Dr. Mustafa Seçkin kalitesiz ve düzensiz uykunun, beyni hzla yalandrdn, bu nedenle salkl beyin yalanmas için, doru uyku alkanl edinmenin sanlandan çok daha önemli olduunu vurguluyor.
Her ne kadar yaammz kolaylatran altn kurallar olsa da, bunlar ancak uygulandklarnda deerli oluyor, amacna ulayor. Günümüzde ortalama yaam süresinin uzamasyla, salkl yalanma bugün tüm dünyada oldukça önemli konuma gelmi olup, özellikle Alzheimer ve Parkinson hastal gibi çan korkutucu hastalklarnn ba çektii nörodejenetarif hastalklara kar genç yalardan itibaren baz kurallara uymay ihmal etmemek gerekiyor. Beyin salna dikkat çekmek amacyla her yl Mart aynn üçüncü haftas Dünya Beyin Farkndal Haftas olarak kutlanyor. Dr. Mustafa Seçkin, son yllarda yaplan bilimsel çalmalarn, Alzheimer ve Parkinson hastal gibi çan korkulu nörodejeneratif hastalklar ile uyku arasnda iki yönlü iliki bulunduunu ortaya koyduunu belirterek Yani uyku bozukluu, bu iki önemli hastaln riskini artrabildii gibi, Alzheimer ve Parkinson hastalnn ilk bulgularndan biri de olabiliyor. Alzheimer hastalarndaki unutkanlk, isimlendirme güçlüü gibi bilisel bozukluklar veya Parkinson hastalndaki el titremesi, hareketlerde yavalama gibi motor bulgular balamadan 10-20 yl önce kiide uyku bozukluklar ilk bulgular olarak balayabiliyor. Yaplan bilimsel çalmalar; özellikle REM uykusu davran bozukluu ad verilen, uyku srasnda kiinin rüyasn yayormuçasna kollarn, bacaklarn ar hareket ettirdii, bazen barma eklinde sesler çkarabildii spesifik bir uyku bozukluunun nörodejeneratif hastalklarn ykc yansmalar ile direk ilikili olduunu ortaya koyuyor diyor.
Beyni toksik maddelerden temizliyor!
Salkl bir uykunun amiloid denilen ve Alzheimer oluumunda önemli bir yere sahip olan toksik özellikteki proteinin beyinden temizlenerek atlmasna katkda bulunduunu vurgulayan Dr. Mustafa Seçkin öyle konuuyor: Henüz bu yln banda yaynlanan bir çalmada salkl genç bireylerin, bir gece uykusuz brakldktan sonra beyinlerindeki amiloid ve tau proteinlerinin miktarlarnn artt gösterilmitir. Alzheimer hastalnda beyin fonksiyonlarnn bozulmasna, zamanla hücre ölümüne ve beyin hacminin küçülmesine yol açan patolojinin sorumlusu olarak kabul edilen anormal yapdaki amiloid ve tau proteinleri uyku srasnda beyinden doal olarak temizlenip uzaklatrlr. Dolaysyla kaliteli ve düzenli uyku Alzheimer hastal açsndan risk tayan bireylerde patolojik süreci yavalatan, hastaln balama yan geciktiren ve tan alm hastalarda hastaln ilerleme hzn yavalatan en önemli ve doal etkenlerden biridir. Bu nedenle genç yalardan itibaren doru uyku alkanl edinmek salkl beyin yalanmas için büyük önem tamaktadr.
Stres, sinirlilik, kayg ve depresyona yol açabiliyor!
Uyku kalitesi her eyden önce kiinin duygudurumu üzerinde dorudan etkiye sahip olup, kiinin kendini daha iyi hissetmesini salarken; uyku bozukluklar ise depresyon, sosyal izolasyon, stres, kayg, sinirlilik gibi duygudurum bozukluklarna yol açabiliyor. Pek çok hastada bu gibi duygudurum bozukluklarnn, uyku bozukluunun düzeltilmesi ile ortadan kalkabildiini belirten Nöroloji Uzman Dr. Mustafa Seçkin Ayrca uyku bozukluklarnn beyin damar hastalklar ile ilikili olduu gösterilmitir. Özellikle Obstrüktif (tkayc) Uyku Apne Sendromu olan hastalarda inme geçirme riski artmaktadr. Uyku kalitesinin bozuk olmas migren ve dier ba arlar için en önemli tetikleyicilerden birisidir. Örenme ve uyku arasnda da direkt bir iliki olduunu söyleyebiliriz. Uyku, gün içinde örendiimiz yeni bilgilerin uzun süreli bellee aktarlmasn salar. Ayrca yeni hobiler edinebilmek ve fiziksel beceriler gelitirebilmek için de uyku kalitesi büyük önem tar diyor.
Uykunun süresi deil kalitesi önemli!
Uyku kalitesi iyi olmadnda uzun süre uyumann bir faydas olmadn, ideal uyku süresi kiiden kiiye deimekle birlikte, ortalama 7-8 saatlik uykunun yeterli olacan belirten Dr. Mustafa Seçkin öyle konuuyor: Uyku ve genetik ilikisinin incelendii çalmalarda, ADRB1 veya DEC2 genlerindeki mutasyona sahip kiilerin, 4-6 saatlik uyku ile oldukça dinlenmi olarak uyanabildikleri gösterilmitir. Uyku alanndaki bu gelimeler sonucunda son yllarda uyku süresinden ziyade uyku kalitesi kavram üzerinde durulmaktadr. Buna karn çok geç saatlerde uyuyup ölen saatlerinde uyanmann ayn oranda dinlendirici olmad bilinmektedir.