Kulak, Burun ve Boaz Hastalklar Uzman Dr. Mustafa Engin çakmakç, çocukluk döneminde iitme kayplarnn geç fark edildiinde geliim gerilii sorunu olarak karmza çkabildiini, bu geliim geriliinin de akademik baarszl ve sosyal olarak toplumda yer edinememesi sorununu beraberinde getirebildiini belirterek Bazen, yalnzca tek kulakta olan iitme kaybn anlamak zor olabiliyor. Oysa tek kulaktaki iitme kaybnn bile çocuun iitme yoluyla örenme kabiliyetini olumsuz etkileyebileceini unutmamak gerekir. itme kayplarnn erken fark edilmesi, tannmas ve çözüm üretilmesi sayesinde bebek ve çocuklarn engelli birey olmaktan çkarlp yaamn salkl ekilde sürdürmesi salanabilir diyor. KBB Uzman Dr. Mustafa Engin çakmakç, 20-26 Eylül Uluslararas itme Engelliler Haftas kapsamnda yapt açklamada, çocuklarda iitme kaybnn 10 önemli sinyalini sralad, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
çocukluk dönemi iitme kayplar, genetik yani doutan olabilecei gibi okul öncesi ve okul çanda da ortaya çkabiliyor. itme doutan hiç olmayabilecei gibi ar, orta ve hafif düzeyde iitme kayplar ile karlalalabiliyor. Kulak, Burun ve Boaz Hastalklar Uzman Dr. Mustafa Engin çakmakç Geliimsel bozukluklarn yan sra sonradan kazanlm iitme kayplar da olabiliyor. Yenidoan sarl, prematüre doum, geniz eti büyüklüü, alerji, sk sk üst solunum yolu enfeksiyonu geçirmek, orta kulakta sv birikimi, enfeksiyonlar, travmalar, ilaçlar ve yüksek gürültüye maruz kalmak iitme sorunlarna yol açabiliyor. Tan konulmam doumsal veya çocukluk çanda gelien iitme kayplar çocuun dil, sosyal, duygusal, bilisel ve akademik geliimini, dolaysyla yaam kalitesini olumsuz olarak etkiliyor diyor. Bebeklerde iitme kaybnn en yaygn görülen nedeninin geliimsel (doumsal) bozukluk olduunu belirten Dr. Mustafa Engin çakmakç, erken tannn her yata önemli olduunu vurgulayarak itme kayb tansnn doumdan sonraki ilk 6-9 ay içerisinde konmas ve erken cihaz ile eitim salanmas durumunda bu çocuklarn dil ve konuma geliimleri normal ya da normale yakn duruma getirilebilir diye konuuyor.
ÖRETMENN FARKINDALII çOK ÖNEML
Özellikle bebeklerde iitme kaybnn ilk alt ay içerisinde fark edilmesi ve erken tedavi durumunda çocuklarn dil geliimleri normal ya da normale yakn duruma getirilebiliyor. Ülkemizde iitme kaybnn aratrlmas her yeni doan bebekte yaplyor. 2004 ylnda ulusal bir program olarak uygulanmaya balanan Yeni doan itme Tarama Program her bebekte iitme taramasnn yaplmasn, erken tan konulmasn ve iitme kaybnn giderilmesi için seçeneklerin ortaya konmasn salyor. KBB Uzman Dr. Mustafa Engin çakmakç Tarama programnda iitme kayb ortaya çkmayan bebekte ve çocukluk döneminde iitme kaybnn erken fark edilmesinde anne ve babalarn, yuva ve ilkokul öretmenlerinin ve çocukla ilgilenen her bireyin farkndal büyük önem tamaktadr diyor.
KONUMA GELM TME HAKKINDA ÖNEML BR GÖSTERGE!
Bebek ve çocuklarda konuma geliiminin, iitmenin salkl olmasna bal olduunu belirten Dr. Mustafa Engin çakmakç öyle konuuyor: Konuma geliimi iitme hakknda önemli fikirler verir. Her çocuk benzersiz olsa da, bebeklerde ve çocuklarda iletiim geliiminin genel aamalar vardr: Örnein; ilk 3 aya kadar bebek ani ve yüksek seslerde irkilir, tandk sesleri duyduunda sakinleir. 3-6 ay arasnda; ismi söylendiinde veya ortamda bir ses varlnda sizi görmese de ban çevirir, kendi kendine mrldanma eklinde sesler çkarr. 6-9 ay arasnda; ad söylendiinde tepki verir ve ban sesin yönüne çevirir. Anne, baba, hayr, bay bay gibi basit sözcükleri kavrayabilir. 10. ayda; bebekçe sesler, tek tek heceli sesler çkarabilir ve konuma benzeri seslere dönüür. 12. ayda birkaç sözcük söyleyebilmelidir. 12-18 ay arasnda; basit kelimeleri ve sesleri tekrarlar. Tandk nesneleri iaret etmeye çalr, basit talimatlar anlar, tandk hayvan seslerini taklit edebilir. Yedi veya daha fazla kelime kullanabilir. 18 aylk çocuun konumasnn yüzde 25i anlalabilir olmaldr. 18-24 ay arasnda; basit cümleleri anlar, komutla tandk nesneleri alr ve vücudun çeitli ksmlarn gösterir. 20 ila 50 sözcüklük konuulan kelime hazinesine sahip olur ve ksa cümleleri kullanr. 2-3 ya arasnda; 50-250 sözcük ile konutuu kelime hazinesine sahiptir. Basit iki sözcük içeren cümleler kullanr. Konutuklarnn çou, her gün çocukla birlikte olmayan yetikinler tarafndan yüzde 50-75i anlalr olmaldr. Dudak hareketlerini görmeden, söylendiinde vücudun baz ksmlarn iaret eder. 3 yandan itibaren, hemen hemen her eyi tek kelimeyle adlandrr. Sizinle veya oyuncaklarla sohbet eder. 450 kelimelik bir kelime daarca sahiptir. 4 veya 5 kelimelik cümleler kurar, konumalar takip eder. çocuun konumasnn yüzde 75 ila yüzde 100ü anlalr olmaldr. 3- 5 ya arasnda; günlük olarak isteklerini anlatr, duygular yanstr, bilgi verir ve sorular sorar. Okul öncesi yataki bir çocuk söylenenlerin neredeyse tümünü anlar. Sözcük hazinesi 1000 ila 2000 sözcüe ular. Karmak ve anlaml cümleler kurar. Tüm konuma net ve anlalabilir olmaldr.