Salk Bilimleri Üniversitesi isli Hamidiye Etfal Salk Uygulama ve Aratrma Merkezi Endokrinoloji ve Metabolizma Klinii Eitim Sorumlusu Prof. Dr. Yüksel Altunta, etin yüksek sda uzun süreli piirilmesinin salk açsndan zararl olduunu belirterek, Bir klinik aratrmada yüksek sda uzun süreli kavurma veya alevli atete ya da mangalda uzun süreli piirmenin tip 2 eker hastal riskini artrd gösterilmi, buna karn tencere yemei eklinde piirme veya halama ette böyle bir risk art görülmemitir. dedi.
Altunta, AA muhabirine yapt açklamada, Türkiyede krmz etin, üretim ve tüketim aamalarnn bal bana bir halk sal konusu olduunu söyledi.
Her yl kurban bayramnda milyonlarca küçük veya büyükba hayvann kesildiini, bunun da belirli bir sürede youn bir et tüketimini ve salk açsndan getirebilecei sorunlar da akla getirdiini aktaran Altunta, bu nedenle etin kesim sonras saklanmas, ilenmesi, piirilmesi ve tüketilmesi gibi hususlarn salk kurallarna uygun olarak yaplmas gerektiini ifade etti.
Prof. Dr. Yüksel Altunta, kesimden sonra kurban etinin hemen buzdolabna konulmamas gerektiini vurgulayarak, u bilgileri verdi:
Hava scak deilse serin bir yerde mümkünse 3-6 saat kadar bekletildikten sonra buzdolabna alnmaldr. Bu durum etin piirilmesini ve sindirilmesini kolaylatrr ve de ete lezzet verir. Et tüketiminin sala olan etkileri sadece etin kendisiyle ilgili deildir. Krmz et tüketiminden bamsz olarak, piirme metotlar da salk açsndan çok önemli hale gelmitir. Etin yüksek sda uzun süreli piirilmesi salk açsndan zararldr. Nitekim bu yl yaplan bir klinik aratrmada, yüksek sda uzun süreli kavurma veya alevli atete ya da mangalda uzun süreli piirmenin tip 2 eker hastal riskini artrd gösterilmi, buna karn tencere yemei eklinde piirme veya halama ette böyle bir risk art görülmemitir. Yine yüksek sya veya atee dorudan maruziyetle uzun süreli piirmeyle etin içerisinde kanserojen madde dönüümü olmakta, ayrca besin ve mineral kayb artmaktadr.
- Bir öünde 150-200 gramdan fazla et tüketilmemeli
Salkl bir et yemei için orta sda ve süredeki piirme teknikleri dnda baka faktörleri de sralamak gerektiine iaret eden Altunta, Etin domates, yeil veya krmz biberle kavrulmas, hatta salça eklenmesi hem sindirimi kolaylatrr hem de etin toksik etkilerini azaltabilir. Yine sebzelerle halanmas da salk açsndan daha uygundur. Ayrca bir öünde 150-200 gramdan fazla et tüketmemek gerekir. diye konutu.
Yüksel Altunta, krmz etin bol kekik ve krmz pul biberle tüketilmesinin, hatta probiyotik ve prebiyotik özellii olan sirke ve zeytinyal piyazl salatayla birlikte alnmasnn sindirimi kolaylatrdn ve salk açsndan etin verecei zararlar azaltabildiini anlatarak, öyle devam etti:
Son yllarda yaplan klinik aratrmalarda krmz etin fazla tüketilmesiyle kaln barsak ve pankreas kanseri arasnda yakn iliki gösterilmitir. Bol Krmz et tüketiminin kan kolesterol düzeyini ve de kalp damar hastalk riskini artrd bilinmektedir. Fakat krmz et sadece kolesterol demek deildir. Ayrca krmz etin barsakta baz özel bakteriler tarafndan fermentasyonu neticesinde trimetilamin oksid ad verilen ve ateroskleroza yol açan baz bileiklerin olutuu gösterilmitir. Bu nedenle krmz et tüketimi snrl miktarda ve yasz olmaldr. Bu anlamda kalp damar hastal olan veya bu riski tayan bireylerin dikkatli olmalar gerekir.
Etin iyi pimemi olmas veya çi tüketilmesiyle kist hidatik, toksoplazma, brusella, tenya, arbon, verem gibi hastalklara yol açan mikrop ve parazitlerin etlerden insanlara geçebildiini vurgulayan Prof. Dr. Altunta, Etlerin eldivenle kesilip ayrlmas ve etin kesimi esnasnda vücutta kesi olumusa kesildii yüzeyin sabunlu suyla iyice ykanarak temizlenmesi gerekir. Özellikle gebelerin çplak elle, eldiven olmadan ete dokunmalar bu tür bulac hastalk risklerini artrmaktadr. deerlendirmesinde bulundu.