Sosyal medyann ve teknolojinin hayatn her alanna girmesiyle birlikte özelikle Z kuanda fiziksel görünüme önemin arttna dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Betül çubuk, son dönemlerde yeme bozukluu sorunu yaayan kii saysnda art meydana geldiini belirtti. Kusursuz beden algsyla kiilerin kendilerini aç brakmas (anoreksiya nevroza), yemek yediinde suçluluk hissetme psikolojisiyle kendisini kusmaya zorlamas (blumia) veya tkanrcasna yemek yeme gibi çeitli yeme bozukluklar görüldüünü kaydeden Betül çubuk, bu salk problemini yaayan kiilerde obsesif davranlar ve psikotik (gerçeklikten kopma) eilimler gözlendiini söyledi.
Açlk Program Öretim Görevlisi Cem Kerman ise baklk sistemini güçlendirecek gdalarn ve bu gdalarn besin deerini koruyacak pratik piirme tekniklerinin püf noktalarn paylat.
BEDEN MGESNDE DEMLER VAR
Son zamanlarda yeme bozukluunun korona ile birlikte arttn kaydeden Uzman Klinik Psikolog Betül çubuk, bu salk probleminin kadnlarda daha youn olarak görüldüünü ancak günümüzde erkeklerin de beden imgesinde bir deiimin meydana geldiini ifade etti. Özellikle ergenlere sosyal medya nedeniyle ideal güzel görünmenin dayatldn aktaran çubuk, Erkekler daha kasl ve dikkat çekici gözükmek istiyor. Kzlar da sfr bedene yakn olduklarnda kendilerini daha iyi hissediyorlar. Sosyal medyada herkesin hayatn görüyorlar ve onlar gibi olmak istiyorlar. Herkes zayf. Diyet, spor ve yoga yapyor. Onlar gibi bir hayat istiyorlar ve o yüzden de yeme bozukluu artyor dedi.
GENçLER BEDENLERNDEN HOLANMIYOR
Özellikle Z kuann çeitli fotoraf uygulamalar ve filtrelerle fotoraflarnn üzerlerinde oynamalar yapmasnn onlar psikolojik olarak gerçek görünümlerinden uzaklatrdna ve bedenlerinden holanmamaya baladklarna dikkat çeken çubuk, Bu durum anoreksiya nevroza ya da blumiaya neden oluyor. Eer kii kilo almsa kendisini dier insanlardan daha yetersiz
hissederek, özgüven sorunu yayor. Nitekim gençler internet dünyasna kendilerini o kadar kaptrmlar ki sosyal olarak kendilerini gerçekte var edemiyorlar diye konutu.
GERçEKLKTEN KOPUYORLAR
Yeme bozukluunun bireydeki psikolojik olarak etkilerine deinen çubuk, Bu bireylerde kayg balyor. Bakalarnn yannda yemek yiyemiyorlar. çou zaman, depresyon içerisindeler çünkü sürekli bir yeme ata halindeler. Bu da onlar utandryor ve obsesif davranlar artyor. Sürekli kalori hesab yapyorlar. Baz noktalarda psikotik eilimler de oluyor yani gerçekten kopmalar da balyor. Kadnlarda gece yeme alkanlklar oldukça sk gözleniyor. çünkü gün içerisinde çok az kalori alyorlar. Aslnda çok ekerli, karbonhidratl gdalar tükettikleri için gece aniden ackyorlar. Gece kimse onlar görmedii için kalkp yemek yiyorlar. Kimsenin görmemesi onlar için daha az utanç verici. Yiyip geri yatyorlar eklinde konutu.
Yeme bozukluklarnn çeitleriyle ile ilgili bilgi veren çubuk, Anoreksiya nevroza olan kiiler kendini aç brakyor. çok düük kalorilerle beslenip ar spor yapyorlar. Blumia ise yiyip kendini kusturma ya da laksatif kullanm, idrar söktürücü kullanm gibi arlklar var. Bir de tkanrcasna yeme bozukluu var. Bu yeme bozukluunda kii kendini durduramayana kadar ve yalnz yemek yiyor. Bunlarn dnda son zamanlarda gevi getirme diye bir yeme bozukluu çkt. Kii yemei azna alyor, çeviriyor ama yemeden çkartyor. Bu da çok nadir görülüyormu gibi ama genelde bunu da evde yapyorlar dedi.
BÖBREK YETMEZLNE NEDEN OLABLYOR
Yeme bozuklu olan bireylerin ciddi salk sorunlaryla kar karya olduunu söyleyen çubuk, Özellikle anoreksiya nevroza çok tehlikeli. Hastalarn yatarak tedavi olmalar gerekiyor. Serumlarla tedavi oluyorlar. Blumiada da laksatifiyi maalesef eczanelerden bulabildikleri için bir yerden sonra youn kanszlk, tansiyon dümesi, eker hastal gibi hastalklar oluabiliyor. çok fazla böbrek yetmezlii görüyoruz. Psikolojik hastalklar da bunlara elik ediyor ifadelerinde bulundu.
SEBZE, MEYVE VE ET DENGEL BR BçMDE TÜKETLMEL
Baklk sistemini güçlendirmek için renkli gdalara yönelmenin önemine deinen Açlk Program Öretim Görevlisi Cem Kerman ise gdalar mevsiminde tüketmek gerektiini söyledi. Kerman, tüketilen gdann çeitliliinden çok nasl yetitirildiine de baklmas gerektiini ifade ederek, Doal tarm yöntemlerinin tercih edilmesini öneriyorum. Her insann vücut yaps, alaca vitamin ve proteinler farkl olduundan, sebzeyi, meyveyi ve eti dengeli bir biçimde tüketmek önemli. Bu bakmdan krmz, yeil, mor sebze ve meyvelerin tüketilmesi gerekir. çünkü farkl renkteki sebze ve meyveler farkl antioksidanlar içerir. Bunun için olabildiince çeitli bir biçimde gda tüketerek, beslenme dengemize dikkat etmemiz gerekiyor dedi.
BESN DEERN KORUMAK çN DORU PRME ART
Gdalarn besin deerini kaybetmemek için doru piirme ileminin yaplmas gerektiine dikkat çeken Kerman, sebze, meyve ve etin doru piirme teknikleri hakknda u püf noktalar paylat:
Etle yemek yaptmzda etin ba dokularnn, vitaminlerinin çözülmesi için suyun içinde uzun süre piirilmesi lazm. Halama, et için doru teknik. Ancak sebze ve meyvenin salkl piirme yöntemi daha az sürede, fazla suyun içine sokmadan, diri olarak piirilmesidir. Vitaminlerin çou suda çözülür. Bu sebeple suyun içinde sebzeyi halamak, vitamin kaybna yol açabilir. Bu bakmdan sebze ve meyveleri blanch ederek piirmek doru olacaktr. Yani sebze ve meyveler scak suda diri bir ekilde ksa sürede halanarak, hemen souk suya aktarlmal. Böylece gdann vitaminleri, mineralleri ve rengi korunmu olur. Bunun haricinde vakumlu bir poetin içine herhangi bir sebze ya da etin konulmasyla da piirme ilemi yaplabilir. Vakumlu poetin içindeki gda, scak su banyosunda 4-5 saat kendi suyuyla piirilerek, besin deeri korunabilir. Evde ise kullanlacak pratik yöntem, buhar yöntemidir. Bu yöntemle de gdann besin deeri korunuyor.
Besin deeri hem yüksek hem de pratik yemekler tüketilmeli diyen Kerman, örenciler ve çalan bireyler için besin deeri yüksek ve yapm pratik olan piirme yönteminin halama olduunu söyleyerek, bu teknikle yaplan u yemek tarifini verdi:
Bir tavuk budunu bir sarmsak, bir biberiye, tuz, karabiber ve tereya ile sosluyoruz. Sonrasnda tencere içinde, ksk atete budun derisi tencerenin tabanna bakacak biçimde yerletiriyoruz. Et ksk atete çok yava bir eklide piiyor. Piirme süresi etin büyüklüüne bal olarak deiebilir ancak yemein hazrlk aamas çok pratik. Bu tarifin yannda kark sebzeler de buharda piirilerek beraber tüketilebilir.