Prof. Dr. Onur Yaprak, yüksek kolesterol ve karacier yalanmas arasndaki ilikiye dikkat çekti. Ülkemizde her üç kiiden birinde görülen karacier yalanmasnn günümüzün en büyük salk sorunlarndan biri olduunu açklayan Prof. Dr. Yaprak, Karacier yalanmasnda karacierde biriken temel lipidler trigliserid ve ya asidleridir. Karacier yalanmas önlem alnmazsa zaman içerisinde karacierde siroz veya kansere yol açabilir. Alkol kullanm dnda karacierde yalanmaya yol açan en büyük faktörler, obezite, diyabet, egzersiz yapmamak ve yüksek kolesteroldür bilgisini verdi.
KARACER YALANMASININ NEDEN
Prof. Dr. Onur Yaprak, vücutta gelien karacier yalanmasnn aamalarn öyle açklad: Karacier, lipid metabolizmasnda önemli bir role sahiptir. Normalde karaciere ya dokudan gelen ya asidleri bir dizi kimyasal reaksiyon sonucu enerjiye dönüür. Karacierin enerjiye dönütürme kapasitesinin üzerinde ya asidinin karaciere yüklenmesi, karacierdeki lipid üretiminde artma ya da trigliseridlerin karacierden uzaklatrlmasnda görülen herhangi bir sorun karacierde yalanmayla sonuçlanr. Kolesterol yükseklii olan kiilerin yüzde 60nda karacier yalanmas saptanr
SROZ RSKN YÜZDE 30 ARTIRIYOR
Karacier yalanmasna ileri evrelerde karacier iltihab da eklenirse siroz riskinin artaca hakknda da uyaran Prof. Yaprak, Karacierinde yalanmaya ilaveten youn iltihap da gelimi olan kiilerde 10 yl içinde siroz veya kanser görülme riski yüzde 5-10 arasndadr. Basit yalanmada 10 ylda siroz geliim riski yüzde 3 iken, iltihaba karacierde fibrozis dediimiz sertleme de eklenirse siroz riski yüzde 30a çkar diye konutu.
çÖZÜM EGZERSZ VE DYETTE
Prof. Yaprak, karacier yalanmasna kar alnacak önlemleri ise öyle sralad: Toplumda kolesterol yüksekliindeki art hznn en önemli nedeni küresel boyuttaki olumsuz yaam biçimi, azalan fizik aktivite ve yüksek kalorili karbonhidrat arlkl beslenme alkanldr. Ancak kolesterol seviyelerinin belirlenmesinde bu çevresel faktörler kadar genetik faktörler de etkilidir. Genetik faktörleri deitiremeyeceimize göre karbonhidrat, eker, yal krmz veya ilenmi et, doymu ve trans yadan zengin gdalar azaltp Akdeniz tipi beslenme dediimiz zeytinyal sebze ve omega-3 içeren besinler tüketmek ve haftada 3-4 gün 30ar dakika egzersiz yapmak gibi yaam ekli deiiklikleriyle karacier salmz koruyabiliriz.