Kadn Sal ve Tüp Bebek Merkezi Uzman Prof. Dr. Recai Pabuçcu, tüp bebek tedavisi ile ilgili merak edilen 10 ayrnt hakknda detayl bilgiler verdi.
Tüp bebek tedavi yöntemlerine ne zaman bavurulmaldr?
Kadnn ilerleyen ya doal süreç kapsamnda dourganlk yetisini etkilemektedir. Bu nedenle tüp bebek tedavi yöntemlerinden kadnn ya baarya paralel olarak elde edilmektedir. Eer kadnn ya 35in altnda ise 1 yla akn süredir korunmasz cinsel ilikide bulunmasna ramen gebelik elde edemiyor ise mutlaka uzman bir doktora bavurmas önerilir. Fakat 35 ya üzeri kadnlarn bu süre zarfnda gebelik elde edememi ise 6 aylk bir süreden sonra tüp bebek tedavi yöntemlerine bavurmas önerilir.
Tüp bebek tedavisinden önce alama yönteminin uygulanmas gerekir mi?
Alama yöntemi yardmc üreme yöntemleri arasnda en kolay ve ekonomik açdan en uygun tedavi seçeceidir. Yardmc üreme yöntemlerinden baarl sonuçlar alabilmek için çiftlerin sorunlarna yönelik tedavi ekli planlanmaktadr. Bu sorunlara göre yaplan alama yöntemi ile birçok çift çocuk sahibi olabilmektedir. Ancak doktorun kontrolü sonucunda alama tedavisi için uygun görülen hastalara uygulandktan sonra baar elde edilememi ise tüp bebek tedavi yöntemlerine geçilmektedir. Alama tedavisi ile baarl sonuçlar elde edilemeyecek sorunlarda direkt tüp bebek tedavi yöntemlerine bavurulur. Alama yöntemi için uygun olmayan durumlar aadaki gibidir:
Fallop tüplerinin ikisinde de tkanklk olmas,
iddetli erkek ksrl,
leri yalardaki kadnlar için baar ansnn daha yüksek olduu tüp bebek tedavilerine geçilir.
Tüp bebek tedavi yöntemlerinden önce hangi testler yaplr?
çiftlerin bir yl akn süredir korunmasz cinsel ilikide bulunmasna ramen, çocuk sahibi olamama durumlar ksrlk vakas altnda incelenir. Tüp bebek tedavilerindeki testler çiftlere e zamanl olarak yaplan, sorunun tespiti için gereken tedavi admlarnn belirlenmesinde yardmc olan tedavinin ana hatlarn oluturmaktadr. Yaplmas gereken öncelikli testler aadaki gibi olmaktadr:
Erkek ksrlk testi
Kadnn yumurta rezervlerini deerlendirmek amac ile hormon ve kan testleri
Kadnn rahim içi fonksiyonelliinin gebelik için uygun olup olmadn belirlenmek amac ile baz testler yaplmaktadr.
Tüp bebek tedavi yöntemlerinin baar oran nedir?
Tüp bebek tedavi yöntemlerine bavurulma gereçleri ne kadar komplike ise tedavi süreci ve baar oran da o derece deimektedir. Ayrca tedavinin baarsn etkileyen birçok faktör vardr. Bu faktörlerin en banda tüp bebek tedavisinin uygulanaca merkezin tecrübesi, canl doum oran, uygulanan teknolojik yöntemler, tedavi için gerekli laboratuvar artlar ve ekibin profesyonellii dorultusunda baar oran etkilenmektedir. Genel olarak tüp bebek tedavi baar oran %40 civarndadr. Bu oranda çocuk sahibi olabilmek için yeterli snrlar içerisindedir. Fakat günümüzde gelien birçok tedavi yöntemi ile bu baar oran arttrlabilmektedir. Ayrca baar oran bahsedildii üzere birçok faktöre bal olarak deiirken, özellikle anne adaynn ya etkin rol oynamaktadr.
Blastosist transferi nedir? Baarya bir etkisi var m?
Blastosist transferi birden fazla baarsz tüp bebek tecrübesine sahip hastalarn hamilelik ansnn arttrlmas amac ile uygulanan bir yöntemdir. Yumurta ve sperm hücrelerini bir araya getirerek döllenmeye maruz braklmas sonucunda oluan embriyonun 5. günüde göstermi olduu geliim haline blastosist denir. Laboratuvar ortamnda geliim gösteren embriyolar incelenir ve arasnda herhangi bir genetik problem olmayan ve yapsal bozukluk tespit edilmeyen kaliteni embriyo seçilerek anne adaynn rahimine transfer edilir. Bu olgun embriyonun rahme tutunmas ve geliim göstermesi büyük oranda baary getirmektedir.
Tüp bebek tedavisi hangi durumlarda uygulanmaktadr?
Her iki tüpün tkal olmas,
Yumurtlama sorunu,
Hormonal bozukluktan dolay yumurta ilevinin yetersiz olmas,
çikolata kisti vakalar
Rahim içinde ksrla neden olabilecek kistik yaplar
Sperm eklinin, saysnn ve hareketliliinin yumurtay dölleyebilecek kapasiteye sahip olmamas
Azospermi ( menide hiç sperm hücresi olmama )
Servikal problemler
mmünolojik hastalklar
Genetik hastalklar
Cerrahi müdahale ile tüplerin alnm olmas gibi dier sorunlarda, tüp bebek tedavi yöntemleri baarl bir ekilde sonuçlanmaktadr.
Sperm seçiminde uygulanan yeni yöntemler nelerdir?
- IMSI: Tüp bebek tedavilerinde en sk uygulanan mikroenjeksiyon yöntemi ile canl sperm hücresi 400 kat daha büyütülerek, salkl spermlerin daha net bir ekilde deerlendirilmesine imkn salamaktadr. Spermin genel morfolojisi ( ba yaps, kuyruk yaps ) rahatlkla incelenebilir ve döllenme için ideal sperm hücreleri toplanarak, anne adaynn rahim içine yerletirilir.
- Mikro çip: Mikroçip yöntemi ile de salkl sperm hücreleri tespit edilebilmektedir. Bu yöntem ile salkl ve salksz spermler grup halinde belirlenerek, DNAs düzgün olan kaliteli spermler toplanr ve gebelik ans arttrlr. Toplanan spermler laboratuvar ortamnda yumurta ile birletirilir ve oluan embriyonun 5. gününde anne adaynn rahmine transfer edilmesi ile gebelik ans büyük oranda artrlr.
Transfer edilen embriyo says gebelik ansn etkiler mi?
Yaplan uygulamalarda tek bir embriyonun transfer edilmesi ile gebelik oran %28 civarndayken, çift embriyonun transfer edilmesi ile bu oran %45e yükselmektedir. Fakat çoul gebelik riskine karlk ülkemizde embriyo says snrlandrlmtr. Fakat elde edilen kaliteli embriyolarn saklanmas ile gerekli olduu durumlarda tekrar ayn ileme tabii tutulmadan önceki embriyolarn kullanlmas mümkün olabilmektedir.
Yumurta dondurma ilemi nedir?
Yumurta dondurma, kadnn salkl yumurtalarnn ilerleyen zamanlarda tekrar kullanlabilmesi için dondurularak saklanmas ilemidir. Kadnlarn adet döneminde yumurtalklarn uyarlmas amac ile uygulanan hormon ilaçlar ile yeterli olgunlua erimesi salanr. Olgunlaan yumurtalklardan ultrasonografi araclyla yumurta toplama inesi ile yumurtalar toplanr. Toplanan yumurtalar özel solüsyonlar içerinde bekletildikten sonra -196 derecede sv azot içeren tanklarn içinde muhafaza edilir. Vitrifikasyon yöntemi ile gerçekletirilen dondurma ileminden sonra uzun yllar saklanan yumurtalara, ihtiyaç halinde çözülerek %90 ile %100lük canllklarn koruyabilmektedir. Yumurta ile tekrar döllenme ilemi gerçekletirildikten sonra, anne adayna transfer edilmesi ile gebelik ans elde edilmektedir. Bu ilem hamilelii ileri yllara erteleyen ya da herhangi bir salk sorunu nedeni ile yumurta rezervlerinin azalaca ön görülen hastalar için oldukça avantaj salayan günümüzün en baarl yöntemlerinden biridir.
Tüp bebek tedavisi en fazla kaç defa uygulanabilir?
Tüp bebek tedavilerinde genel olarak herhangi bir snrlama yoktur. Kiilerin istei dorultusunda birçok kez denenebilir. Ancak nedeni bilinmeyen ksrlk vakalarnda ya da gebeliin olumasnn mümkün olmad durumlarda hem maddi hem de manevi kayplarn daha fazla yaanmamas için, doktor tarafndan tedavi kstlanabilir. Genel olarak 3 denemeden sonra baar orannn dütüü kabul edilmektedir. Fakat 8 veya 10 denemeden sonra çocuk sahibi olan çiftlerde bulunmaktadr. Bu nedenle tedavi sürecinde aksi bir hal olmad sürece istenildii kadar tüp bebek denemeleri uygulanabilmektedir.