Filiz YAA
DYARBAKIR-Kadn Hastalklar ve Doum, Jinekolojik Onkoloji Uzman Prof. Dr. Mete Güngör kadn genital kanserlerinin en sk görülenlerinin rahim, rahim az ve yumurtalk kanseri olduunu belirterek Dünyada her yl bir milyondan fazla kadn jinekolojik kanserle karlayor. Ülkemizde her yl 5 bine yakn kadna rahim kanseri, yaklak 3 bin kadna yumurtalk kanseri, 1.500 kadna da rahim az kanseri tans konuyor. Ancak çounlukla bu kanserler belirti vermeden sinsice ilerledii için, çou kii de ya korkudan ya da ihmalkarlktan düzenli kontrollerini yaptrmad için ne yazk ki ileri evreye ulam oluyor. Oysa ölümcül kadn kanserleri düzenli rutin kontroller ve testler ile erken tehis edilirse tedavi edilebiliyor diyor. Jinekolojik kanserler açsndan toplumsal farkndaln yok denecek kadar az olmas nedeniyle tüm dünyada farkndalk oluturabilmek için toplumun dikkati her yl Eylül aynda jinekolojik kanserlere çekiliyor. Prof. Dr. Mete Güngör, Eylül ay Jinekolojik Kanserler Farkndalk Ay kapsamnda yapt açklamada en sk görülen üç kadn kanserinin ihmale gelmez belirtilerini anlatt, önemli uyarlar ve önerilerde bulundu.
1. Rahim Kanseri (Endometrium Kanseri)
Kadnlarda en sk görülen kanserler arasnda yer alan rahim kanseri riski menopoz döneminde artyor. Rahim içini döeyen tabakann hücrelerinden kaynaklanan rahim kanserinin genellikle erken evredede tespit edilebildiini belirten Prof. Dr. Mete Güngör çünkü sklkla adet periyotlar arasnda veya menopoz sonras vajinal kanama eklinde belirti verir diyor. Prof. Dr. Mete Güngör rahim kanseri riskini artran faktörlere yönelik öyle konuuyor: Adet dönemi 12 yandan önce balar ya da menopoz geç yata olursa, o kadar fazla östrojen hormonuna maruz kalnr ve bu da riski artrr. Ar kilo da vücuttaki östrojeni artrr ve rahim kanseri açsndan riskli gruba sokar. Obez kadnlarda rahim kanseri riski üç kat fazladr. Yal diyet, hiç gebe kalmam olmak, adet döneminin düzensizlii, diyabet, ailede meme veya yumurtalk kanseri hikayesi olmas ve menopozda progesteron hormonu olmakszn tek bana östrojen tedavisi verilmesi de riski artrr.
Bu belirtilere dikkat!
Rahim kanseri en fazla kanama ile belirti verdii için, kadnlarn özellikle menopoz döneminin ardndan ba gösteren en küçük bir kanamaya hatta lekelenmeye kar bile çok dikkatli olmas ve hemen bir uzmana görünmesi gerekiyor. Adet kanamalarnn fazla olmas ve uzun sürmesi, pelvik ar, iliki srasnda ar, anormal kanl aknt ve kilo kayb da rahim kanserinin balca belirtilerini oluturuyor.
2. Yumurtalk (Over) kanseri
Yumurtalk kanseri genelde sindirim sistemi ve mesane sorunlar gibi bir çok hastaln belirtilerini taklit ediyor. Bu nedenle çounlukla tans geç ve ileri evrede konuluyor. Yumurtalk kanserini önceden tespit edecek bir yöntem olmadn, tehisin tesadüfen rutin jinekolojik muayenelerde konulduunu belirten Prof. Dr. Mete Güngör Kadnlarn hiç olmazsa senede bir kez rutin jinekolojik muayene ve pelvik ultrason yaptrmas gerekir diyor. Kaltsal gen mutasyonlar, ailede yumurtalk kanseri öyküsü, önceki bir kanser tans, artan ya, hiç hamile kalmam olmak yumurtalk kanseri riskini artryor.
Bu belirtilere dikkat!
Karnda basnç hissi ve ikinlik, kaskta dolgunluk veya ar, uzun süreli hazmszlk, gaz veya bulant, barsak alkanlklarnda (kabzlk) gibi deiiklikler, kanama düzensizlii, mesane alkanlklarnda sk idrara çkma ihtiyac dahil deiiklikler, itah kayb veya hzl bir ekilde tokluk hissi, vajinal kanama ve kilo kayb gibi sorunlarn yumurtalk (over) kanserinin belirtileri arasnda yer aldn belirten Prof. Dr. Mete Güngör; bu ikayetlerden bir veya birkaç varsa kesinlikle ihmal etmeyip doktora görünmek ve gerekli tetkikleri yaptrmak gerektiini vurguluyor.
3. Rahim Az (Serviks) kanseri
Dünya çapnda 45 ya alt kadnlarda en sk görülen ikinci kanser türü olan rahim az (serviks) kanserini a ile önlemenin mümkün olduunu ancak ne yazk ki çok sayda kadnn bundan haberinin olmadn söyleyen Prof. Dr. Mete Güngör Rahim az kanserinin yüzde 72-75inden Human Papilloma Virüsün (HPV) 16 ve 18 tipleri sorumludur. HPV oldukça yaygn görülen ve cinsel yolla bulaan bir virüs olduu için bu tiplere kar gelitirilen alar büyük koruma salyor. Küçük yata cinsel ilikiye balamak, çok sayda partner, sigara, salksz beslenme, baklk sistemini etkileyecek bir salk sorunu olmas, uzun süreli doum kontrol hap kullanm ve üçün üzerinde doumun rahim az kanseri açsndan riski artryor diyor.
Bu belirtilere dikkat!
Rahim az kanserinin erken evrede genellikle belirti vermeyen ancak kadn kanserleri arasnda düzenli taramayla önlenebilen tek kanser türü olduunu vurgulayan Kadn Hastalklar ve Doum, Jinekolojik Onkoloji Uzman Prof. Dr. Mete Güngör; bu nedenle her kadnn hiçbir yaknmas olmasa bile düzenli muayene olmasnn ve 21 yandan itibaren en geç 3 ylda bir Pap Smear testi yaptrmasnn da hayati önem tadn vurguluyor. Prof. Dr. Mete Güngör Anormal vajinal kanama, cinsel iliki srasnda veya sonrasnda ar veya kanama, vajinadan anormal sulu, kokulu ve kanl aknt gelmesi, normal adet dönemi dnda kan lekeleri veya hafif kanama rahim az kanserinin ileri evredeki belirtileri olduundan bu ikayetlerden biri veya birkaç varsa hemen doktora görünmek gerekir diyor.