Dahiliye ve Geriatri Uzman Prof. Dr. Servet Aroul, youn i temposu ve teknolojinin günlük hayatn içine daha çok girmesinin unutkanl arttrdn söyledi.
Aroul, erken ya döneminde de görülmeye balayan ve kesin bir tedavisi olmayan alzaymrn 65 ya üstü 6 kadndan birinde, ayn ya grubundaki her 11 erkekten de birinde görüldüünü ifade etti.
Normal yalanma süresinde kiilerin ksa süreli unutkanlklar yaayabileceini dile getiren Aroul, Bunun nedeni zihinsel yeti kayb deil ilemin yavalamasdr. Eyalar koyduu yeri unutabildii için arayabilir fakat sonra hatrlar ve bulur. Ancak alzaymr hastas, eyalar olmamas gereken yerlere örnein ütüyü buzdolabna koyar. Normal yalanma süreci deiiklikleri hiçbir zaman alzaymr gibi günlük fonksiyonlarnn bozulmasyla birlikte deildir. Kii Ben biraz unutkan oldum, bir doktora görüneyim der. Buna karn alzaymr hastas durumunun farknda deildir. dedi.
- Evimi su bassa komuya haber veririm
Prof. Dr. Aroul, alzaymr belirtilerinin erken, orta ve ileri olmak üzere 3 dönemde incelenmesi gerektiini belirterek, her bir dönemin hastann yana bal olmak üzere üç yl sürdüünü dile getirdi.
Erken dönemde en dikkat çeken bozukluun hafza bozukluu olduuna iaret eden Aroul, hafza bozukluunun özellikle yakn geçmite ait olduunu, kelime bulmakta güçlük çeken kiinin konumasnn akclnn da bozulduunu vurgulad. Alzaymr belirtisi gösteren kiilerin bu dönemde sorun çözmekte de güçlük çektiini aktaran Aroul, Bu kiiler, Evinizi su bassa ne yaparsnz diye sorulduunda, Vanay kapatarm demek yerine Komuya haber veririm eklinde karlk verirler. diye konutu.
Prof. Dr. Aroul, alzaymr belirtileri gösterenlerin davran ve duygularnda da deiiklik olduunu kaydederek, çabuk sinirlenme, nedensiz alama eklinde durumlarn ortaya çktn aktard. Erken dönem alzaymr belirtileri arasnda yeni örenilenlerin unutulmas, düzenli yaplan ilerin, eskiden yaplan yemeklerin yaplamamas, yemek yaparken tuz yerine eker konmas, bilinen yollarn kartrlmas, mevsime uygun giyinilememesi gibi davranlarn gözlendiini anlatan Aroul, Yemee tuz yerine eker koyuyorsanz veya lezzetli yaptnz yemekleri artk yapamyorsanz doktora gitmelisiniz. dedi.
- Orta dönemden itibaren yardm gerekli
Hastaln orta dönemini yardm desteinin gerekli olduu zaman olarak tanmlayan Aroul, Erken dönemde yakn geçmi olaylara ait hafza bozukluu söz konusuyken, orta dönemde hem yakn hem geçmie ait hafza bozukluu vardr. Kii kendi adn bilir ama oturduu evin adres ve telefon numarasn hatrlayamayabilir, darda kaybolabilir. Aileyle yapt yakn zaman öncesi tatilini unutur, akraba isimlerini hatrlamaz, zaman ve mekan kartrabilir. ifadelerini kulland.
Aroul, ileri dönem alzaymrn ise hastaln en skntl dönemi olduunu, bu durumda olan kiiler için 7 gün 24 saat bakm gerektirdiini söyledi. Bu dönemde kiinin en yaknn hatta kendisini bile tanmadn aktaran Aroul, u bilgileri verdi:
Asansörde aynaya baktnda, Siz yeni mi tandnz diyebilir. Artk konuarak anlama çok zordur. Tek kelimeler, tekerlemeler söyleyebilir. Bunlar uzak hafzada kalanlardr. lginç olarak uzak geçmite örendii ksa bir duay söyleyebilir. Sk sk küfredebilir. Yemek ve tuvalet ihtiyacn kendisinin karlamas artk mümkün deildir. Bazen ya da sürekli olarak tuvaletini altna kaçrr. çounlukla yataa bamldr. Günün büyük çounluunu yatakta geçirir. Bo gözlerle odaya girene bakar. Yutma yeteneini kaybeder. Bu nedenle solunum yollarna kaçan gda veya içecekler solunum yollar enfeksiyonuyla sonuçlanr.