Uzman Klinik Psikolog Neil Serem Ylmaz Pandemi dönemi ile birlikte birçok baba evde çaltklar dönemde çocuklar ile daha fazla zaman geçirme frsat buldu. Üstelik bu süreci frsata çevirmeyi baararak hem kendileri baba kimliini gerçekten hissettiler ve bu mutluluu tattlar hem de çocuklarna babalarnn ilgisinin ve birlikte paylamlarnn mutluluunu tattrdlar. Sürekli evde hep birlikte kalmak bir takm zorluklar getirse de babalar için çocuklarn daha fazla tanmak ve onlarla daha salkl ve daha yakn bir iliki kurmak için önemli bir frsat oldu diyor.
Anne ve babann birbirini bütünleyen rolleri olduunu vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Neil Serem Ylmaz, 20 Haziran Babalar Günü kapsamnda yapt açklamada, babann çocuuna yaklamna göre üç snfta deerlendirilebileceini belirterek, her bir davran modelinin çocua etkilerini anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
LGSZ BABANIN YARATACAI ETKLER
Baba varln ve desteini çocua hissettirmediinde çocuun bir aya bota kalr, eksik, deersiz ve yetersiz hisseder.
çocuk için baba gücü temsil eder. Babann gücünü görmek çocuk için bir destek ve dayanak görevi görür. çocuklar kimi zaman dardan özgüvenli ve güçlü görünebilirler. Oysa büyüyebilmek kendi içinde yaslanabilecei bir güç oluturmak için babann gücünü görmeleri ve ona yaslanmalar gerekmektedir. Ancak bu gücü gördükçe ve ona yaslandkça daha güçlü hissedebilirler. Kendi içlerinde zorluklara, eksikliklere dayanabilecekleri, onlar büyüten bir güç oluturabileceklerdir. Bu olmadnda, ötekine baml, hep bir bakasndan destek isteyen, kendine güvenmeyen ve zorluklar karsnda çabuk pes eden bir yap oluturmalar kaçnlmaz olabilir.
Baba çocuk için sosyal dünyaya açlan kapdr. Baba, anne- çocuk ilikisine dahil olmadnda çocuk ve anne ayramaz. çocuk d dünyaya açlamaz, sosyal ilikiler kurmakta zorlanr. çocuun sosyal ilikiler kurabilmesi için önce anne ile baml ilikiden uzaklaabilmesi gerekir bu da ancak çocuun babann varln hissetmesi ile olur. Annenin her an onunla olmadn görerek, anneyi babayla da paylatn fark etmesi ile mümkün olur.
BABA ERKEK çOCUK çN FRENDR
Baba çocuk için fren ilevi saladndan duygularn rahatça ifade etme alan salar. çocuk yanl bir ey yaptnda ya da tehlikede olduunda babann orada olduunu bilir ve bu sayede özgür hisseder. Oysa baba orada olmadnda çocuk kendini frensiz bir arabada hissettiinden harekete geçmekten, duygularn ifade etmekten çekinebilir. Yanl yapma ve yanl yaptnda durdurulmayaca kaygs ile hiç harekete geçemeyebilir. Duygusal ve akademik alanda bir kitlenme yaayabilir, harekete geçip aktif eylemlerde bulunmaz.
BABANIN ÖZELLKLER ERKEK çOCUKTA
Erkek çocuk erkek olmay, cinsel kimliini babas aracl ile kazanr. Babann nasl özellikleri olduu, annesine nasl davrandn izler ve çocuun gelecekte nasl bir erkek olaca üzerinde bu deneyimleri oldukça belirleyicidir. Eer baba çocua ilgisiz davranyorsa çocuk kendini deersiz görecektir. Eer öfkeli ve tahammülsüz bir baba ile karlayorsa o da gelecekte öfkesini kontrol etmekte zorlanacaktr. Babann varl ve erkek çocua olan tavr, çocuun gelecekte nasl bir erkek ve baba olaca üzerinde son derece etkilidir.
Kz çocuun kar cins ile kuraca ilikinin nitelii babann bu süreçteki rolüne baldr. Eer baba çocuu görmezden gelirse çok sert, deersiz ve önemsiz hissettirdiinde kar cinsle ilikilerinde de benzer bir dinamik gerçekleecektir.
AIRI LGL BABANIN YOL AçABLECE SORUNLAR
çocuklar her eyi bildiklerini, her eye güçlerinin yettiini düünmek isterler ve çocuk olmann yetersiz taraflarna katlanmakta zorlanabilirler. Ancak çocuklarn engellenmeye ve negatif durumlarla dayanabilmeye toleranslarnn geliebilmesi, hayal krklklarna dayanabilmesi için öncelikle evde bir takm yasaklar ve yoksunluklarla karlamalar gerekir. Üzülmesin ya da alamasn diye her istedii yaplan çocuk bekleyemez, erteleyemez ve büyüyemez. Bu kapasitesinin geliebilmesi için babalarn yaplandrc yasaklar koymas, bekleyebilmeyi örenmesi için her istediini hemen yapmamas, baz eylere ulaamayacan öretmesi gerekir. Kurallar arabann freni gibidir, çocuun kendini durdurmay örenmesi için önce baba tarafndan bu frenin çocua salanmas gerekir.
OYUN KAZANMAK VEYA KAYBETMEK
çocuklar için bir oyunda kaybeden olmak ya da istediine ulaamamak dayanmas güç bir durum olsa da salkl ruhsal geliim için çocuun deneyimlemesi için gerekli bir durumdur. Kimi zaman babalar çocuklar üzülmesin, kendilerini kötü hissetmesin ya da öfkelenmesin diye çocuk karsnda güçsüz bir konuma geçebilmektedirler. Bilerek oyunda çocua yenilmek, baz eyleri yapamyormu gibi davranmak ya da çocuklarn kendilerinden daha güçlü olduklarn söyleyebilmektedirler. Durum böyle olduunda öncelikle çocuk babay kendinin akran zannetmekte ve koyduu kurallara uymamaktadr. Daha da önemlisi erkek çocuk baba ile rekabete girer, babadan daha güçlü olduunu görmek ister ama daha sonra babann gücünü fark edip kabul eder böylece hem ruhsal olgunlama gerçekleirken hem de ebeveynin koyduu kurallar kabul edilir. Ancak baba burada bahsedilen güçlü konumu almadnda çocuk kendini evin hakimi zanneder.
DUYGUSAL BOLUK çERSNDE
Baba gerekli durumlarda çocua fren ilevi salamadnda çocuk duygusal bir boluk içinde hisseder, riskli eylemlerde ve davranlarda bulunur, snrlar kendini tehlikeye atarcasna zorlayabilir. çocukluk çanda sklkla; davran bozukluu ve dikkat eksiklii hiperaktivite bozukluu ekline dönüebilir.
Babas tarafndan evde yasaklarla ve kurallarla karlamayan çocuk, okulda ve sosyal ilikilerde de çeitli zorluklar yaar. Arkadalk ilikilerinde; her ey kendi istedii gibi olsun ister. Hep merkezde ve kazanan olmak ister, herkesi yönetmek ve her eye hakim olmak ister. Paylamak ve beklemek oldukça zordur. stedikleri dnda bir ey olduunda dier çocuklar üzerinde zorbala bavurma ya da öfke krizleri yaayabilirler.
Dier bir zorluk alan da okulda görülür. steklerini erteleyemeyen, bekleyemeyen çocuk okulda da srasn bekleyemez, derslerde dikkatini toparlayamaz, ödevlerini yapmakta zorlanr. Evde her istediini yapan ve babann koyduu snrlar ile karlamayan çocuk, okulda da okulun kurallarna, öretmenin yönergelerine uymakta zorlanr çounlukla snf düzenini bozucu hareketlerde bulunur.
LGL BABANIN OLUMLU ETKLER
lgili bir baba sayesinde; erkek çocuk erkeksilii ve cinsel geliimi babay model alarak, baba ile ilikisi aracl ile örenir. Erkek çocuk 3 ya döneminde anneye hayran olduu ve babann yerini almak istedii bir dönemden geçer. Baba ile rekabete girer, babadan daha güçlü olduunu zanneder. Babalarn burada çocuun özgüvenini kracak ve deersiz hissettirecek tavrlardan uzak kalabilmesi son derece önemlidir. Sen ne anlarsn, yapamazsn yerine büyümek konusunda motive eden imdi küçüksün ama büyüdüünde sen de yapabileceksin gibi hem destekleyici hem de çocuksu konumunu hatrlatan, babann kendi yerini de koruduu bir dil çocua gelecekte de önemli kazanmlar salar.
KIZ çOCUUNUN GELMES
Kz çocuun geliiminde ise; çocuun karlat ilk erkek figür babadr. 3 yalar civarnda kz çocuk anne ile rekabete girer, annenin yerini almak ve babann gözdesi olmak ister. Babann aradaki dengeyi kurabilmesi son derece önemlidir. Bu süreçte hem çocua deerli ve önemli hissettiren hem de çocuun gözünde annenin yerini ve deerini koruyan baba kzn gelecee salkl ekilde hazrlar. Anne hakknda çocuun yannda eletiride bulunmayan baba sayesinde çocuk; annenin yerine geçemeyeceini ancak büyüyüp annesi gibi bir kadn olduunda babas gibi biri tarafndan sevilebileceini fark ederek bu dönemden salkl bir ekilde büyüme ve olgunlama motivasyonu ile çkar.
BABANIN KULLANDII DL ÖNEML
Babann varl ve prenses kzm , güzel kzm , akll kzm gibi güzel sözleri ile çocuk deerli ve sevilmeye deer bulur kendini. Baba tarafndan sevilen kz çocuk gelecekte ancak sevilen ve deerli bulunan bir kadn olabilir. Aksi halde hrpaland ve kötü muamele gördüü ilikiler kurabilmektedir.
çocuklaryla zaman geçiren, onlarn sorunlaryla ilgilenen, katlmc bir baba ayn zamanda anne ile de sorumluluklar paylaacandan annenin çocuklarna kar daha tahammüllü ve anlayl davranabilmesini salar. Anne-çocuk arasndaki çatmalar azaltr.