Doç. Dr. Murat Özekinci, yumurta dondurma hakknda bilgi verdi.
35 yandan sonra azalmaya balyor
Salkl kadnlarda 30lu yalarn ortalarndan sonra yumurta rezervi belirgin olarak azalmaya balar. Bunun nedeni kadnlarn belirli bir yumurta rezervi ile dünyaya gelmesi ve bu rezervin yala birlikte giderek azalmasdr. Her adet döngüsü içinde atlan yumurta hücresinin kalitesi de, yan artmasyla birlikte düü gösterir. Yumurta rezervi azalm baz kadnlarda üreme ça beklenenden daha ksa sürebilir. Bu anlamda 35 yana gelmi ve 5 yl içinde evlilik plan olmayan kadnlar risk altndadr. Eer yumurta dondurma ilemi daha önce yaptrlmadysa, 40 yandan sonra bu yöntemlerle gebe kalma ihtimali de azalr. 40-42 yanda bir kadnn tüp bebek yöntemiyle bebek sahibi olma olasl %7-15 oranndadr ve bu kiilerin kendiliinden gebe kalma ans ise bu oranlardan çok daha düüktür.
Dourganlk potansiyelini korumak için bir seçenek
Hiçbir risk faktörü ya da tbbi zorunluluk hali bulunmayan tüm salkl kadnlarda menopoza yakn son 10 ylda gebe kalmak zorlamaktadr. Bunun bilincinde olan kadnlarn yumurtalarn daha genç yalarda dondurup sonra bu yumurtalar kullanarak gebe kalma yöntemine sosyal ya da elektif dondurma denmektedir. Kii kendi isteine bal olarak üreme potansiyelini korumak ister. Yurt dnda tüm yumurta dondurma sikluslarnn en büyük çounluunu bu grup kadnlar oluturmaktadr. Aslnda ya bir kadn için yumurta rezervi ve kalitesini ve gebe kalma potansiyelini göstermede en önemli parametredir. Son 15 ylda yumurta dondurma ve çözme teknolojisindeki gelimeler, dondurma çözme ilemleri sonrasnda hücre kayp ve hasarlarnn çok aza inmesini ve bu yolla oluan gebeliklerin ve doumlarn artmasn salamaktadr.
Ailesinde erken menopoz görülenler risk altnda
Genetik durumlar yumurta rezervini etkilemektedir. Annesi, kz kardeleri veya kuzenlerinde 40 yandan önce menopoz görülen kadnlar risk altnda olabilir. Aile öyküsünde erken menopoz olan kiiler, üreme konusunda tecrübeli kadn hastalklar ve doum uzmanlar tarafndan mutlaka deerlendirilmelidir. Böyle bir risk tespitinde yumurtalklarn uyarlarak geliimi salandktan sonra ultrason altnda toplanp dondurulmas önerilmelidir. Daha sonra bu kiiler menopoza girse bile geçmite dondurulmu olduklar yumurtalarn kullanarak gebe kalabilmeleri mümkün olmaktadr.
Kanser tedavisi görenler tercih ediyor
Kanser tedavisi amacyla kullanlan radyoterapi ya da kemoterapi gibi tedavi yöntemleri kadnlarda yumurtalk dokusuna zarar vererek yumurta rezervinin azalmasna ve dourganln kaybolmasna yol açabilir. Böyle durumlarda tedavi öncesi yumurta hücreleri ya da dokusu dondurulup daha sonra kullanlmak üzere tüp bebek merkezlerinde muhafaza edilebilir. Ayrca kandaki hormon deerleri ya da ultrasonla over rezervinin azaldnn tespitinde yumurtalarn dondurulmas ve saklanmas mümkündür. Öncesinde dondurulan bu yumurtalar kii evlendikten sonra einin spermleriyle birletirilerek embriyo elde edilebilir. Bu embriyolarn transferiyle kiinin de gebe kalp doum yapmas mümkün olabilmektedir.
Yumurtaln alnmas gereken cerrahilerde kurtarc oluyor!
Baz durumlarda yumurtalkta bulunan kitle ya da hastalklar nedeniyle yumurtalk dokusuna cerrahi ilemler hatta yumurtaln tamamen alnmas da gerekebilir. Böyle bir durumda yine yumurta hücreleri operasyon öncesinde gelitirilip ultrason altnda toplanarak tüp bebek merkezlerinde dondurulup saklanabilir. Bu tür cerrahilere bal olarak kii yumurta üretimi azalm ya da kaybetmi ise, daha önceden dondurulan salkl yumurtalar çözülüp sonrasnda einin spermleriyle birletirilerek embriyo haline getirilebilir. Bu embriyolarn transferi ile gebelik elde edilebilir.