Bahar aylaryle birlike halk arasnda kurdeen veya dabaz olarak bilinen, alerjik bir deri hastal olan ürtiker, vatandalarn kabusu oldu. En önemli belirtileri ise kant, deride kabarklk, ödem ve kzarklk. Dermatoloji Uzman Dr. Gülbiye Güler, hastaln iyi bir hasta hekim ilikisiyle tedavi edilebileceinin altn çizdi. Dr. Gülbiye Güler, Toplumun yaklak yüzde 20si ömründe bir kez ürtiker ata geçirebilir. Kabarklklar lokalize bir ödem sonucu oluur. Bazen ödemli bir plak, bazen de ortas iyilemi harita tarz bir kzarklk olabilir. Lezyonlar 1-2 saat ile 12 saat arasndaki bir sürede kaybolur, fakat dier bölgelerde yenileri olumaya devam eder. Ürtiker akam saatlerinde daha çok oluup, sabah saatlerinde genellikle kaybolur dedi.
Bahar aylarnda özellikle solunum yollaryla vücuda alnan polenlerin ürtikere yol açtn belirten Güler, Ürtiker daha derin dokular tutarsa buna anjiyoödem denir. Bunda dudaklarda, göz kapaklarnda, el ve ayak tabanlarnda imeler meydana gelir. Deri dnda sindirim sistemi ve solunum yollar tutulumu olursa karn ars, midede dolgunluk hissi geliir. Solunum yollarnda ise seste çatallanma hissi, yutkunurken taklma hissi, nefes darl ve hastada panik hali görülür. Anjiyoödemde hayati tehlike olabildiinden acil müdahale gerektirir. çok nadiren de anaflaxi ve hipotansiyon oluabilir dedi.
SEBEPLER çOK
Penisilin, sefalosporin vb. antibiyotikler, Asprin vb. ar kesici ve antienflamatuarlar ve kas geveticiler radyo kontrast maddeler en sk ürtiker yapanlar arasnda yer alyor. Özellikle ileri yata olan kiilerde sk geliir ve ürtikerde ilaçlar mutlaka sorgulanmaldr. çocuk ve genç ya gurubunda daha sk görüldüünü belirten Gülbiye Güler, Besin alndktan 90 dakikalk süre içinde genellikle geliirler. Paketli gdalar, süt ve süt ürünleri, balk ve deniz ürünleri, yumurta, fndk, fstk, çilek, muz, kivi, domates, çikolata ve baharatlar ürtiker yapan en sk karlatmz gdalardr diye konutu.
TEDAV çN
Tedavi ile ilgili bilgiler de veren Dr. Gülbiye Güler, Akut ürtiker tedavisinde temel ilaç antistaminik ilaçlardr. Akut atak nedeni saptanabilirse bu tetikleyici faktör uzaklatrlmaldr. Antistaminik tedaviye yant vermeyen ürtikerlerde sistemik kortikosteroidler genellikle etkili olabilmektedir. Baz olgularda histamin 2 blokerleri kullanlabilir. Nadiren fototerapi ve kalsiyum kanal brokerleri kullanlabilir. Plazmaferez, VG ve kronik immünospresif tedavi verilebilir. Anjiyoödem tablosu varsa ve larinks tutulumu belirgin olan hastalarda antihistaminik ve sistemik kortikostoroid tedavisine cevap alnamyorsa, anaflaktik ok riski nedeni ile sitemik adrenalin kullanlmas gerekebilir. Fiziksel ürtikerlerin tedavisinde sürtünme, scak, souk, su ve güne gibi etkenlerin uzaklatrlmas ile ürtiker kontrol altna alnabilir. Gda ve gda katk maddelerinin ürtikeri tetikleyecei belirtilerek diyet günlüü tutmas önerilebilir. üpheli besinlerin uzaklatrlmas diyeti yararl olabilir. Uyku bozukluu ile giden ürtikerlerde antidepresanlar da kullanlabilir. Yerel tedavide lk veya souk banyo, dular, souk ya pansuman snrsz önerilir. Mentol vb. içeren ferahlatc, kant dindirici losyonlar kullanlabilir dedi.