Endokrin ve Metabolizma Uzman Doç. Dr. Gökhan Özk, salkl ve kaliteli bir yaam için yaplmas gerekenler hakknda bilgi verdi.
çou insan için salkl olmak, bilinen tans konmu bir hastalnn olmamasdr. Wellness ise salk kavramnn bir adm ötesi olarak düünülebilir. Wellness kavram insann bedenen zihnen ve ruhsal açdan tam bir salk ve zindelik içinde olmas kendini enerjik, mutlu ve dengede hissetmesi olarak tanmlanabilmektedir.
Ar stres insann kendi kendini vurduu bir silaha dönüüyor
Stres insann motive olmas için bir amaca ulamas için itici bir güçse bu iyi bir durum olarak alglanmaktadr. Fakat kiinin olumlu ve salkl düünmesini engelleyecek, yaama sevincini elinden alacak olumsuz etkileri olursa insann kendi kendini vurduu bir silaha dönümektedir. nsan vücudunda stres annda salglanan ve stres hormonlar olarak bilinen hormonlar bulunmaktadr. Herhangi bir stres annda böbrek üstü bezlerinden kortizol ve adrenalin hormonlar salglanmaktadr. Belli bir düzeye kadar vücut bu hormonlar kontrol edebilmektedir. Eer belli bir snr aarsa bu hormonlar vücudun kendi dokularna zarar vermeye balamaktadr. Stres insan beyninde bask ve küçülmeye sebep olabilmektedir. Bu da salkl düünmeyi engelleyerek unutkanla ve dalgnla sebebiyet verebilmektedir.
nsan vücudunun hep bir denge içinde olmas gerekiyor
Her zaman her ey iyi ve güzel olmayabilir. Hayat iyi ve kötü olaylardan oluan bir bütündür. Stres annda salglanan hormonlarn çok fazla salglanmas insan vücudunda metabolizma ve üremeyle ilgili olumlu etkileri olan dier hormonlarn dengesini etkileyerek skntya sokmaktadr. Bozulan bu dengeyle salk tehlikeye girmektedir. Bir insan doduundan itibaren ömrü bir kum saatinin içinde boalan kumlar gibi azalmaktadr. Bu saati ters çevirmek ne yazk ki mümkün deildir. Ama kumlarn ak hz yaam ekline göre daha yava ya da daha hzl olabilmektedir. Eer doru eyler yaplmyorsa, vücudun hormon dengesi bozularak belli hastalklara davetiye çkarabilmektedir.
nsülin yala birlikte azalmayan tek hormondur
nsanlar ya aldkça kanlarndaki çou hormon azalmaktadr Bunlara cinsiyet, büyüme, tiroit hormonlar dahildir. Bunun sebebi yalanmayla aslnda bu hormonlar üreten bezlerinde eskimesidir. Ayn ekilde görme keskinlii ve iitmedeki duyarlln azalmas hücrelerin yalanmasndan kaynaklanmaktadr. Ya ilerledikçe azalmayan tek hormon insülin hormondur. Bu da yalla bal bir insülin direncini beraberinde getirmektedir. Yani dokular kii yalandkça insülin hormonun emirlerine itaat etmemeye balar. nsülin direnci verilmeyen kilolarn, halsizliin, yorgunluun, damar sertliinin birlikte görüldüü bir tabloya neden olmaktadr.
Menopoz dönemini konforlu atlatmak elinizde
Kadnlarda menopoz dönemi yaanmas gereken doal bir süreçtir. Ama bu dönem illaki korkulu bir dönem olmak zorunda deildir. Menopozu rahat bir ekilde atlatmak için önceden yatrm yapmak gerekmektedir. Erkeklerde cinsiyet hormonlar 30 yandan sonra kademeli olarak azalrken kadnlarda bu çok hz bir ekilde azalmaktadr. nsan ömrünün uzamasyla birlikte 45-50 yanda menopoza girmi bir kadn ömrünün 3te 1ini bu hormondan yoksun geçirmek zorunda kalr. Burada azalan cinsiyet hormonunun yerine üretilecek baka hormonlarn gelmesi gerekmektedir. Burada böbrek üstü bezleri hor kullanlmsa menopoz döneminde kadnn ihtiyaç duyaca hormonlar üretecek rezervi kalmayabilir. Bu noktada kadnlarda ate basmalar, terlemeler, uykusuzluklar balamaktadr.
Uyku düzeni kiiye özeldir
Uyku düzeni insan yaamnda çok önemli rol oynamaktadr. Gelime çandaki bir çocuun ya da yal bir insann fazla uyumak istemesi doaldr. Erikin insanlarda ise uyku düzeni kiiye özel olmaldr. Her erikin insann günde ortalama 7-8 saat uyumas gerekir diye bir kural yoktur. Eer bir ki
* Uykuya dalmakta problem yaamyorsa,
* Uykusu sk sk bölünmüyorsa,
* Burundan nefes almakta zorluk çekmiyorsa,
* Uygun ve rahat bir ortamda uyuyorsa,
* Dinlenmi bir ekilde kalkabiliyorsa 5 ya da 6 saatlik bir uyku da yeterli olabilmektedir.
Kiiye özel metabolik ve hormonal profil çkarlyor
Salkl yaam yani wellness merkezlerinde yaplan tetkikler klasik check up uygulamalarndan farkldr. Buna bireyselletirilmi check up da denebilir. Merkeze gelen herkesin yana, cinsiyetine, beklentilerine ve içinde bulunduu yaam koullarna uygun kontroller yaplmaktadr.Herkese ayn testlerin yapld check up programlarndan burada ayrlmaktadr.
* Kiinin yaam tarznda farknda olduu ya da olmad yanllklar nelerdir?
* Beklentileri nelerdir?
* Beslenme tarz nasl?
* Doru gda takviyelerini kullanyor mu?
* Stresini iyi yönetiyor mu?
* Kendisine uygun egzersizi yapyor mu?
* Uyku kalitesi nasl?
Bu bilgiler örenildikten sonra kiinin ailesinden gelen genetik faktörler belirlenmektedir. Bu bilgiler nda bir risk analizi yaplarak gerekli olan tahliller istenmektedir. Buna metabolik veya hormonal profil çkarma ad verilmektedir. Tamamen kiiye özel olmakta ve bu ekilde planlanmaktadr. Gerekli tetkikler ve muayeneler konusunda uzman hekimler tarafndan modern bilim teknikleri kullanlarak yaplmaktadr.