylabilir. Belirtiler kötüleirse bir doktora görünmeniz faydal olacaktr.
Sivrisinek kaynakl hastalklar
Sivrisinekler srklar yoluyla mikroplar yayarlar. Bat Nil ve Dang hummas gibi virüsler ve stma gibi parazitler sizi hasta edebilir.
Bir sivrisinek, enfekte olmu bir kiiyi veya hayvan srdnda bir virüs veya parazit ile enfekte olur. Enfekte sivrisinek, mikroplar srk yoluyla dier insanlara veya hayvanlara yayabilir.
Sivrisinekler Koronavirüs Bulamasna Neden Olabilir mi?
Sivrisineklerin virüs ve parazitleri tayarak önemli hastalklara neden olmasndan dolay herkesin aklna u soru geliyor. Acaba sivrisinekler Koronavirüs bulamasna katk salar m? Yaplan çalmalarda sivrisineklerin Koronavirüs bulumasna katk salamad ve sivrisinek vücudunda yaamad bildirilmitir.
Sivrisinek Isrmalarna Kar Nasl Önlem Alabiliriz?
Sivrisinek alerjisinden korunmak için u önlemleri alabilirsiniz:
Cildin maruz kalmasn önlemek için uzun kollu bluzlar ve pantolon giyinebilirsiniz.
Sivrisinekleri çekecek parlak giysilerden uzak durabilirsiniz.
Durgun su alanlarndan uzak durmalsnz.
Doktorunuzun kontrolünde sivrisinekleri uzak tutan ilaçlardan kullanabilirsiniz.
Güçlü parfümlerden kaçnmalsnz.
Evinizde böcek kovucu ürünler kullanmay deneyebilirsiniz.
Bebeinizin böceklere maruz kalabilecei alanlarda bebek tayclar veya bebek arabalar üzerinde cibinlik kullanlabilir.
Pencerelere sineklikler takn. Klima kullanmak faydal olabilir
Sonuç olarak:
Sivrisinek alerjisi nadirdir ancak alerjik reaksiyon, acil tbbi tedaviyi gerektirecek kadar ciddi olabilir. Alerjinizin tehisi ve yönetilmesi bu balamda gereklidir. Sivrisinek alerjisi uygun ekilde yönetildiinde herhangi bir uzun süreli hastala veya yaam tarzna müdahaleye neden olmaz. Sadece etrafnzdaki sivrisineklerin farknda olun ve srlmanz durumunda elinizde doru araçlar bulundurun.