Nöroloji Uzman Prof. Dr. Okan Bölükba uyku ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Uykuyu bilimsel açdan tanmlamann çok zor olduunu söyleyen Bölükba, 1950lere kadar birçok insan uykunun günlük hayatmzn eylemsiz bir parças olduunu zannederdi. Ama imdi, uyku srasnda beynimizin çok etkin olduunu biliyoruz. Dahas uykunun beden ve ruh salmz etkilediinden eminiz dedi.
Sigara Tiryakileri Genellikle Tavan Uykusu Uyurlar
Nefes açc ilaçlar-spreyler, kafeinli içecekler, diyet haplar, hastalklar, yattmz odadaki kötü koullar Bunlarn hepsinin birer uykusuzluk nedeni olduunu belirten Bölükba, sigarann da uykusuzlukta büyük rol oynadn u ekilde vurgulad: Sigara tiryakileri genellikle tavan uykusu uyurlar. REM uykular (göz hareketlerinin aktif olduu uyku) miktarlar azdr. Uyuduktan 3-4 saat sonra kanda nikotin miktarnn kritik düzeyin altna dümesi nedeniyle uyanrlar
Uyuyacam Derken Alkolik Olmayn!
Alkol de uykuyu bozar diyen Nöroloji Uzman Prof. Dr. Okan Bölükba, Uykusuzluk çeken insanlarn çou sorununu alkolle çözmeyi dener. Ama bu yamurdan kaçarken doluya tutulmaktr. çok farkna bile varmadan alkolik olur! Oysa ki alkol sadece hafif uyku dönemini tetikler. Uykunun tamir ilevi olan dier bölümlerinin miktarn azaltr eklinde konutu.
deal Uyku Süresi Nedir?
Yenidoanlarda genellikle 16 saat, yetikinlerde ise 7-8 saat uykunun yeterli olacan söyleyen Bölükba, Genç erikinler ortalama dokuz saat uykuya ihtiyaç duyarlar. Gebeliin ilk 3 aynda, kadnlarn uyku gereksinimi artar. Normal süresinden çalnm bir uyku miktar, bir tür uyku borcu yaratr. Vücut, eninde sonunda bu borcun geri ödenmesini ister. Uykunun yetersiz olmas muhakeme yetisi ya da tepki süresini olumsuz etkiler. nsanlar yalandkça uyku süresi azalr ve uyku hafifler. 65 yan üstünde uykusuzluk sk görülen bir sorundur dedi.
Uykusuzluk Epilepsi Nöbetlerini Tetikliyor
Eer gün boyu uykulu bir ekilde dolayorsanz ya da 5 dakikalk bir uzanmada bile hemen uykuya dalabiliyorsanz ciddi bir uyku sorununuz var demektir. Uykuyla ilikili salk sorunlar hemen hemen tbbn tüm alanlarn ilgilendiriyor. Prof. Dr. Okan Bölükba, Felç ya da astm krizleri gündüz yerine gece ya da sabaha kar uykuda daha sktr. Muhtemel sebep, uykuyla ilikili olarak deien kalp hz ya da hormonal düzey deiiklikleridir. Uykusuzluk, baz epilepsi türlerinde nöbet geliimini tetikler diyerek uykusuzluk çekenleri uyard.
Ruhsal Hastalklara Sebep Olabilir!
Ruhsal hastalklarn da çounda uyku sorunlar geliir. Örnein, depresyon hastalar sabahn çok erken saatlerinde kalkar ve tekrar uykuya dalma isteklerine karn genelde bunu baaramazlar. Alnan uyku miktar, ruhsal hastalk belirtilerini iddetini dorudan etkiler. Manik depresif kiilerde uyku yoksunluu manik dönemleri (saldrganlk ve ar aktivite) tetikleyebilir.
Uyku Apnesi Trafik Kazas Riskini Arttrr!
Uyku apnesi horlama srasnda solunumun durmasna denir. Uyku apnesi çeken kiiler, geceleri oksijensiz kaldndan, sabahlar ba ars çeker ve gün boyu kendilerini yorgun hisseder diyen Bölükba,bu kiilerde cinsel isteksizlik, bilisel ilevlerin zayflamas, kan basnc art, kalp ritim düzensizlikleri de geliebilir. Uyku apnesi, felç ya da kalp krizi riskini belirgin biçimde arttrr. Uykuda solunum durmasna bal ölüm nedenleri arasndadr. Tedavi edilmemi uyku apnesi hastalarnda, trafik kazas yapma riski 3 kat artar eklinde açklad.
Huzursuz Bacak Sendromu Nedir?
Özellikle uyku srasnda bacaklara giren kramplar, uyumalar, çimdiklenmeler ve karncalanma hisleridir. Hasta devaml bacaklarn oynatma ihtiyac duyar. Huzursuz Bacak Sendromunun her yata görülebileceini söyleyen Bölükba, Kanszlk(demir eksiklii anemisi), gebelik ve eker hastal bu duruma zemin hazrlar. Bir nörokimyasal uyarc olan dopamin benzerlerinin verilmesiyle hasta rahatlar dedi.
Peki Ya Nasl Uyuyabilirim?
Gün içinde ekerleme yapyorsanz 30 dakikay geçmesin. Fazlas gece uykusunu olumsuz etkiler.
Yatmadan önce kafein, nikotin gibi uyarclardan uzak durun. Uykudan 2-3 saat önce yüksek proteinli bir attrmalk, 1 meyve yiyebilirsiniz. Bu yiyecekler uyku düzenleyici hormonlarn yakmn arttrr. Ancak uyku ritmini bozduu için tahl ve ekerden uzak durun. Yal, kzarm, baharatl, sirkeli, karbonatl yiyecek ve içeceklerden de kaçnn.
Egzersiz iyi bir uyku kalitesi salar. 10 dakikalk ksa bir bisiklet ya da yürüyü bile gece uykusu kalitesini belirgin bir ölçüde arttrr. Ancak yataa gidi döneminde youn egzersiz yapmayn.
Gün boyu doal a maruz kaln. Gece yatak odanz çok aydnlk olmasn.
Uyku öncesinde yararl bir gevetici alkanlk edinin. Ilk du, kitap okuma, hafif germe egzersizleri, meditasyon gibi
Uyku öncesi ar duygusal konumalar ya da ortamlardan kaçnn.
çaraf ve nevresiminiz uygun, yastk ve yatanz rahat olsun. Yatak odanz scak hatta lk deil serin olmal. Vücudu uykuya hazrlayan iaretlerden biri de çevre ssnn dümesidir.
Yatak odanzda televizyon, cep telefonu gibi k ve ses kaynaklar bulunmamal. Gerekirse koyu perdeler, pervane, hava nemlendirici düzenekler, kulak tkaçlar bulundurabilirsiniz.
Elektrikli herhangi bir alet size 1 metreden daha fazla yaklamasn. Gürültülü alarmlar kullanmayn. Vücutta beklenti anksiyetesi yaratrlar.
Yatanz sadece uyumak için kullann. Yataa mümkün olduunca erken gidin. Saat 23.00 en idealidir. çünkü 23.00 ile 01.00 aras adrenal sistemimizin yenilenme zamandr. Bu srada uykuda olsanz iyi olur. Safra kesesi de bu dönemde zehirleri vücuttan atar. Uyanksanz zehirler karaciere geri döner.
Yataa gidi saatinizi deitirmeyin. Sabah kalkmanz gereken saatte kalkn.
Yatak çorab giyin. Ayaklar vücudun en çok üüyen bölgesidir. Yatak çorab giymek, gece uyanmalarn azaltr. Yatmadan önceki son 2 saat içinde dünyevi ilerinizi tamamen unutun.
Geveme CDleri dinleyebilirsiniz. Sizi rahatlatan ruhani uygulamalar ve okumalar, uyku öncesinde yararl olur.
Mümkün olduu kadar az ilaç kullann. laçlarn çou uyku düzenini etkiler.
deal kilonuza inin.
Size dokunan, gaz yapan gdalardan kaçnn.