Tiroid cerrahisine ilikin açklamalarda bulunan Dr. Ör. Üyesi Yaar Özdenkaya, tiroid nodüllerinin boynun ön bölgesindeki tiroit bezinde gelien yapsal deiiklikler olduunu belirterek Tiroid nodülleri genellikle beslenme ya da genetik faktörlerden dolay geliir. çünkü tiroidin hammaddesi iyottur ve yeterli iyot alnamad zaman tiroid bezi kendini büyüterek, eksik kalan hormonu yerine koymaya çalr. Tiroid nodülleri bazen yaygn dediimiz her taraftan bazen de lokal olarak büyüyebilir. Bunlar içinde fonksiyon göstermeyen nodüllerde hiçbir deiiklik hissetmezsiniz. Ancak fonksiyon gösteren nodüllerde ar çalmayla alakal olarak çarpnt, terleme, ishal, ar yemeye ramen kilo kayb ve sinirlilik görülebilir. Bunlar zehirli guatr dediimiz tiroidin ar çalmas yani hipertroidizmin belirtileridir diye konutu.
T3, T4 VE TSH DEERLER BELRLYOR
Hastada belirti vermeyen tiroid rahatszlklarna subklinik denildiini ifade eden Dr. Özdenkaya, öyle devam etti:
Klinik bulgu vermeyen, belirtileri aikar olmayan ama hastann da bir takm skntlarn çözemedii durumda laboratuvar sonuçlarna bakyoruz. Ultrasonla baktnzda herhangi bir yapsal deiiklik görmezsiniz ama laboratuvar sonuçlarnda T3, T4 ve TSH dediimiz tiroidin fonksiyonlarn gösteren hormonlarn yüksekliini veya düüklüünü görerek tiroidin aslnda az ya da çok çaltn tespit edebilirsiniz.
4 DURUMDA CERRAH YÖNTEM UYGULANABLYOR
Tiroid cerrahisi gerekçelerinin çok net çerçevede belirlendiine dikkat çeken Dr. Özdenkaya, Nodüllerin doasn ortaya koymak için, gelimi olan nodüllerin içerisinden biyopsiler alnyor. Yani halk arasnda merakla sorulan iyi mi, kötü mü sorularna cevap veriliyor. Eer biyopside malign dediimiz kanser hücresi belirlenirse mutlaka ameliyat gerekiyor. Baz üpheli durumlarda pataloglar net bir ey söyleyemiyor. O zaman da nodülün tamamn alp, pataloglara gönderiyoruz. Bazen de çok büyüyen nodül hastann hem kozmetik olarak görüntüsünü hem de nefes almasnda, yutkunmasnda sorun oluturuyorsa ameliyat edebiliyoruz. Son olarak zehirli guatrlarda bazen ilaçlarn ve atom tedavisinin ie yaramad ya da hasta tercih ettii durumlarda cerrahi yöntem uygulayabiliyoruz. Özellikle nodüllerde ortaya çkan zehirli guatr hali varsa ki, buna toksik multi nodüler guatr diyoruz, bunlarn tedavisi cerrahidir. Dier durumlardaki tüm guatr hastalarnn tedavisi yllk ultrasonografi, kan testleri ile takip edilerek sürdürülebilir ifadelerini kulland.
KANSER RSK VARSA AMELYAT TEKRARI GEREKEBLR
Cerrahi yöntemin kesin sonuç verdiini ancak söz konusu kanser olduunda tekrarlama riski bulunduuna iaret eden Dr. Özdenkaya, Eer pataloji temiz çkmsa, tiroid dokusunu tamamen ortadan kaldrdmzda sorun bitiyor. Tekrarlama riski geride braktnz dokunun büyüklüü ile alakal oluyor. Eskiden tiroidin tümünü almadmz ameliyatlar yapyorduk. O tiroid ameliyatlarndan sonra tekrarlamalar olabiliyordu. Günümüzde ise ya iki tarafl total ameliyat yapyoruz ya da bir tarafa hiç dokunmuyoruz öbür tarafn tamamn alyoruz. Ancak patoloji sonucu kötü yani malign gelirse her zaman tekrarlama riski var. çünkü kanserin biz odan çkaryoruz. Ama etrafta önceden yerlemi hücreler varsa bizim hiçbir ekilde tespit etme ansmz yoksa zaman içerisinde onlar tekrar büyüyüp kendilerini görünür hale getirebilir. Böyle bir durumda tekrar ameliyat olasl gündeme gelebilir dedi.
3 TEMEL RSK BULUNUYOR
Tiroid cerrahisinde 3 temel komplikasyon riski olduunu belirten Dr. Özdenkaya, u deerlendirmede bulundu:
Birinci ve en korkulan ses ksklklar yani ses deiikleridir. çünkü tiroidin hem sa hem sol tarafnn arkasnda ses perdelerini hareket ettiren vokal kord dediimiz ses perdelerini hareket ettiren sinirler geçer. Eer bu sinirler cerrahi srasnda hasarlanrsa hastann ses kalitesinde ve hatta nadiren nefes alma problemi de ortaya çkabilir. Ancak bu risk çok nadirdir hatta binde 1in altndadr. Günümüzde ameliyat srasnda bu problemin olup olmadn test ettiimiz sinirin fonksiyonel kalitesini takip ettiimiz cihaz kullanyoruz. kinci risk ise tiroid bezinin hemen yanlarnda bulunan paratiroid bezi dediimiz vücudun kalsiyum dengesini salayan küçük bezciklerle ilgilidir. Ameliyat esnasnda bu bezcikler hasar görürse vücudun kalsiyum mekanizmas aksar. Kalsiyum düüklüüne bal ellerde uyuma, karncalanma hatta daha ileri safhada kaslma ve kilitlenmeler olabilir. Tabii bunun görülme riski de çok düüktür, yüzde 1 ila binde 1 arasndadr. Ama bu durumu ilaç vererek hemen düzeltebiliriz, eksii yerine koyarak. Üçüncü risk de her cerrahi ilemde olduu gibi kanama olabilir. Bu kanamadan dolay hasta tekrar ameliyat olabilir ama çou zaman hastada hafif bir ödem olarak geçip gidiyor.
AMELYATTAN SONRA HORMON TAKVYES ART
Tiroid ameliyatlarndan sonra hastalarn dikkat etmesi gereken hususlar olduunu söyleyen Dr. Özdenkaya, Eer ameliyatta doku braklrsa ve yetersiz iyot alm tekrarlanrsa nodüller yeniden geliebilir. çünkü hammadde az ise vücut eksik olan hormonu tiroid bezini büyüterek karlamaya çalr ve hastaln tekrarna sebep olabilir. Günlük iyot ihtiyac kilo bana 70-100 mikrogramdr. Bazen iyot alnsa da çevresel faktörler devreye girer. Mesela Karadeniz bölgesinde karalahana benzeri gdalarn, suyun iyot eksikliini oluturma potansiyeli vardr. Ameliyattan sonra tiroidin ürettii hormonu vücuda vermemiz gerekir. Tiroid ameliyatndan sonra hastalara endokrinolog arkadalarmzla beraber tiroid hormon ilacn ayarlayp, ömür boyu düzenli kullanmasn salamak gerekir. Hastalar ylda bir kere kontrollerle yaamlarna devam edebiliyor dedi.