Bu kabarklklarn bazen Anjioödem denilen göz kapaklar ve dudaklardaki iliklerle de beraber görülebileceini belirten dermatologlar, ürtiker (kurdeen) konusunda halk, özellikle bahar aylarnda dikkatli olmaya davet ediyor. Konu hakknda bilgi veren Türk Dermatoloji Dernei Allerjik Hastalklar çalma Grubu Bakan ve Yeditepe Üniversitesi Tp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalklar Anabilim Dal Öretim Üyesi Prof. Dr. Oktay Takapan; ürtikerin, hastalarn sosyal yaamlarn, psikolojik durumlarn ileri derecede etkileyen ve yaam kalitelerini düüren önemli bir hastalk olduunu belirterek unlar söyledi:
Kadnlarda daha fazla görülüyor
Ürtiker, alt haftadan ksa sürerse akut ürtiker, alt hafta ya da daha uzun sürerse kronik ürtiker olarak adlandrlr. Akut ürtiker daha sk ve her ya grubunda görülebilir. Kronik ürtiker ise insanlarn yaklak % 1ini etkiler. En sk 20-40 yalarnda (yani yaamn en aktif dönemlerinde) ve kadnlarda erkeklere oranla iki kat daha sk görülmektedir.
Tetikçileri var
Akut ürtikere; hastann kulland baz ilaçlar (ar kesiciler, kas geveticiler ve penisilin grubu antibiotikler) geçirilmekte olan viral enfeksiyonlar neden olabilir. Kronik ürtikerde ise neden bulmak daha zordur. Hastalarn yarsnda neden tam bulunamaz.
Gdalarn günah ne?
Bazen besinler akut ürtikere neden olabilmektedir. Baz durumlarda ise bahar balangcnda (mart ve nisan aylarnda) hu aac polenlerine duyarlanm allerjik nezle ya da astm olan hastalarda; elma, armut, eftali, kivi gibi meyvelerin, ya da havuç, kereviz, domates, patates gibi sebzelerin yenilmesine bal olarak (besinlerle aaç polenlerinin yapsal benzerliinden kaynaklanan) ürtiker tablolaryla karlalabilir.
Aman dikkat!
Kronik ürtikerde enfeksiyonlarn, fiziksel etmenlerin (scak, souk, basnç vb.) bazen besin katk maddelerinin ve vücutta yang oluturan çeitli hastalklar sorumlu olabilir.
Ürtikeri bitiren iliki
Ender de olsa kronik ürtiker, var olan ya da geliebilecek ciddi bir hastaln (hepatit, romatizmal hastalklar, ba dokusu hastalklar vb.) ilk belirtisi olabilir. Tüm bu nedenlerle ürtiker hastalarnn çok iyi muayene edilmesi, iyi bir hekim-hasta ilikisi, uygun tedavi yaklamlar ve düzenli izlem büyük önem tar.
Ürtiker tedavi edilebilir
Ürtiker tedavi edilebilir bir hastalktr. Tedavi ve hasta takibi dermatologlarca yaplmaldr. Özellikle akut ürtikerli olgularn çou antihistamin dediimiz haplarla ve ksa süreli kortizon kullanmyla bir kaç gün içinde geriler. Yaygn döküntü ve iliklerin gözlendii ar olgularda ilaçlar (acil serviste ya da dermatoloji kliniklerinde) enjeksiyon yoluyla uygulanr ve hasta bir süre gözlem altnda tutulur.
Ürtikeri olanlar bunlar yapmasn
Fiziksel ve psikolojik zorlanmalar (ar yorgunluk, ekzersiz, stres vb.) ürtikeri tetiklemektedir. Bu hastalar scak ortamlardan, alkollü içeceklerden, özellikle ar kesici, ate düürücü, kas gevetici ilaçlardan ve dier bitkisel kökenli tedavilerden kaçnmaldrlar. laçlar içerisinde özellikle ar kesiciler (parasetamol grubu hariç) aspirin, penisilin grubu antibiotikler ürtikere en çok neden olan ilaçlar olduundan kullanlmamalar önerilir.