Enfeksiyon Hastalklar Ana Bilim Dal Bakan Prof. Dr. Balk, baz alarn ömür boyu baklk brakmadn ve belli sürelerle bakl idame ettirmek için hatrlatma dozlarnn tek doz olarak yaplmas gerektiini belirtti. Prof. Dr. Balk, Koronavirüs alarnda da ilk 2 adan yaklak 6 ay sonra hatrlatma dozunu tek doz olarak yapmak gerekecei u andan itibaren anlalyor. Bu süre inaktif alarda 6 ay gibi görünüyorken mRNA alarnda yani bizim kullandmz Biontech alarnda daha uzun süre olabilir; 8 ay, 1 yl ya da 2 yl. ABDde bir iddia ortaya atld mRNA alarnda yani örnein Biontech asnda Hatrlatma dozu gerekmeyebilir diye ama bu iddia bilimsel olarak da ispatlanmaya muhtaç. Bir taraftan hem inaktif hem de mRNA alarnn Faz-3 çalmalarna dahil edilen gönüllüler takip edilmeye devam ediliyor. Yani bunlarda baklk ne kadar sürecek; 6 ay m, 1 yl m, 2 yl m bu takipler yaplyor. Bu takiplerin sonunda yaklak 3-5 ay sonra Hangi ada, ne kadar süre sonra hatrlatma dozu yapacaz? bunu daha net söyleyebileceiz ama u anda öngörülerimiz; çin asnda 2nci dozdan 6 ay sonra hatrlatma dozu gerekecek gibi görünüyor. Bu süreler sonunda ann etkisi azalyor. Bizdeki ve dünyadaki gözlemler u an bunu gösteriyor diye konutu.
çALIMALAR YAPILIYOR
Prof. Dr. Balk, Erciyes Üniversitesinde gelitirilen yerli ann Faz-3 aamasna geldiini hatrlatarak, Kayseride gelitirilen amz, çin as ile ayn teknolojiye sahip yani inaktif adr. Dolaysyla çin as olan vatandalarmz 3üncü doz olarak Erciyes Üniversitesinde üretilen amz yaptrabilirler. Kald ki dünyada hatrlatma dozu olarak farkl alarn kullanmyla ilgili çalmalar yaplyor. Mesela ABDde Ulusal Hastalk Merkezi, farkl alarn hatrlatma dozu olarak kullanlmasyla ilgili bir çalma balatt. Önümüzdeki aylarda farkl alarn hatrlatma dozunda ayn aya göre daha m iyi olaca, daha m avantajl olaca ortaya çkacak. Yine baz farkl alarn hatrlatma dozu ya da ikinci doz olarak kullanld görüldü. Bunlarn herhangi bir sorun oluturmad hatta farkl alarn ikinci doz ya da hatrlatma dozu olarak kullanlmasnn belki de daha güçlü bir baklk verecei ile ilgili birtakm öngörüler var dedi.
YAN ETK BEKLEMYORUZ
Prof. Dr. Balk, Diyelim ki kiiye ilk iki doz Biontech as yapld. Biontech asnn hatrlatma dozunun süresi belli olduunda; diyelim ki 8 ay olduuna karar verildi. O taktirde 3üncü doz yan hatrlatma dozunu Erciyes Üniversitesinde üretilen kendi amzla yaptrabilme imkan olacak. Her ne kadar bununla ilgili klinik çalmalar bitmemi olsa bile teorik olarak u anda bunu öngörebiliriz. Herhangi bir yan etki oluturmaz. Yani 3üncü dozu farkl alarla yapmann herhangi bir ek yan etki oluturacan beklemiyoruz diye konutu.