DYARBAKIR-Endokrinoloji Uzman Prof. Dr. Hasan Aydn, Türkiyede diyabetin tehlikeli ekilde arttn belirtti ve aratrma sonuçlarna dikkat çekti: Türk toplumunu yüzde 13.7sinin diyabet olduunu görüyoruz. Bu da sokakta karlatmz her 7 insandan birinin diyabet olduunu gösteriyor. Hangi öünü tükettiimizin ölüm riski üzerine etkisini aratran bir çalmann sonuçlar var elimizde. Bu çalmada 4 bin 700 kii 10 yl boyunca takip ettiklerinde beslenme alkanlklarnda kahvalt ya da akam yemei tercihlerinin yaam kayb riski üzerine olan etkisi aratrlm. Bunun sonucunda akam yemeini ana öün olarak tüketen insanlarda kahvalty ana öün olarak tüketenlere kyasladmz zaman ölüm riskinin kalp damar hastalklarna bal olanda yüzde 69, diyabete bal ölüm riskinde ise iki kat art oluturduunu gözlemliyorlar.
Yine bu aratrmaya katlan insanlarda akam yemei öününden yüzde 5lik bir kaloriyi alp sabah öününe eklendiinde ise yaam kayb riskinin eitlendii gözleniyor. Bu çalmada 4 bin 700 kii takip edilmi 10 yl boyunca. 2003 ve 2014 yllarndan balamak üzere ilk 10 yllk takip süresi sonunda hastalardan toplam 913 kii yaamn yitirmi. Bunlardan 269 kii diyabet nedeniyle yaamn yitirirken 314 kiinin ise kalp ve damar sistemi problemlerine bal olarak yaamlarn kaybettikleri gözlemlenmi. Risk açsndan baktmzda da kahvalt yerine akam yemeini tercih eden kiilerde kalp damar sistemi hastalklarna bal yaam kayb riskinin yüzde 69 orannda diyabete bal yaam kayb riskinin ise 2 kat orannda artt gözlemlenmi.
KAHVALTIDA KARBONHDRAT çER YÜKSEK OLMAMALI
Türk tipi kahvalty önerdiini söyleyen Prof. Dr. Aydn sözlerine öyle devam etti: Salkl beslenme dediimizde Türk tipi kahvalty örnek verebiliriz. Bizim kahvaltmzn içerisindeki zeytin, zeytinya, yeillikler içeren, domates, salatalk olan kahvalt tipi, salk için gerekli olan besin öelerinin bir bileiminden oluuyor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta karbonhidrat içeriinin yüksek olmamas. Reçel, bal gibi besinlerin çok tüketilmemesi, ekmek tüketimini 1-2 dilim ile snrl tutmak, onu da daha çok lifli olan ekmek türlerinden tercih etmek gerekiyor. Belki burada hazr beyaz ekmekler yerine evde yaplm ekmek tercih etmek daha doru olabilir. Kahvaltda bir miktar karbonhidrat almak gerekiyor fakat bunu yaparken arlna dikkat etmek gerekiyor ve rafine ürünlerden uzak durmak lazm. Eer beyaz undan yaplm bir ekmek tüketiyorsanz bu salksz olan bir beslenme ekli. Onun yerine daha çok yulafl, kepekli, karm türü unlardan yaplm ekmekleri tercih etmek gerekiyor.
EN BÜYÜK HATA KAHVALTI YAPMAMAK
Kahvaltnn hücrelerin tamiri için önemli ve gerekli olduunu da sözlerine ekleyen Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Endokrinoloji Uzman Prof. Dr. Hasan Aydn sözlerini öyle tamamlad: En büyük hata kahvalt yapmamak. çou insan kahvalt yapmadan güne balyor. Halbuki bütün gece boyunca vücudumuz birtakm hücrelerimizin tamiri ile urayor ve enerji kaybediyor. O enerji kayb ile güne balarken kahvalt yapmamak bizim aslnda vücudumuzun enerjisinin daha da dümesine sebep oluyor. Türkiyede diyabet skl, en son yaplan diyabet aratrmas 10 yla yakn bir zaman öncesinde yapld. Bu veriye göre yüzde 13.7 diyabet görülme skl var. Bu orann daha yüksek olduu düünülüyor. Sokakta karlatmz her 7 insandan bir tanesi diyabet. Bu orann içerisine diyabetin öncülü olan prediyabet vakalarn da eklediimizde her 3 kiiden 1inin diyabet ya da diyabet riski tad sonucu çkyor. Hastalarn yüzde 40ndaki can kayb nedeni ise kalp krizi ya da felç.